Baby Bag

​„თვეებია მასწავლებლები კომპიუტერთან ერთად ვცხოვრობთ“ - პედაგოგებმა ონლაინ სასწავლო წელი შეაჯამეს

​„თვეებია მასწავლებლები კომპიუტერთან ერთად ვცხოვრობთ“ - პედაგოგებმა ონლაინ სასწავლო წელი შეაჯამეს

რამდენიმე დღის წინ კიდევ ერთი სასწავლო სემესტრი დასრულდა და მიილია მოულოდნელობებით სავსე 2020 წელიც. Covid-19-მა, რომელიც უკვე ერთი წელია საქართველოშიც მძვინვარებს, განათლების სისტემა სერიოზული სიახლეებისა და გამოწვევების წინაშე დააყენა. დისტანციური სწავლება, ტელეფონებსა და კომპიუტერებს მიჯაჭვული მოსწავლეები და მასწავლებლები, ონლაინ გაკვეთილები, ტექნოლოგიური მხარდაჭერისთვის შექმნილი სოციალური ჯგუფები, ხარვეზები, პრობლემები და კვლავ გამოწვევები - მოკლედ რომ შევაჯამოთ, სწორედ ასეთი გამოდგა 2020 წელი სასკოლო საზოგადოებისთვის.

momsedu.ge ამ თემასთან დაკავშირებით მასწავლებლებს დაუკავშირდა და გთავაზობთ მათ თვალით დანახულ ონლაინ სასწავლო წელს.

თამარ ხუციშვილი, თბილისის N174 საჯარო სკოლა: „ფორსმაჟორული წელი იყო, საკმაოდ რთული და სტრესული მასწავლებლებისთვის, მოსწავლეებისთვის, მშობლებისთვის. პირადად მე ვფიქრობ, რომ სიახლეებს ფეხი მარტივად და იოლად ავუწყვე და არ გამჭირვებია დისტანციურ რეჟიმზე გადართვა, თუმცა პრობლემები და ხარვეზები, რა თქმა უნდა, ბლომად იყო.

ამ ტიპის სწავლების პლიუსად შემიძლია დავასახელო ის, რომ, მე, როგორც ქართული ენისა და ლიტერატურის პედაგოგმა, მოსწავლეებს შევთავაზე ისეთი რესურსები, თვალსაჩინოებები, პრეზენტაციები, რომლის საკლასო ოთახში ჩვენების შესაძლებლობა არ მქონდა ტექნიკური ხელმისაწვდომობის არარსებობის გამო. ამ დადებით მხარეს გამოვყოფ და სრულიად სამართლიანადაც.

პრობლემებს რაც შეეხება, იყო ხარვეზები ინტერნეტთან დაკავშირებით და ყველა მოსწავლე ვერ ერთვებოდა პროცესში. მინდა აღვნიშნო, რომ დისტანციური სწავლების დროს მხოლოდ მასწავლებლისა და მშობლის პასუხისმგებლობა არაა გაკვეთილის პროცესში ჩართვა, მოსწავლეებმაც უნდა აიღონ ეს პასუხისმგებლობა. ვგულისხმობ იმას, რომ მოსწავლეების ნაწილი გაკვეთილზე შემოდიოდა გამორთული კამერითა და მიკროფონით, რათა მათ ეს დასწრებაში ჩათვლოდათ და შემდეგ გადიოდნენ. შესაბამისად, არ ესწრებოდნენ გაკვეთილებს და დავალებებსაც სრულყოფილად ვერ ასრულებდნენ. რა თქმა უნდა, ძალიან რთულია, განსაზღვრო, მოსწავლე გესწრება თუ არა, როცა მას კამერაც და მიკროფონიც გამორთული აქვს, შენ ვერ ხედავ ის რას აკეთებს და ვერ ხვდები როგორ მუშაობს.

ცხადია, იყვნენ ისეთი მოსწავლეებიც, რომლებიც აქტიურად ესწრებოდნენ გაკვეთილებს და მუშაობდნენ, ინდივიდუალურადაც მეკონტაქტებოდნენ და აქედან გამომდინარე, ამ თვეების მანძილზე პედაგოგები ფაქტობრივად კომპიუტერებთან ერთად ვცხოვრობდით. ამ ყველაფერს სკოლაშიც ვაკეთებდით და იქაც ვმუშაობდით, მაგრამ ახლა ზღვარი წაიშალა და მთელი დღე ზიხარ და ამზადებ პრეზენტაციებს, რომ როგორმე შედეგზე გახვიდე, მოსწავლემ რაღაც გააკეთოს. მიუხედავად იმისა, რომ მე ტექნიკური თვალსაზრისით მომზადებული შევხვდი ამ პროცესს და აბსოლუტურად ყველა გაკვეთილის ჩანაწერი გავაკეთე, რათა ვინც ვერ მესწრებოდა, მათაც შეძლებოდათ გაკვეთილების მოსმენა, ეს ყველაფერი საკმაოდ რთული და სტრესულია“. 

არჩილ აბესაძე, გამარჯვების საჯარო სკოლა: „ყველაზე რთული და ამავდროულად, მთავარი, სპორტის ონლაინ გაკვეთილებში არის ის, რომ გაკვეთილები იყოს საინტერესო და მრავალფეროვანი, უნდა მოიფიქრო სხვადასხვა აქტივობა და შესთავაზო მოსწავლეებს. თავდაპირველად ვარჯიშებს ვაკეთებდით ხოლმე, ეკრანს ვუზიარებდი და ერთობლივად ვვარჯიშობდით, თუმცა შემდეგ დავაკვირდი, რომ ქაოსი იქმნებოდა და ამიტომ მოტორულ ვარჯიშებზე გადავედით, რომელსაც თეორიულად ვუხსნიდი და შემდეგ ისინი შესრულებულ ვარჯიშებს ვიდეოს სახით მიგზავნიდნენ. როცა ეს რესურსიც ამოიწურა, გადავედით თეორიებზე და მინდა გითხრათ, რომ ამ დისტანციურმა სწავლებამ საშუალება მომცა მოსწავლეებისთვის მსგავსი ტიპის მასალები მიმეწოდებინა, მათ შორის, გავაკეთეთ კომპლექსური დავალებაც, რომელიც საკმაოდ შედეგიანი გამოდგა.

მოსწავლეების ჩართულობა დიდია, თუმცა, სამწუხაროდ, არიან მოსწავლეები, რომლებიც ვერ ახერხებენ არა თუ ჩემს, არამედ, სხვა გაკვეთილებზე დასწრებას და მათი პრობლემა დღემდე მოუგვარებელია. ზოგს ინტერნეტი არ აქვს, ზოგს მოწყობილობა, რამდენიმე მოსწავლეს კი საერთოდ არ შეუძლია ტექნოლოგიების გამოყენება, რაც ხარვეზებს აჩენს სწავლების პროცესში. მაწუხებს ეს ფაქტი, მაგრამ ჩვენი ძალებით ეს პრობლემები ვერ მოვაგვარეთ. ამას უფრო მასშტაბური ჩარევა სჭირდება.

მეორე მხრივ, გაკვეთილის პროცესში ჩართვის შემდეგ კიდევ სხვა პრობლემები იჩენს თავს, მაგალითად, პირადი სივრცის არარსებობა. მოსწავლეები ხშირად ვერც ისმენენ გაკვეთილს, რადგან საკუთარი ოთახი და მაგიდა არ გააჩნიათ, საერთო ოთახებში კი ხმაურია, რის გამოც სრულყოფილად ვერ ერთვებიან ისინი საგაკვეთილო პროცესში. ამის გარდა, რამდენჯერმე შევეჩეხე „რეპეტიტორ მშობლებსაც“, რომლებიც ბავშვებს კარნახობენ კითხვებზე პასუხებს და ეს ყველაფერი ჩვენ, მასწავლებლებს გვესმის.

სიმართლე გითხრათ, ამ ყველაფერს მგონი უკვე მივეჩვიეთ, რაღაცნაირად კომფორტის ზონა გახდა ეს დისტანციური სწავლება, თუმცა, მიუხედავად ამისა, მაინც ძალიან რთულია ასეთ რეჟიმში გაკვეთილების დაგეგმვა და წარმართვა. მართალია, გვაქვს სამინისტროს რეკომენდაციები, თუმცა როგორც შევატყვე, ისინი ნაკლებად გამოსადეგია“. 

მარიამ ხეთაგაშვილი, რუსთავის N25 საჯარო სკოლა: „იმის გამო, რომ ტექნოლოგიებში კარგად ვერკვევი და თან ჩემი საგნის, ინგლისური ენის სწავლება ონლაინ რეჟიმში რთული არაა, პირადად მე, პრობლემები არ შემქმნია. მოსწავლეებს სხვადასხვა რესურს ვუზიარებდი, რომლებიც მარტივად ხელმისაწვდომი იყო, ასევე, ძალიან კარგად ვიმუშავეთ მოსმენის უნარ-ჩვევებზე. სკოლაში თუ ეს პრობლემაა იმის გამო, რომ არ გვაქვს ტექნიკა, ონლაინ ეს არ გაგვჭირვებია.

პრობლემები იყო, რა თქმა უნდა, განსაკუთრებით თიმსთან დაკავშირებით, როდესაც მოსწავლეები ვერ შემოდიოდნენ, ეს განსაკუთრებით უჭირდათ ეს უმცროსკლასელებს, თუმცა ნელ-ნელა აითვისეს, ხოლო მათ, ვინც ვერ შემოდიოდნენ, ცალკე ტელეფონით ვუკავშირდებოდით“. 

თინა ძულიაშვილი, ხაშურის N3 საჯარო სკოლა: „რადგანაც, 2020 წელი საგანმანათლებლო სივრცისთვის ერთგვარ გამოწვევად იქცა, მასწავლებლები შევეცადეთ ძალიან სწრაფად აგვეღო ალღო ონლაინ სწავლებისათვის, რაშიც ძალიან დაგვეხმარა პროექტი „ახალი სკოლის მოდელი“, რომლის ფარგლებში სკოლას გადმოეცა კომპიუტერები, რომელიც ძალიან გამოგვადგა ონლაინ სწავლების დროს. ჩვენ უკვე გვქონდა თიმსში მუშაობის გამოცდილება და ამიტომ ონლაინ გაკვეთილების ჩატარება არ გაგვძნელებია, თუმცა, რა თქმა უნდა, იყო ხარვეზები და გამოწვევები, რომელთა დაძლევას ყოველდღიურად ვცდილობდით.

წინა პერიოდთან შედარებით, ახლა უფრო კარგად ვმუშაობთ თიმსში. მე მე-2 კლასი მყავს, კლასში 28 მოსწავლეა და უნდა ითქვას, რომ ყველა მოსწავლე ახერხებს გაკვეთილზე ჩართვას, დასწრების ხარისხი მაღალია და ყოველ დღე 25-26 მოსწავლე ესწრება გაკვეთილს. გარდა ამისა, გაკვეთილებმა უფრო ორგანიზებული სახე მიიღო, მოსწავლეები მიეჩვივნენ ხელის აწევას, მიკროფონისა და კამერის ჩართვა-გამორთვას, ვცდილობ დრო დავუთმო მინი-პრეზენტაციებს, მაგრამ დროის სიმცირის გამო ხშირად ვერ მივმართავ ამ ხერხს. პრობლემაა, ასევე, დაბალსიჩქარიანი ინტერნეტი, რომელიც აფერხებს სხვადასხვა რესურსის ეფექტურად გამოყენებას, არადა, ვცდილობ გაკვეთილი დავტვირთო საგანმანათლებლო რესურსებით, მინდა წარიმართოს ინტერაქტიური მეთოდებით, რათა მოსწავლეები აქტიურად ჩაერთნონ სწავლა-სწავლების პროცესში, სწავლა უფრო სახალისო გავხადო, საშინაო დავალებები იყოს საინტერესო და დავუახლოვო მათ ყოველდღიურ ყოფა-ცხოვრებას.

მოგეხსენებათ, დაწყებით კლასებში მშობელთა ჩართულობის ხარისხიც მაღალია. ონლაინ სწავლების დროს ბავშვებს მშობლები გვერდზე უზით, ამას როგორც დადებითი, ისე უარყოფითი მხარეც აქვს. ჩემი არაერთი თხოვნის მიუხედავად ხშირია შემთხვევა, როცა მშობელი კარნახობს ბავშვს პასუხს, ასევე, სანამ პასუხს გამცემენ ბავშვები, ოჯახის წევრებს მისჩერებიან და აკვირდებიან მათ რეაქციას, მოეწონათ თუ არა მათი პაუხი, სწორად უპასუხა თუ არა კითხვას.

ზოგადად, ონლაინსწავლებისას ბავშვი მოკლებულია ცოცხალ ურთიერთობას და ფერხდება სოციალური უნარების განვითარება. დისტანციური სწავლისას ერთგვარ გამოწვევას წარმოადგენს შედეგების გაზომვა, რთულია განსაზღვრო რა გააკეთა ბავშვმა, როგორ გააკეთა, რაში სჭირდება დახმარება და რა დოზით ჩაერია მშობელი“. 

ანა ურუშაძე, თბილისის N133 საჯარო სკოლა: „საკმაოდ რთული და სტრესული სემესტრი იყო როგორც მოსწავლეებისთვის, ასევე მასწავლებლებისთვის. ბუნებრივია, რომ მთელი სამი თვის განმავლობაში გაჯეტებთან დიდი დროით ყოფნა ძალიან დამღლელი აღმოჩნდა ყველა მხარისთვის. თუმცა, მიუხედავად ამისა ვფიქრობ რომ წინა სემესტრის გამოცდილება გავითვალისწინეთ და ახლა ბევრად უკეთესი და შემდგარი იყო პროცესი, ვიდრე წინაზე. ეს ბუნებრივიცაა, ჩვენ უკვე მივიღეთ პრაქტიკა, როგორ გვემუშავა პროგრამასთან, როგორ გაგვემრავალფეროვნებინა დისტანციური გაკვეთილები, მოსწავლეებმაც დაინახეს, რომ ცოდნის მიღების სურვილია მთავარი, ფორმას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს, როდესაც ასეთი ფორსმაჟორული სიტუაციაა. ჩემი გადასახედიდან რომ გითხრათ, გაიზარდა დისტანციურ გაკვეთილებზე დამსწრეთა რაოდენობა, გაიზარდა ონლაინ მოსწავლეთა აქტიურობა, მათ ალღო აუღეს ამ სისტემას, მოვახერხეთ და ჩემს კლსებთან ერთად გავაკეთეთ ონლაინ კონფერენციები ონლაინ გაზეთები და არსებული რესურსი მაქსიმალურად გამოვიყენეთ. დასწრება არ არის სრული, თუმცა პროგრესი ნამდვილად გვაქვს, სამაგიეროდ მოსწავლეთა ტექნიკური უნარები ძალიან გაძლიერდა. ჩემთვის, როგორც დამწყები მასწავლებლისთვის ეს ონლაინ სწავლება ნამდვილად არის დიდი გამოწვევა, თუმცა მიმაჩნია, რომ ორმხრივი გამოცდილება მივიღე, როგორ გამოვიყენო არსებული რესურსი და ჩემი გაკვეთილები როგორ გავხადო მაქსიმალურად საინტერესო, ასევე, როგორ შევძლო ეკრანებს მიღმაც კი ჩემს ბავშვებს დავუმეგობრდე და ემოციური იმპულსები გავუზიარო, რის გარეშეც წარმოუდგენელი მგონია სწავლა-სწავლების პროცესი. სირთულე გახლდათ ის, რომ წელს ბევრი ახალი კლსი მყავს და სამწუხაროდ ბავშვების გაცნობა დისტანციურად მომიწია. ეს ქმნის გარკვეული ტიპის სირთულეებს, თუმცა მჯერა, რომ მომავალი სემესტრი უკვე საკლასო ოთახებში გადაინაცვლებს და მე მომეცემა საშუალება ჩემს ყოჩაღ მოსწავლეებს პირადად გავეცნო. რა თქმა უნდა, გამოწვევად რჩება ის, რომ საკმაოდ ბევრი მოსწავლე განათლების მიღმა რჩება ინტერნეტის გაუმართაობის გამო. ჩემს შემთხვევაში მხოლოდ რამდენიმე მოსწავლე იყო, რომელიც ტექნიკური ხარვეზის გამო ვერ გვერთვებოდა, თუმცა ჩვენმა სკოლამ მაქსიმალურად უზრუნველყო, რომ მოსწავლეები ტექნიკურად აღეჭურვა. ინტერნეტის პრობლემა კი ვფიქრობ უფრო მასშტაბურ დონეზე უნდა გადაწყდეს და მეტად ჩაერთოს სახელმწიფო ამ პროცესებში“. 


შეიძლება დაინტერესდეთ

​კინო სასკოლო რესურსისთვის - რჩევები მასწავლებლებს

​კინო სასკოლო რესურსისთვის - რჩევები მასწავლებლებს

მასწავლებლებს, უპირველესად კი სამოქალაქო განათლების პედაგოგებს გიზიარებთ ფილმებს, რომლებშიც არსებითადაა მოხაზული მოზარდების პრობლემატიკასა და მასთან მჭიდროდ გადაჯაჭვული საყოველთაო მნიშვნელობის მქონე თემების რეფლექსიები. ყველა დასახელებული კინოსურათის პროტაგონისტი ბავშვი ან მოზარდია, შესაბამისად, წინამდებარე ფილმები მასწავლებლებს, როგორც კლასგარეშე დავალებებისთვის გამოგვადგება, ასევე, საკუთრივ საგაკვეთილო პროცესში შეგვიძლია ამა თუ იმ ფილმიდან, განსახილველ თემასთან შესაბამისი მონაკვეთების ჩვენება. გამართული ორიენტირებისთვის ყველა მათგანს მცირე სინოფსისი წავუმძღვარე. ჩამონათვალი ქრონოლოგიური სიზუსტითაა დალაგებული. ამავდროულად, ყველა დასახელებული ფილმი ცალსახად მაღალმხატვრული ღირებულებისაა და თითოეული მათგანი, საკვლევ თემატიკას გამორჩეული შემოქმედებითი პასუხისმგებლობითა და აკადემიური ინტერესით მიემართება.

ჩარლი ჩაპლინი: The Kid - ბავშვი. 1921. ჩარლი ჩაპლინის თვითმყოფადი ენა, რომელიც კომედიის მხატვრული ხერხებით ჟონგლიორობს და მაყურებლის თვალსა და გულს უმცირესს დროში ატყვევებს, კომედიური სიმსუბუქის მიღმა, ამავდროულად უაღრესად პოლიტიკური მნიშვნელობის მატარებელია და მუდმივად რეფლექსირებს უმნიშვნელოვანეს სოციალურსა და კულტურულ პრობლემატიკაზე. ხსენებული ფილმი, ამერიკაში, დიდი დეპრესიის ჟამს უსახლკარო კაცისა და მიუსაფარი ბავშვის დრამატულ ურთიერთობაზე, სიყვარულის, ემპათიისა და ერთადობის სასიცოცხლო მნიშვნელობაზე მოგვითხრობს (კინემატოგრაფში ასახულ ბავშვ პერსონაჟებზე ნინი შველიძის შესანიშნავ ​ესეს გიზიარებთ). 

ჟან ვიგო: Zero for Conduct - ნული ყოფაქცევისათვის. 1933. კინოსურათი სკოლა-პანსიონის ტიპის დაწესებულებაზე მოგვითხრობს, რომელშიც უმკაცრესი, ავტორიტარული ტიპის დისციპლინა სუფევს. დაუმორჩილებლობის სურვილს ატანილი ბავშვები, გადაწყვეტენ მჩაგვრელ დღის წესრიგს აუჯანყდნენ და ამისთვის, სხვადასხვა ექსპრესიულ წინააღმდეგობის ხერხებს მიმართავენ. ფილმის კინოეკრანებზე გამოსვლამ, კონსერვატიულად განწყობილ გაბატონებულ კლასში დიდი ვნებათაღელვა გამოიწვია.

ვიტორიო დე სიკა: Bicycle Thieves - ველოსიპედის ქურდები. 1948. თამამად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ველოსიპედის ქურდები ხელოვნების ყველა მოყვარულისათვის აუცილებლად სანახავი ფილმია. ნამუშევარში პროტაგონისტებად იტალიელი მამა-შვილი გვევლინებიან, რომლებზეც მეორე მსოფლიო ომის შემდგომი დეპრესიის სიმძიმე, მთელი თავისი სისავსით აღბეჭდილა. ფილმი მრავალშრიანი დრამატურგიული წიაღსვლებით წარმოგვიდგება, ერთი მხრივ, კინოსურათი თვითგადარჩენის გზაზე წამოჭრილ მორალურ დილემებს აღწერს, მეორე მხრივ, ამგვარი მძიმე სოციალური ვითარების ფონზე, მამა-შვილის ამაღელვებელ და სამუდამოდ დასამახსოვრებელ ისტორიაზე მოგვითხრობს.

რობერტო როსელინი: Germany, Year Zero - გერმანია, ნულოვანი წელი. 1948. რობერტო როსელინი, ვიტორიო დე სიკასთან ერთად იტალიური ნეორეალიზმის სულისჩამდგმელია, იტალიელი რეჟისორები გამორჩეული ოსტატობით აღწერენ, ევროპაში, (უმეტესად იტალიაში), მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ჩამოვარდნილ უკიდურეს ძნელბედობას, მძიმე ეკონომიკურ მდგომარეობასა და მომეტებულ კრიმინოგენურ სიტუაციას. ფილმის 'გერმანია, ნულოვანი წელი' სიუჟეტი გერმანიაში, 12 წლის ედმუნდის გარშემო ტრიალებს, სიდუხჭირეში ჩავარდნილი ოჯახის გამოსაკვებად ბიჭი ყველა შესაძლო ხერხს მიმართავს. ედმუნდის მძიმე ფსიქოსოციალური მდგომარეობა, მორალური დილემები, ბურუსით მოცული მომავალი, თანადროული გერმანული საზოგადოების კოლექტიური განწყობების შუქზე ვლინდება და ნათლად ჩანს, რომ ნაციზმის, უკიდურესი ბოროტების მემკვიდრეობისგან განთავისუფლება მსხვერპლად ახალი თაობის სიცოცხლეს მოითხოვს.

სატიაჯიტ რაი: Pather Panchali - გზის სიმღერა. 1955. 'გზის სიმღერა' დიდი ინდოელი რეჟისორის შესანიშნავი ტრილოგიის პირველი ფილმია. ტრილოგია, ინდოელ ბიჭ, აპუს შესახებ მოგვითხრობს. ხსენებული ფილმი, ინდოეთის ერთ-ერთ სოფელში აპუსა და მისი ოჯახის გარშემო ტრიალებს. კინოსურათში ნათლადაა აღწერილი ინდოეთის მძიმე ეკონომიკური ყოფა, გაუსაძლისი სიღარიბე და უპერსპექტივობა. ამგვარი მძიმე ვითარებისგან გადარჩენის ერთადერთ გზად, თანაგანცდა, ნების ოპტიმიზმი და ბავშვური, უშუალო სიხალასეა წარმოდგენილი. 'გზის სიმღერა' ვიზუალურად მომნუსხველი და ემოციურად ამაღელვებელი ისტორიაა პატარა ბიჭზე, რომელიც დიდ პრობლემებს შესჭიდებია.

ნიკოლას რეი: Rebel Without a Cause - მეამბოხე მიზეზის გარეშე. 1955. შესანიშნავი ფილმი მოზარდების წინააღმდეგობასა და დაბეტონებული კულტურისა თუ გაქვავებული ბურჟუაზიული ეთოსის დამთრგუნველი ბუნების შესახებ. ამასთან, ნამუშევარი კრიტიკულად რეფლექსირებს: მომეტებული მასკულინობისა და თინეიჯერებში მზა სააზროვნო თუ სამოქმედო კოდების შესახებ.

ფრანსუა ტრიუფო: The 400 Blows - 400 დარტყმა. 1959. „400 დარტყმა“ ფრანგული „ახალი ტალღის“ ერთ-ერთი სულისჩამდგმელი ფილმია, რომელიც მოზარდობის სირთულეებზე რეფლექსირებადი უმნიშვნელოვანესი კინოდოკუმენტია. ფილმი, მძაფრი ვიზუალური ექსპრესიულობით მოგვითხრობს მოზარდზე, რომელიც უყურადღებო მშობლებისა და ცივი, გახევებული გარემოს ფონზე, ნაადრევ ეგზისტენციალურ კრიზისს განიცდის, მძიმე გარემოული ფაქტორების ნიადაგზე ტოვებს ოჯახს, გარბის სახლიდან, რაც კინემატოგრაფის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი დასასრულის მომასწავებელი ხდება.

მილოშ ფორმანი: Black Peter (Černý Petr) - შავი პიტერი. 1964. ისტორია პიტერზე, რომელიც საცხოვრებელ გარემოში ორმაგი ზეწოლის ქვეშაა მოქცეული; ერთი მხრივ, მას ავტორიტარული მისწრაფებების მქონე მამის ბორკილქვეშ ცხოვრება უწევს, მეორე მხრივ, შემოსაზღვრული ავტონომიურობის პირობებში ცდილობს თვითრეფლექსიას. ფინალურ სცენაში, პეტრეს, ეუბნება მამა, რომ სანამ მას არ ეცოდინება როგორ მოიქცეს, იქამდე იგი გადაწყვეტს მის ნაცვლად, ეს ფრაზა ტოტალიტარიზმის მანიფესტაციას, ცალკეულის ზოგადით, 'დიდი მამის' წესით განკარგვის სურვილს გამოხატავს.

კენ ლოუჩი: Kes - კესი. 1969. კენ ლოუჩის უხვსა და მნიშვნელოვან შემოქმედებაში „კესი“ ალბათ საუკეთესო ფილმია. ნარატივი მოზარდი ბიჭის გარშემო ვითარდება. რომელიც დროდადრო პერიფერიაში არსებულ სრულ უპერსპექტივობასა და ემოციურ გამოთიშულობაში გადაიზრდება. აპათიისაგან ერთადერთ ხსნად, ბიჭს შევარდენის გაწვრთნა ესახება. მოზარდისთვის ფრინველთან ურთიერთობა და ზრუნვა, სულგამყინავი გარმოსგან თვითდაღწევის გარდა, მნიშვნელოვანი ემოციური დატვირთვის მატარებელია.

მიქელანჯელო ანტონიონი: Zabriskie Point - ზაბრისკი პოინტი. 1970. ფილმი მოსწავლეების არა, თუმცა სტუდენტების შესახებ მოგვითხრობს, რომელიც 1968 წლის სექსუალური რევოლუციისა და სტუდენტური ჯანყების შესახებ მნიშვნელოვანი კინოდოკუმენტია და ამ კონტექსტში ნამდვილად გამოდგება. გასათვალისწინებელია, რომ ფილმის შუაში დაახლოებით 10 წუთი საკმაოდ ღია სექსუალურ სცენებს ეთმობა, თუმცა, ვფიქრობ, მეათე კლასიდან ამ ფილმის ჩვენება პრობლემას არ წარმოადგენს. ამავდროულად ფილმი რეფლექსირებს ბუნებისა და კულტურის გახლეჩილობაზე, ბატონობის მიერ ინსტრუმენტალიზებულ პოლიციაზე, რომელიც ძალადობრივ, სადამსჯელო მანქანადაა გადაქცეული. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ფილმის დასასრული (რომელიც ნაწილობრივ გოდართანაცაა გადაძახილი), რომელშიც წინააღმდეგობის უწყვეტობის გამომხატველი, ამქვეყნიური უკეთურების სიმბოლური ნგრევის დასამახსოვრებელი მიზანსცენა თამაშდება.

პიტერ ბოგდანოვიჩი: The Last Picture Show - უკანასკნელი კინოსეანსი. 1971. 'უკანასკნელი კინოსეანსი' ამერიკელი თინეიჯერებისთვის დამახასიათებელი ცხოვრების ამაღელვებელი კინორეფლექსიაა, ფილმი სიღრმისეულ დონეზე იკვლევს ჰუბერტატის პერიოდისთვის ნიშანდობლივ საკითხებსა და მის შიდაარსზე მნიშვნელოვანი ზეგავლენის მქონე გარემოულ ფაქტორებს.

პიტერ ბოგდანოვიჩი: Mask – ნიღაბი. 1985. ფილმის ცენტრალური ფიგურა 16 წლის რონი დენისია. ბიჭს უიშვიათესი სასიკვდილო დაავადება სჭირს, რომელიც თავის ძვლების გაუჩერებელ ზრდასა და სახის ძვლების დეფორმაციას იწვევს. კარგი ფილმია, სწორ აქცენტებზე აგებული, ყოველგვარი უტრირებისა და ზედმეტი მოჩუქურთმებების გარეშეა ნაჩვენები; პროტაგონისტის, ოჯახის წევრებსა თუ უცხო ადამიანებთან ურთიერთობა. აქცენტირებულია მშობლებისა და ოჯახის (ამ შემთხვევაში, დედა, ბაბუა, ბებია და დედის მეგობარი 'ბაიკერები') მნიშვნელობა - დაავადების თანმხვედრ ფსიქოლოგიურ სირთულეებთან გამკლავებისას.

ვიმ ვენდერსი: Alice in the Cities - ალისეა ქალაქებში. 1974. ჟურნალისტისა და მასთან შემთხვევით შემხვედრი ბავშვის მოგზაურობა, ფილმი, ყოველგვარი ზედმეტი ემოციური და ვიზუალური ხრიკების გარეშე, მინიმალისტური გამოსახვის ფორმებით გვიყვება ძალიან საინტერესო ამბავს, ჟურნალისტზე, ვისთვისაც უცხო ბავშვთან თანყოფნა და ურთიერთზრუნვა, თვითრეფლექსიის მნიშვნელოვან ფუნქციას კისრულობს და ალისეაზე, რომლისთვისაც უფროსი მეგობრის შეძენა ეგზისტენციალური მნიშვნელობის მატარებელია. დაბოლოს, ფილმი ეჭვქვეშ აყენებს ურთიერთობებზე 'ეიჯისტურ' მზერას, რის მიხედვითაც მეგობრობის დროს გარკვეული ასაკობრივი სხვაობა სოციალურ დევიაციად განიხილება.

ჯონ ჰიუზი The Breakfast Club - კლუბი საუზმე. 1985. ძალიან სახალისო ისტორია ხუთ განსხვავებულ, სკოლაში არასასწავლო საათებში დასჯილ მოზარდზე. კომედიური ელემენტებით ნაკვები კინოსურათი განსხვავებების მიღმა მყოფ მსგავსებებს აღწერს და მეგობრობისას ვიზუალური სხვაობების მეასეხარისხოვნებაზე მიუთითებს. ამავდროულად, ფილმი 80-იანი წლების ამერიკელ თინეიჯერებზე დაკვირვებისა და შესწავლის კარგი საშუალებაა. ასევე შეგიძლიათ ნახოთ ამავე ავტორის ნამუშევარი: Sixteen Candles.

რობ რაინერი Stand by Me - დარჩი ჩემთან. 1986. მოზარდების მეგობრობის შესახებ: ძალიან სასიამოვნო და ჩამთრევი სათავგადასავლო ფილმია. კინოსურათში, გარდაცვლილი მეგობრის საძებნელად პროტაგონისტთან ერთად ორი მეგობარი მიემართება. სტივენ კინგის ნოველაზე დაფუძნებული ამბავი ბავშვობის სირთულეებზე, მშობლებთან დაპირისპირებულობასა და ბავშვობაში განცდილი საფუძველმდებარე განცდების მნიშვნელობაზე მოგვითხრობს.

ლუი მალი: Au revoir les enfants - მშვიდობით ბავშვებო. 1987. კინონამუშევარი მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში, ერთ-ერთ კათოლიკურ კოლეჯში ებრაელი და ფრანგი ბავშვის მეგობრობის შესახებ მოგვითხრობს. ფილმი მორალური დილემების, უსამართლობის წინააღმდეგ ბრძოლისა და ემპათიის მნიშვნელობაზე გადაღებული ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი კინოსურათია.

ტეო ანგელოპულოსი Landscape in the Mist - პეიზაჟი ნისლში. 1988. დიდებული ფილმი მოზარდი გოგონასა და მისი პატარა ძმის შესახებ. ემოციურად ძალიან მძიმე ელემენტების შემცველი კინოსურათი, რომელიც კინემატოგრაფიული ესთეტიკის მწვერვალზე იმყოფება და სოციალური მნიშვნელობის მხრივ, განუმეორებელი ნამუშევარია. „ერთგვარი ბავშვური ოდისეა, სადაც ბერძენი ავტორის პოეტური შესაძლებლობები ჰომეროსის შესაძლებლობებს უტოლდება“ (გიორგი ჯავახიშვილი). ძალიან ამაღელვებელია ობოლი და-ძმის ისტორია, რომლებიც დაკარგულ მამას ეძებენ, გზად კი უამრავ ხიფათს აწყდებიან. გარდა ბიოგრაფიული განზომილებისა, ამავდროულად, დაკარგული მამის ძიება ზედმიწევნით სიმბოლური მნიშვნელობის მატარებელია.

ისაო ტაკაჰატა: Grave of the Fireflies - ციცინათელების სასაფლაო, 1988. ანიმე მეორე მსოფლიო ომის დროს იაპონიაში მიმდინარე მძიმე სოციალურ ვითარებაზე მოგვითხრობს, სიუჟეტი ობლად დარჩენილი და-ძმის გარშემო ტრიალებს. ძალიან მძიმე ისტორიაა, რომელიც მუდმივად აქცენტირებს თანაგრძნობისა და მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე, განსაკუთრებით ამგვარი ძნელბედობის ჟამს.

პიტერ უირი: Dead Poets Society - მკვდარი პოეტების საზოგადოება. 1989. შეუძლებელია ფილმს 'მკვდარი პოეტების საზოგადოება' უყურო და სამუდამოდ არ დაგამახსოვრდეს ჯონ კიტინგი, პურიტანული კოლეჯის გამორჩეულად ქარიზმატული მასწავლებელი. სიუჟეტური ქარგა ბიჭებისთვის განკუთვნილ კონსერვატიული ტიპის სასწავლებელში მიმდინარეობს, რომელშიც ქცევისა და სწავლის სემანტიკა მკაცრად იერარქიულსა და ეჭვშეუვალ დოგმატიკაზე ფუძნდება. კიტინგი, მოსწავლეებს: დაბეტონებული, ინდოქტრინაციის ელფერგადაკრული განათლების მიცემის ნაცვლად, აქ და ახლა, შემოქმედებითი აზროვნებისა და ძირეული სურვილების ერთგულებისაკენ უბიძგებს. ლათინური აფორიზმი 'Carpe diem' ფილმის ლაიტმოტივია და კაპიტალისტურ, ავტომატიზებულ სიცოცხლეში 'თამაშის ხელოვნების' გადამრჩენელ მნიშვნელობაზე მიუთითებს.

რიჩარდ ლინქლეიტერი: Dazed and Confსused. 1993. საკმაოდ კარგი ფილმია, რომელიც 70-80იანი წლების ამერიკელ მაღალკლასელებზე მოგვითხრობს, ჰიპებსა და მსგავს თემატიკაზე მიმართულ გაკვეთილებში გამოსადეგი კინოსურათია.

რიჩარდ ლინქლეიტერი: Boyhood – ბავშვობა. 2014. ძალიან საინტერესო პროექტი, რომელიც წლების განმავლობაში იქმნებოდა (ფილმს 12 წელი იღებდნენ და მსახიობიც მისსავე განსახიერებულ პერსონაჟთან ერთად იზრდებოდა) და პროტაგონისტთა ასაკობრივ ზრდას კინემატოგრაფზე ასახავდა. ფილმი ორგანულად იკვლევს თინეიჯერულ გამოწვევებსა და ბავშვების ცხოვრებაზე ემოციური თუ ფიზიკური ფაქტორების ცვალებადობის გარდამტეხ მნიშვნელობას.

ძმები დარდენები: Rosetta – როზეტა. 1999. სოციალური კინოს მნიშვნელოვანი ნიმუში 17 წლის მოზარდ გოგოზე, რომელიც მძიმე სოციალურ წნეხს სხვადასხვა გზებით ებრძვის. პროტაგონისტზე მუდმივად მიპყრობილი კამერა, მაყურებლებს ამაღელვებელი ისტორიის თანაზიარად გვამყოფებს.

ძმები დარდენები: The Kid with a Bike - ბიჭი ველოსიპედით. 2011. მოკლედ რომ ვთქვათ, ულამაზესი და ემოციურად დახუნძლული ფილმი, უსახლკარო მოზარდ ბიჭსა და მასზე მზრუნველი, უცნობი ზრდასრული ქალის შესახებ. მნიშვნელოვანი სოციალური ხაზგასმებით; მამისაგან მიტოვებული ბავშვისა და ქურდობის, როგორც ტოტალური უპერსპექტივობის ალტერნატივის შესახებ.

ჰაიაო მიაძაკი: Nausicaä of the Valley of the Wind - ნაუსიკა ქარების ველიდან. 1984. ძალიან კარგი, მაგიური ნამუშევარი, გლობალურ დათბობაზე, მის თანმდევ ეკოლოგიურ კატასტროფებსა და ცხოველებთან მის თანადროულ მოპყრობაზე. თანაც, ბავშვებისთვის მარტივი და სასიამოვნო საყურებელია.

ჰაიაო მიაძაკი: Princess Mononoke - პრინცესა მონონოკე. 1997. ფილმი მოხერხებული და სიღრმისეული მეტაფორაა - ბუნების უკიდეგანო დამორჩილებასა და მის თანხმლებ მანკიერ გამოცდილებებზე. ერთი მხრივ, რეჟისორი გვატყობინებს, რომ ბუნების რესურსების გამოყენება სიცოცხლისთვის აუცილებელი პირობაა, მეორე მხრივ კი, ბუნების აღრიცხვა–დამორჩილებისას მასთან ზომიერი მოპყრობის აუცილებლობაზე მიგვითითებს.

ჰაიაო მიაძაკი: Spirited Away. 2001. სულ ცოტა ხნის წინ დავრწმუნდი, რომ კარგი ანიმე სრულყოფილი კინემატოგრაფიული ღირსების მატარებელია. ჰაიაო მიაძაკი კი ნამდვილი ოსტატი და ჟანრის ავანგარდში მყოფი ფიგურაა. ეს მართლაც ლეგენდარული ფილმი სიღრმისეულად იკვლევს ყოფიერების უმნიშვნელოვანესს შრეებს. კინოსურათში მომხმარებლობის, სამყაროსა და ბუნებასთან მიმართების საკითხები, ბავშვების თვალთახედვითა და მათთან ძირეულ მიმართებაშია განხილული.

გას ვან სენტი: Elephant – სპილო. 2003. გას ვან სენტის სპილო მნიშვნელოვანი ფილმია, სკოლებში ე.წ. 'შუთინგის' პრობლემის ანალიზისათვის (გას ვან სენტის სპილოზე იხილეთ ლევან აბდუშელიშვილის საინტერესო ​რეცენზია)

შონ ბეიკერი: The Florida Project - პროექტი ფლორიდა. 2017. საკმაოდ ძლიერი ფილმია ამერიკაში ჩაგრული სოციალური კლასისა და მის გარშემო მიმდინარე მძიმე სოციო-ეკონომიკური პერიპეტიების შესახებ. მოქმედება მცირეწლოვანი ბავშვების გარშემო ტრიალებს, მათი საკმაოდ მძიმე ყოველდღიურობა; გართობის, ნაყინის ბავშვური რიტუალურობით მირთმევისა და სხვა ვიზუალურად დასამახსოვრებელი დეტალების მეშვეობით მსუბუქდება. იაფფასიანი მოტელის გარშემო განვითარებული ისტორია სადა და უტყუარი სახითაა აღწერილი. 'პროექტი ფლორიდა' ბავშვების ოცნებებისა და მასთან დაპირისპირებული მტკივნეული რეალობის შესანიშნავი კინორეფლექსიაა. ბავშვების პერსპექტივით დანახული რეალობის ფონზე, ხელის გულზე იშლება ამერიკული სახელმწიფოსაგან მივიწყებული, მარგინალიზებული კლასი, რომელიც გადარჩენის ყოველწამიერ ჯაფაშია ჩართული. დასასრულიც სიმბოლური და ორაზროვანია, ერთი მხრივ, ეკლიანი რეალობისგან გაქცევა წრფელი მეგობრობის შუქზე ილანდება, მეორე მხრივ, გაქცევის ვექტორები დისნეილენდის, როგორც 'ამერიკული ოცნების' – იდეოლოგიური ხაფანგის გამომსახველ, ფაქტობრივი ძეგლისკენაა მიმართული.

და ბოლოს, მოსწავლეებთან საკომუნიკაციო ენის გაშუალება-გაბუნებრივებისთვის, ყველას გამოგვადგება ის ფილმები თუ სერიალები, რომლებსაც მოზარდები ხშირად უყურებენ. მაგ: Toy Story, Harry Potter, E.T. the Extra-Terrestri (თუმცა, ეს აღარც იმდენად). სერიალები: Stranger Things, Sex Education, The End of the F***ing World. ასევე, მარველისა და დისის კომიქსების კინოეკრანიზაციები. ხსენებული პოპულარული პროექტების ყურებით, გარდა მისი მაყურებელი ბავშვების ინტერესებისა და გემოვნების გაცნობისა, ამავდროულად ვეცნობით: იმ სააზროვნო და კულტურულ კოდებს, რომლებიც ახალი (მილენიალების შემდგომი თაობების) თაობის რაღაცაგვარ ფორმირებაში მონაწილეობენ. 

ავტორი: ავთანდილ ძამაშვილი 
წაიკითხეთ სრულად