Baby Bag

,,დაწუნებული დავალებები“, ,,გამიცვალე დავალება“, ,,მაშველი რგოლი“ - აქტივობები, რომელთაც სასწავლო პროცესში ეფექტურად გამოიყენებთ

,,დაწუნებული დავალებები“, ,,გამიცვალე დავალება“, ,,მაშველი რგოლი“ - აქტივობები, რომელთაც სასწავლო პროცესში ეფექტურად გამოიყენებთ

მასწავლებელმა ნანა თოთლაძემ სოციალურ ქსელში საკუთარი გამოცდილება გააზიარა. მან გაკვეთილზე ჩასატარებელი 3 საინტერესო აქტივობა შესთავაზა მასწავლებლებს. გთავაზობთ პოსტს უცვლელად:

,,შემოგთავაზებთ სამ აქტივობს, არსად წამიკითხავს (შეიძლება არსებობს), მგონი ჩემი მოგონილია. არ დაიზაროთ, წაიკითხეთ, გამოცდილი მაქვს და ,,კარგად მუშაობს".
სამი აქტივობა: ,,დაწუნებული დავალებები“, ,,გამიცვალე დავალება“, ,,მაშველი რგოლი“
გაკვეთილზე მოსწავლეებში მოტივაციის ასამაღლებლად აუცილებელია მასწავლებელმა გამოიყენოს სწავლა-სწავლების სხვადასხვა სტრატეგია. ერთფეროვანი გაკვეთილები მოსაწყენია და მოსწავლეთა ჩართულობა დაბალია. დაწყებით საფეხურზე განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია სწავლის პროცესში სახალისო და თამაშის ელემენტების შემცველი სტრატეგიების გამოყენება, რაც უზრუნველყოფს მოსწავლეთა მაღალ აქტივობასა და ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენებას.
მინდა შემოგთავაზოთ რამდენიმე აქტივობა, რომელთაც ეფექტურად ვიყენებ სასწავლო პროცესში.
1. თემის დასრულების შემდეგ ვამზადებ ფერად ბარათებზე სხვადასხვა სირთულის დავალებებს და ვათავსებ სამ ყუთში. ყუთებს გარედან აწერია, რა ტიპისა და როგორი სირთულის დავალებაა შიგ მოთავსებული. განცალკევებით მაქვს ყუთი, რომელსაც დავარქვი ,,დაწუნებული დავალებები“. მუშაობის პრინციპი ასეთია,- მოსწავლეები საკუთარი სურვილის მიხედვით იღებენ დავალებებს ყუთებიდან (რა სირთულის დავალებას აირჩევენ, ეს მათ სურვილზეა დამოკიდებული), აწერენ ბარათებს საკუთარ სახელსა და გვარს და იწყებენ დავალების შესრულებას, თუ შეატყეს, რომ დავალებას ვერ აკეთებენ, მიდიან და დავალებს ათავსებენ ,,დაწუნებული დავალებების“ ყუთში. შემდეგ იღებენ სხვა დავალებას და ა. შ. დავალებისთვის განკუთვნილი დროის ამოწურვის შემდეგ მოსწავლეები შესრულებულ დავალებებს მაბარებენ (ბარათებზე სახელი და გვარი აუცილებელია ეწეროს) . ეს ბარათები ყოველთვის მიმაქვს სახლში, რადგან თითოეული დავალების ამოხსნილისა თუ დაწუნებულის გადახედვას და კომენტარის დაწერას დიდი დრო უნდა.
,,დაწუნებული დავალებების“ ყუთში მოთავსებული ბარათების მიხედვით ადვილად ვსაზღვრავ, რომელ მოსწავლეს რა უჭირს, რა ვერ გაიგო და რაში სჭირდება დახმარება. საინტერესოა ასევე იმის დანახვა, თუ რომელი მოსწავლე არის ,,გაბედული“, ანუ აირჩია მხოლოდ რთული დავალებები და რომელი ,,ნაკლებად გაბედული“. დავალებების გასწორებისა და დაშვებული შეცდომების გაანალიზების შემდეგ ვუბრუნდებით იმ საკითხებს, რომლებიც მოსწავლეებისთვის რთული აღმოჩნდა.
2. ,,გამიცვალე დავალება“ ასე დავარქვი მეორე აქტივობას. ამ აქტივობასაც თემის დასრულების შემდეგ ვიყენებ. მოსწავლეებს აქ უკვე თავად მე ვურიგებ დავალებებს, მათი შესაძლებლობებიდან გამომდინარე და ვაძლევ დროს შესასრულებლად. მოსწავლე თუ ვერ ხსნის დავალებას, შეუძლია გაუცვალოს სხვას ( კლასში მოსწავლეთა მცირე რაოდენობის შემთხვევაში მოსწავლეს შეუძლია ყველას მიმართოს გასაცვლელად, მრავალრიცხოვან კლასში კი ხმაური რომ არ გამოიწვიოს და დრო არ დაიხარჯოს, მოსწავლემ უნდა მიმართოს მის გვერდით, წინ ან უკან მჯდომ მოსწავლეს. მოსწვლეებმა თუ გაცვალეს დავალებები, ბარათის თავდაპირველი მფლობელის სახელის ქვემოთ უნდა მიაწერონ საკუთარი სახელიც. თუ მოხდა ისე, რომ ვიღაცამ ვერ გაცვალა ბარათი, მაშინ მოდის ჩემთან და მთხოვს სხვა დავალებას, მას ვთავაზობ სხვადასხვა სირთულის დავალებას და ირჩევს იმას, რომელიც უნდა. ეს დავალება მეც მამოწმებს, რამდენად სწორად განვსაზღვრე მოსწავლის შესაძლებლობა დავალების მიცემისას და რა თქმა უნდა მოსწავლესაც.
3. მესამე აქტივობას დავარქვი ,,მაშველი რგოლი“. მოსწავლეები (მოსწავლეთა რაოდენობიდან გამომდინარე) ირჩევენ მოსწავლე/მოსწავლეებს, რომლებიც დაეხმრებიან მათ საჭიროების შემთხვევაში. საინტერესოა, რომ მეტწილად სწორად ირჩევენ , საჭირო“მოსწავლეს, ანუ მაშველ რგოლს. ის მოსწავლე, რომელიც დაიხმარს მაშველს, ვალდებულია ბარათზე საკუთარი სახელთან ერთად მისი სახელიც დაწეროს. დავალებების გასწორების შემდეგ დაფასთან გამყავს ის წყვილი, ან წყვილები ( მოსწავლე და დამხმარე), რომელთაც არასწორად ჰქონდათ ამოხსნილი დავალება და ვაანალიზებთ დაშვებულ შეცდომებს, მოსწავლეები თანაკლასელთა დახმარებით ასწორებენ შეცდომებს.
დაწყებით საფეხურზე ვასწავლი და ყველა საგანში ხალისით ღებულობენ ამ ფორმით მიწოდებულ დავალებებს. მიუხედავად იმისა, რომ მოსწავლეები თავისუფლად მოძრაობენ კლასში, ხმაური არაა, მათ იციან, რომ ერთ დავალებას მაინც ,,იპოვიან“ ისეთს, რომელსაც ამოხსნიან.
ეს სამი აქტივობა განსაკუთრებით მომწონს, რადგან:
1. მაღალია სასწავლო აქტივობებში მონაწილეობის ხარისხი;
2. მოსწავლეები დამოუკიდებლები არიან გადაწყვეტილების მიღებისას.
3. თავად აფასებენ საკუთარ შესაძლებლობებს.''

შეიძლება დაინტერესდეთ

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

წაიკითხეთ სრულად