Baby Bag

„შვილი რომ გეტყვის ერთ დღეს: „ჩემი საქმე მე ვიცი, თავი დამანებე,“ ამის საფუძველი მასში არ ეძებო,“- ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

„შვილი რომ გეტყვის ერთ დღეს: „ჩემი საქმე მე ვიცი, თავი დამანებე,“ ამის საფუძველი მასში არ ეძებო,“- ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ მშობლებს შვილებთან ურთიერთობაში განსაკუთრებული სიფრთხილისკენ მოუწოდა:

„შვილი რომ გეტყვის ერთ დღესაც: „ჩემი საქმე მე ვიცი, თავი დამანებე,“ ამის საფუძველი მასში არ ეძებო. ეძებე იმ დამოკიდებულებაში, რომელიც სუფევდა შენი მხრიდან ოჯახში. არავისში არ ეძებო ეს. შენ, ვისაც გითხრეს ეს, იმან მოიძიე შენს თავში, სად არის ამის ნიადაგი, სად მომზადდა. შენ ადრესატი ხარ უკვე იმისი. განსაკუთრებული სიფრთხილეა საჭირო. ადამიანებმა უნდა ვისწავლოთ ერთმანეთის განცდების ამოცნობა.

რელიგიაში რომ ამბობენ: „განსაცდელი მადლია,“ ეს ფათერაკიანი მომენტი ასე მადლად უნდა ექცეს ადამიანს. ჩვენ ადამიანები ერთმანეთს ხელს რომ გავუწვდით, ამითი შეიძლება ერთმანეთი ბეწვის ხიდზე გადავატაროთ. მე რომ ხელი გამომიწოდე, შენც გაიარე შენი ადამიანური ვალდებულებების ბეწვის ხიდი ამ დროს, შენც გაიმარჯვე. ადამიანები ამ ქმედებაში იზრდებიან. კარს რომ მიუხურავ ადამიანს, რომელმაც გული გატკინა, გუშინ არ გააკეთა რაღაც კარგი, შენს თავს დაუხურე შენი მაღლა სვლის კარი, შენი პიროვნული ზრდის შესაძლებლობა ჩაახშე. საკუთარი თავის მტრობაა ეს. ავტორიტარულობა არის დამანგრეველი თავად იმ სუბიექტისთვის, ვინც ამ ფსიქოლოგიური მდგომარეობის ავტორი გახლავთ, ეს არის თვითგამანადგურებელი. მერე ვერ ხვდებიან ადამიანები, რატომ არიან ცხოვრებაში ნაკლებად ბედნიერები. ამიტომ მხოლოდ, რომ მუშტის დაკვრა მოგინდა მაგიდაზე, მოგინდა, რომ საკუთარი ძალაუფლება განგევრცო მეორე ადამიანზე, თუნდაც შვილი იყოს. შვილი არ არის საკუთრება. ის ისეთივეა, საპატივცემულო ადამიანია, შენგან დამოუკიდებელია. მე იმის მიხედვით კი არ უნდა მოვექცე მავანს, როგორ იმსახურებს ის, არამედ უნდა მოვექცე ისე, როგორც მე მეკადრება,“- აღნიშნა ნანა ჩაჩუამ.

წყარო: ​„ქართული არხი“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად