Baby Bag

,,დაწუნებული დავალებები“, ,,გამიცვალე დავალება“, ,,მაშველი რგოლი“ - აქტივობები, რომელთაც სასწავლო პროცესში ეფექტურად გამოიყენებთ

,,დაწუნებული დავალებები“, ,,გამიცვალე დავალება“, ,,მაშველი რგოლი“ - აქტივობები, რომელთაც სასწავლო პროცესში ეფექტურად გამოიყენებთ

მასწავლებელმა ნანა თოთლაძემ სოციალურ ქსელში საკუთარი გამოცდილება გააზიარა. მან გაკვეთილზე ჩასატარებელი 3 საინტერესო აქტივობა შესთავაზა მასწავლებლებს. გთავაზობთ პოსტს უცვლელად:

,,შემოგთავაზებთ სამ აქტივობს, არსად წამიკითხავს (შეიძლება არსებობს), მგონი ჩემი მოგონილია. არ დაიზაროთ, წაიკითხეთ, გამოცდილი მაქვს და ,,კარგად მუშაობს".
სამი აქტივობა: ,,დაწუნებული დავალებები“, ,,გამიცვალე დავალება“, ,,მაშველი რგოლი“
გაკვეთილზე მოსწავლეებში მოტივაციის ასამაღლებლად აუცილებელია მასწავლებელმა გამოიყენოს სწავლა-სწავლების სხვადასხვა სტრატეგია. ერთფეროვანი გაკვეთილები მოსაწყენია და მოსწავლეთა ჩართულობა დაბალია. დაწყებით საფეხურზე განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია სწავლის პროცესში სახალისო და თამაშის ელემენტების შემცველი სტრატეგიების გამოყენება, რაც უზრუნველყოფს მოსწავლეთა მაღალ აქტივობასა და ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენებას.
მინდა შემოგთავაზოთ რამდენიმე აქტივობა, რომელთაც ეფექტურად ვიყენებ სასწავლო პროცესში.
1. თემის დასრულების შემდეგ ვამზადებ ფერად ბარათებზე სხვადასხვა სირთულის დავალებებს და ვათავსებ სამ ყუთში. ყუთებს გარედან აწერია, რა ტიპისა და როგორი სირთულის დავალებაა შიგ მოთავსებული. განცალკევებით მაქვს ყუთი, რომელსაც დავარქვი ,,დაწუნებული დავალებები“. მუშაობის პრინციპი ასეთია,- მოსწავლეები საკუთარი სურვილის მიხედვით იღებენ დავალებებს ყუთებიდან (რა სირთულის დავალებას აირჩევენ, ეს მათ სურვილზეა დამოკიდებული), აწერენ ბარათებს საკუთარ სახელსა და გვარს და იწყებენ დავალების შესრულებას, თუ შეატყეს, რომ დავალებას ვერ აკეთებენ, მიდიან და დავალებს ათავსებენ ,,დაწუნებული დავალებების“ ყუთში. შემდეგ იღებენ სხვა დავალებას და ა. შ. დავალებისთვის განკუთვნილი დროის ამოწურვის შემდეგ მოსწავლეები შესრულებულ დავალებებს მაბარებენ (ბარათებზე სახელი და გვარი აუცილებელია ეწეროს) . ეს ბარათები ყოველთვის მიმაქვს სახლში, რადგან თითოეული დავალების ამოხსნილისა თუ დაწუნებულის გადახედვას და კომენტარის დაწერას დიდი დრო უნდა.
,,დაწუნებული დავალებების“ ყუთში მოთავსებული ბარათების მიხედვით ადვილად ვსაზღვრავ, რომელ მოსწავლეს რა უჭირს, რა ვერ გაიგო და რაში სჭირდება დახმარება. საინტერესოა ასევე იმის დანახვა, თუ რომელი მოსწავლე არის ,,გაბედული“, ანუ აირჩია მხოლოდ რთული დავალებები და რომელი ,,ნაკლებად გაბედული“. დავალებების გასწორებისა და დაშვებული შეცდომების გაანალიზების შემდეგ ვუბრუნდებით იმ საკითხებს, რომლებიც მოსწავლეებისთვის რთული აღმოჩნდა.
2. ,,გამიცვალე დავალება“ ასე დავარქვი მეორე აქტივობას. ამ აქტივობასაც თემის დასრულების შემდეგ ვიყენებ. მოსწავლეებს აქ უკვე თავად მე ვურიგებ დავალებებს, მათი შესაძლებლობებიდან გამომდინარე და ვაძლევ დროს შესასრულებლად. მოსწავლე თუ ვერ ხსნის დავალებას, შეუძლია გაუცვალოს სხვას ( კლასში მოსწავლეთა მცირე რაოდენობის შემთხვევაში მოსწავლეს შეუძლია ყველას მიმართოს გასაცვლელად, მრავალრიცხოვან კლასში კი ხმაური რომ არ გამოიწვიოს და დრო არ დაიხარჯოს, მოსწავლემ უნდა მიმართოს მის გვერდით, წინ ან უკან მჯდომ მოსწავლეს. მოსწვლეებმა თუ გაცვალეს დავალებები, ბარათის თავდაპირველი მფლობელის სახელის ქვემოთ უნდა მიაწერონ საკუთარი სახელიც. თუ მოხდა ისე, რომ ვიღაცამ ვერ გაცვალა ბარათი, მაშინ მოდის ჩემთან და მთხოვს სხვა დავალებას, მას ვთავაზობ სხვადასხვა სირთულის დავალებას და ირჩევს იმას, რომელიც უნდა. ეს დავალება მეც მამოწმებს, რამდენად სწორად განვსაზღვრე მოსწავლის შესაძლებლობა დავალების მიცემისას და რა თქმა უნდა მოსწავლესაც.
3. მესამე აქტივობას დავარქვი ,,მაშველი რგოლი“. მოსწავლეები (მოსწავლეთა რაოდენობიდან გამომდინარე) ირჩევენ მოსწავლე/მოსწავლეებს, რომლებიც დაეხმრებიან მათ საჭიროების შემთხვევაში. საინტერესოა, რომ მეტწილად სწორად ირჩევენ , საჭირო“მოსწავლეს, ანუ მაშველ რგოლს. ის მოსწავლე, რომელიც დაიხმარს მაშველს, ვალდებულია ბარათზე საკუთარი სახელთან ერთად მისი სახელიც დაწეროს. დავალებების გასწორების შემდეგ დაფასთან გამყავს ის წყვილი, ან წყვილები ( მოსწავლე და დამხმარე), რომელთაც არასწორად ჰქონდათ ამოხსნილი დავალება და ვაანალიზებთ დაშვებულ შეცდომებს, მოსწავლეები თანაკლასელთა დახმარებით ასწორებენ შეცდომებს.
დაწყებით საფეხურზე ვასწავლი და ყველა საგანში ხალისით ღებულობენ ამ ფორმით მიწოდებულ დავალებებს. მიუხედავად იმისა, რომ მოსწავლეები თავისუფლად მოძრაობენ კლასში, ხმაური არაა, მათ იციან, რომ ერთ დავალებას მაინც ,,იპოვიან“ ისეთს, რომელსაც ამოხსნიან.
ეს სამი აქტივობა განსაკუთრებით მომწონს, რადგან:
1. მაღალია სასწავლო აქტივობებში მონაწილეობის ხარისხი;
2. მოსწავლეები დამოუკიდებლები არიან გადაწყვეტილების მიღებისას.
3. თავად აფასებენ საკუთარ შესაძლებლობებს.''

შეიძლება დაინტერესდეთ

სამი მასწავლებლის სამი ამბავი - პედაგოგები გარე დაკვირვების გაკვეთილებს აფასებენ

სამი მასწავლებლის სამი ამბავი - პედაგოგები გარე დაკვირვების გაკვეთილებს აფასებენ

კორონავირუსმა და პანდემიამ, რომელიც უკვე ერთი წელია მსოფლიოში მძვინვარებს, თავისი კვალი ძალიან ბევრ რამეს დაამჩნია. მათ შორის, ყველაზე მეტად ვირუსმა განათლების სისტემა დააზარალა და პედაგოგები ძალიან ბევრი გამოწვევის წინაშე დააყენა. ერთ-ერთი მათგანი წამყვანის სტატუსის მოსაპოვებლად გარე დაკვირვების ონლაინ გავლა აღმოჩნდა.

იმ პედაგოგებისთვის, რომლებსაც წამყვანის სტატუსის მოსაპოვებლად გარე დაკვირვება გაზაფხულზე უნდა გაევლოთ, ამ წლის დასაწყისში კვლავ გამოცხადდა რეგისტრაცია და მათ საშუალება მიეცათ ამ სემესტრშივე გაევლოთ გარე დაკვირვება, იმის მიუხედავად, სწავლა პირისპირ იქნებოდა თუ ონლაინ. აქედან გამომდინარე, პედაგოგების გარკვეულ ნაწილს გარე დაკვირვების გავლა ონლაინ რეჟიმში მოუწია, გარკვეულ ნაწილს კი - ფიზიკურად, კვლავ საკლასო ოთახში.

​MomsEdu.ge ამ თემასთან დაკავშირებით რამდენიმე პედაგოგს გაესაუბრა და გთავაზობთ მათი თვალით დანახულ პროცესს - გარე დაკვირვება ონლაინ თუ საკლასო ოთახში.

თამარ ბლიაძე ბორჯომის რაიონის სოფელ ახალდაბის საჯარო სკოლაში ასწავლის მათემატიკას. ის იმ პედაგოგთა რიცხვს მიეკუთვნება, რომლებსაც გარე დაკვირვების გავლა ონლაინ მოუწიათ. პედაგოგის შეფასებით, გაკვეთილმა გეგმის მიხედვით, ხარვეზების გარეშე ჩაიარა.

„სიმართლე გითხრათ, ჩემმა გაკვეთილმა, როგორც დაგეგმილი მქონდა ისე ჩაიარა, უბრალოდ ცოტა მოდიფიცირება დასჭირდა. აქტივობები არ ამომიღია, თითქმის ყველა დავტოვე, უბრალოდ, შევამცირე, რადგან დროში შეზღუდული ვიყავი. ასევე, პირისპირ გაკვეთილისთვის მომზადებული თვალსაჩინოებები ვერ გამოვიყენე, თუმცა მოსწავლეებს ვაჩვენე ვიდეო და ამაზე იმუშავეს. მოგეხსენებათ, რომ მათემატიკის გაკვეთილი სამფაზიანი უნდა იყოს - წინარე ცოდნის გააქტიურება, ახალი მასალის მიწოდება და ცოდნის განმტკიცება, ვფიქრობ, რომ სამივე მეტ-ნაკლებად გამომივიდა“ - აღნიშნა მან.

მათემატიკის პედაგოგმა გარე დაკვირვებისთვის განსაზღვრული ოცწუთიანი გაკვეთილი მესამე კლასში ჩაატარა. მიუხედავად იმისა, რომ მოსწავლეები უმცროსკლასელები იყვნენ, მათთვის ონლაინ გაკვეთილზე გადართვა რთული არ ყოფილა და საგაკვეთილო პროცესი ტექნიკური ხარვეზების გარეშე წარიმართა.

„მოსწავლეებს ონლაინ გაკვეთილზე მოქცევის წესები ავუხსენი, ეს მნიშვნელოვანია და ყველა პედაგოგმა უნდა გაითვალისწინოს. მათ წინასწარ იცოდნენ, როგორ უნდა მოქცეულიყვნენ და რა თქმა უნდა, იცავდნენ ამ წესებს. ესეც გარკვეულწილად წარმატებული გაკვეთილის საწინდარი აღმოჩნდა, ცხადია. მართალია, პროცესი შედარებით უფრო ნელა მიმდინარეობდა, ვიდრე საკლასო ოთახში, მაგრამ ამას რაიმე პრობლემა არ შეუქმნია ჩემთვის. შეფასების დროს, როდესაც მოსწავლეებს ვთხოვე განწყობა გადმოეცათ, ეს მათ სმაილებით გააკეთეს, რომელიც კლასის ჩატში გამოგზავნეს“.

თამარ ბლიაძის თქმით, გარე დაკვირვება რომ პირისპირ სწავლებისას გაევლო, უფრო მეტი თვალსაჩინოებისა და აქტივობის გამოყენების შესაძლებლობა ექნებოდა და გაკვეთილიც უფრო მრავალფეროვანი გამოვიდოდა, თუმცა ის არც ჩატარებული გაკვეთილითაა უკმაყოფილო და თავის გამოცდილებაზე დაყრდნობით პედაგოგებს რჩევებს უზიარებს: „პირველ რიგში, ნერვიულობა უნდა მოიხსნათ, მით უმეტეს, რომ ყველა დამკვირვებელი დადებითადაა განწყობილი. აუცილებლად უნდა აუხსნათ მოსწავლეებს, რომ დამკვირვებელი გაკვირდებათ თქვენ, მასწავლებელს და არა მათ. გასათვალისწინებელია დროის ფაქტორი და აუცილებლად გააკეთეთ შეფასება, რამდენიმე მოსწავლის მაინც. ასევე, დავალებები, რომლებსაც მოსწავლეებს მისცემთ, დავალებების ზოლში უნდა ხორციელდებოდეს, იქვე სწორდებოდეს და უკუკავშირით მისდიოდეს მოსწავლებს. კარგი იქნება, თუ წინასწარ გაუგზავნით მოსწავლეებს განმავითარებელი შეფასების ცხრილს, მე დამატებით მათ ჩვენი წიგნის ელ-ვერსიაც ავუტვირთე. მთავარია, არ ინერვიულოთ და ყველაფერი კარგად ჩაივლის. ყველას ვუსურვებ წარმატებებს“.

პირისპირ, საკლასო ოთახში გაიარა გარე დაკვირვება გორელოვკის N3 საჯარო სკოლის პედაგოგმა ირა გოგილაშვილმა. გაკვეთილი პედაგოგმა მეათე კლასში ჩაატარა და მისი თქმით, ყველაფერმა ზედმიწევით კარგად ჩაიარა.

„მოგეხსენებათ, რომ მეათე კლასის მათემატიკაში თითქმის ძველი მასალების გამეორებაა, ამიტომ მოსწავლეებისთვის ის თემები, რაზეც მე გაკვეთილზე ვისაუბრე, უცნობი არ ყოფილა. რა თქმა უნდა, რაღაც-რაღაცები უცხო იყო, მაგრამ ამას გაკვეთილის პროცესისთვის ხელი არ შეუშლია. დროის ხარვეზი არ მქონია, მოსწავლეები აქტიურობდნენ და ძალიან ცოცხალი გაკვეთილი გამოგვივიდა. მას შემდეგ, რაც გავიგე, რომ გარე დაკვირვება პირისპირ სწავლების პერიოდში მომიწევდა, ამ დღისთვის დიდი ხნის მანძილზე ვემზადებოდი და არა მხოლოდ მე. სიმართლე გითხრათ, ჩვენ, პედაგოგები ძალიან ბევრს ვშრომობთ, ბევრი ვიშრომეთ კვლევაზე, აქტივობებზე და ეს 45 წუთიანი გაკვეთილი არის ბოლო ეტაპი, რომელსაც თუკი წარმატებით გაივლი, გაწეული შრომა გიფასდება“.

გამოცდილი პედაგოგი სხვა პედაგოგებს ურჩევს, რომ პირველ რიგში, ნერვიულობა გვერდზე გადადონ: „მთავარია მშვიდად იყოთ - სანერვიულო არაფერია, ემოციებმა კი შეიძლება ყველაფერი გააფუჭოს. ის ადამიანები, რომლებიც ჩვენს გაკვეთილებს აკვირდებიან, ასევე განათლების სფეროდან არიან და მათთვის უცხო არ არის ეს ყველაფერი, პირიქით, ისინი ძალიან კეთილგანწყობითა და გულისხმიერებით გვეკიდებიან და მაქსიმალურად სასიამოვნო გარემოს ქმნიან გაკვეთილზე. ამ ყველაფერის ფონზე კი თქვენი ნერვიულობა შეიძლება გადამწყვეტიც კი აღმოჩნდეს. მესმის რთულია, თუმცა თავი ხელში უნდა აიყვანოთ და ყველაფერი გამოგივათ“.

ამ პედაგოგებისგან განსხვავებით სულ სხვა ისტორიის ნაწილია ნათია იაკობაძე, ღურტის საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის პედაგოგი. ის იმ იშვიათ პედაგოგთა რიცხვს მიეკუთვნება, რომლებსაც საკუთარი შეცდომების აღიარების არ რცხვენიათ და ამას მომავალი გამარჯვებების გზაზე მოტივაციად იყენებენ.

ნათია იაკობაძე გარე დაკვირვების გაკვეთილის წარუმატებლად გავლას საკუთარ გამოუცდელობას აბრალებს და საკუთარი გაკვეთილის შესახებ გვიყვება:

„გარე დაკვირვებას გაზაფხულზე ველოდი, თუმცა ასე თუ ისე, ონლაინისთვისაც ვიყავი მზად. საკლასო ოთახში ჩატარებული გაკვეთილი სულ სხვაა, უფრო ინტერაქტიული და ცოცხალი. დისტანციურად ძალიან რთულია სწავლება, რადგან პედაგოგი იგივე მშობელია მოსწავლეებისთვის და ეს ცივი ეკრანი ძალიან გვზღუდავს. კონტაქტი გვაქვს მათთან, მაგრამ ეს არ არის ისეთივე ხარისხის, როგორც საკლასო ოთახში. მიუხედავად იმისა, რომ ონლაინაც ვასწავლით მოსწავლეებს, მაინც ძალიან გვიჭირს, მით უმეტეს, ხულოში, სადაც უამინდობის გამო ხშირად ინტერნეტი და შუქი არაა. ჩემი გაკვეთილის წარუმატებლობაც, ვფიქრობ, აქედან დაიწყო, როცა უშუქობის გამო ორი მოსწავლე ვერ შემოვიდა გაკვეთილზე. ისინი ძლიერი მოსწავლეები იყვნენ და მსურდა, ჩემს გაკვეთილს დასწრებოდნენ, თუმცა არც სხვა მოსწავლეებს ვემდური და მადლობა მათ.

არ მეგონა, რომ პირველივე გაკვეთილზე დამესწრებოდნენ და აქცენტს უფრო მესამე-მეოთხე გაკვეთილისთვის ვაკეთებდი და სწორედ აქ დავუშვი შეცდომა. ამას დაერთო ჩემი გამოუცდელობაც და ის, რომ დროზე გაცილებით მეტს ვნერვიულობდი, ვიდრე საჭირო იყო. ამის გამო, მოსწავლეების პასუხებს არ ველოდებოდი, არ ვასრულებინებდი მათ აზრს და ცხადია, ამ ყველაფერმა იმოქმედა საბოლოო შეფასებაზე. მინდა რამდენიმე სიტყვით აღვნიშნო, რომ ქალბატონი ნესტან რატიანი, რომელიც ჩემს გაკვეთილს ესწრებოდა, ძალიან კარგი ადამიანია და თავიდანვე დადებითად განეწყო ჩემ მიმართ. თუ შესაძლებლობა იქნება, ძალიან მინდა კვლავ ქალბატონი ნესტანი დაესწროს ჩემს გაკვეთილს. ამის ძალიან დიდი სურვილი მაქვს, მინდა, რომ მისგან ბევრი ვისწავლო“.

ნათია იაკობაძის თქმით, პოსტის შემდეგ, რომელიც სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა, ძალიან ბევრი პედაგოგი გამოეხმაურა. მისი მხრიდან ეს ძალიან თამამი ნაბიჯი იყო და ამას ჩვენი სასკოლო საზოგადოება მიჩვეული არაა.

„ძალიან ბევრი მწერდა პირადში და მინდა ვუთხრა, რომ მე მათ გვერდით ვარ. გული არ გავიტეხოთ და უფრო მეტი შემართებითა და მონდომებით შევუდგეთ მუშაობას. ჩვენ არავისზე ნაკლები არ ვართ. მერე რა, რომ პატარა შეცდომა მოგვივიდა, ეს მარცხი არაფერს ნიშნავს, რადგან ეს იმის მანიშნებელია, რომ ჩვენ უფრო მეტს გავაკეთებთ, უფრო მეტს ვიბრძოლებთ და სასურველ შედეგსაც აუცილებლად მივაღწევთ.

ჯერჯერობით გაურკვეველია, მაქვს თუ არა იმის უფლება, რომ თავიდან გავიარო გარე დაკვირვება, თუმცა სურვილი ძალიან დიდი მაქვს. მინდა, რომ ჩემს შეცდომებზე ვისწავლო და გამოვასწორო ის ხარვეზები, რაც მქონდა“.

ახალგაზრდა პედაგოგის მსგავსად ძალიან ბევრ პედაგოგს აინტერესებს პასუხი კითხვაზე - ექნებათ თუ არა მათ კიდევ გარე დაკვირვების გავლის შანსი. პასუხი ჯერ უცნობია, თუმცა ნათია იაკობაძე მომავალს იმედით უყურებს და უკვე შემდეგ გაკვეთილსაც გეგმავს, რომელიც აუცილებლად წარმატებული იქნება. 

ავტორი: მარიამ მაშა გვარამია 
წაიკითხეთ სრულად