მასწავლებლის სახლის დირექტორის, ბერიკა შუკაკიძის განცხადებას - ვინც სტატუსით მაღლა დგას, მას მეტი საათი უნდა ჰქონდეს, მასწავლებელთა მხრიდან დიდი გამოხმაურება მოჰყვა.
მათი ნაწილი ეთანხმება ამ მოსაზრებას, ნაწილისთვის კი მიუღებელია. გთავაზობთ პედაგოგების კომენტარებს აღნიშნულთან დაკავშირებით:
„მეტი საათი უნდა ჰქონდეს გასაგებია, კი, მაგრამ ისე არა, რომ ქიმიკოსი ფიზიკას ართმევდეს საათებს. ამ პრინციპით არა, თავის საგანში კი ბატონო. ვიცი შემთხვევა, სადაც ქიმიკოსს აქვს 25 საათი იმიტომ, რომ მენტორია და ფიზიკოსს 8 საათი, იმიტომ რომ იმ მენტორმა შეითვისა ფიზიკის საათებიც. ეს ნორმალურია? - არადა, თავის საგანში ჩაბარებული აქვს გამოცდა, ფიზიკის მასწავლებელს.“
„ჩამოგვართვეს საათები იმ მასწავლებლებს, ვინც სტატუსით მაღლა ვიდექით...თანაც 10 კრედიტი გვაქვს მიღებული წლების წინ...უფროსები გახადეთ 1 კრედიტით და თანაც საათებიც მიართვით „დამსახურებულად“ ზოგიერთებს...ამაზე ვინ გამცემს პასუხს, მაინტერესებს...“
„მეც მასე გამიკეთეს და ყველაფერი რესურცენტრების ჩარევით ხდებოდა, დამცირების ფასად იმიტომ, რომ სამინისტროს თავის ნებაზე ჰყავს მიშვებული და რასაც უნდა იმას აკეთებენ. ვინმე დაინტერესებულა და შეუმოწმებია სკოლები?“
„რატომ იძლევით 15 საათით მანიპულირების საშუალებას? როდის გახდა 15 საათი სრული განაკვეთი? ან იქნებ ახსნათ, თუ 15 საათი განაკვეთია, ათვლის წერტილი რატომ არის 18 საათიანი დატვირთვა?“
„ყველას უფროსის სტატუსი, რომ მიაკერეთ „ვაი, კრედიტომანიით'' და ეხლა ფიზიკურად საათი არ არის და მუშტრის თვალით რომ გიყურებს, რომ უნდა გაუყო ან დაუთმო, ეგ როგორ გვარდება თქვენს გაგებაში?“
„უფროსის, წამყვანისა და მენტორის მოსწავლეებიც დადიან რეპეტიტორებთან.“
„ჯერ დაასაქმეთ ის სტატუსით მაღლა მდგომები! მეზღაპრეობენ! ჰმ! რამდენი დარღვევის შესახებ მივწერე პირადად მას და რა გააკეთა?!“
„მივესალმები მსგავს მიდგომას!!! ზუსტადაც სტატუსით მაღლა მდგომ პედაგოგს მეტი საათი უნდა ჰქონდეს! მოსწონს თუ არა ეს ვინმეს, ასეა და ამას სამინისტრო სხვებზე უკეთ აფასებს!!!“
„რატომ არ შეიძლება, რომ სტატუსით მაღლა მდგომ დირექტორების შემთხვევაში, რომ დაუშვათ გამონაკლისი და დართოთ ნება 15 საათიანი დატვირთვის? გამოდის, რომ პრაქტიკოსი მასწავლებელი ატარებს 25 საათ, ხოლო მე, როგორც დირექტორი და ამავდროულად უფროსი მასწავლებელი, 10 საათს იმიტომ, რომ კანონი კრძალავს. რამდენად სამართლიანია ეს?“
„იმასაც გააჩნია, ვინ როგორ აიმაღლა სტატუსი, გამოცდის 1 ქულით რომ იმაღლებენ სტატუსს და თავი უფროს მასწავლებლად მოაქვთ, უსამართლობაა! უფროსია ის პედაგოგი, რომელმაც ჩააბარა გამოცდა და აიღო 10 კრედიტი, ეს უნდა იყოს გათვალისწინებული.“
„ჯერ დაასაქმეთ უფროსი მასწავლებლები. მიდიხარ გასაუბრებაზე და დამწყები მინდა, გეუბნება კორუმპირებული დირექტორი.. ახლა აღარც ვცდილობ დავმალო. სადაც ვიყავი გასაუბრებაზე, ყველა დირექტორი უნდა დავასახელო და მათი სამარცხვინო გასაუბრებებიც.“
რატომ აქვს ფინეთს მსოფლიოში საუკეთესო სასკოლო სისტემა?
ჰარვარდის განათლების მეცნიერების დოქტორი ჰოვარდ გარდნერი ამერიკელებს შემდეგი რჩევით მიმართავს: „ისწავლეთ ფინეთისგან, რომელსაც ყველაზე ეფექტური სასკოლო განათლების სისტემა აქვს. ისინი ყველაფერს ჩვენგან რადიკალურად განსხვავებულად აკეთებენ.“ ფინეთის სკოლებს სხვა ქვეყნების ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებისგან სტრესისგან თავისუფალი სისტემა გამოარჩევს. ფინელი მოსწავლეები გლობალური საგანმანათლებლო ტესტების მაჩვენებლებით დასავლეთში ყველაზე წინ არიან. ფინელი ხალხი ყველაზე წიგნიერი საზოგადოების წოდებასაც არავის უთმობს. ფინეთში შვიდ წლამდე ასაკის ბავშვები ფორმალურ აკადემიურ განათლებას არ იღებენ. ისინი ყველაფერს თამაშით, სიმღერითა და საუბრებით სწავლობენ. ბავშვების უმრავლესობა სკოლაში ფეხით დადის ან გადაადგილებისთვის ველოსიპედს იყენებს. სასკოლო საათები საკმაოდ ხანმოკლეა, საშინაო დავალება კი მსუბუქი და მარტივად შესასრულებელი.
ამერიკის შეერთებულ შტატებში სკოლის მოსწავლეებს შესვენებები საკმაოდ ხანმოკლე აქვთ. ფინელ ბავშვებს კი ყოველ ერთ საათში ეზოში 15 წუთით თამაში და განტვირთვა შეუძლიათ. აღსანიშნავია, რომ დასვენება სავალდებულოა. ფინეთში სუფთა ჰაერი, ბუნებაში გასვლა და რეგულარული ფიზიკური აქტივობა სწავლის ხელშემწყობ უმთავრეს ფაქტორებად განიხილება. ცნობილ ფინურ მაქსიმას თუ დავუჯერებთ, „არ არსებობს ცუდი ამინდი, არსებობს არაადეკვატური ჩაცმულობა.“
ფინეთის სკოლებში კომპასებითა და რუკებით აღჭურვილ ბავშვებს ახლომდებარე ტყეებში დამოუკიდებლად გადაადგილებისა და სწორი გზის პოვნის საშუალებას ხშირად აძლევენ. ფინელები დაბალი ხარისხის სტანდარტიზირებული ტესტების შედგენისთვის არც დროს ხარჯავენ და არც ზედმეტ თანხებს. ბავშვები ყოველდღიურად სპეციალური ექსპერიმენტების, ქვიზების, დაკვირვების და უმაღლესი ხარისხის პერსონალიზირებული შეფასების მეთოდების გამოყენებით ფასდებიან. მოსწავლეებს კლასში გართობის, სიცილის და რიგ შემთხვევებში, თვლემის უფლებაც ეძლევათ. ფინელები პრაქტიკაში ძალიან ხშირად იყენებენ შემდეგ კულტურულ მანტრას: „მიეცით ბავშვებს უფლება, იყვნენ ბავშვები.“
ფინელებს ღრმად სწამთ, რომ ბავშვის მთავარი საქმე თამაშია და რომ თამაში სწავლის საუკეთესო საშუალებაა. კლასის ემოციური გარემო თბილი, უსაფრთხო, პატივისცემაზე დამყარებული და საიმედოა. გაკვეთილებს წინასწარ განსაზღვრული და გაწერილი ხასიათი არ აქვს, რის გამოც ბავშვები იძულებულები არ არიან, რომ მუდამ ერთი მიმართულებით იარონ. ერთ-ერთი ჩინელი მასწავლებლის თქმით, ჩინეთის სკოლებში სამხედრო და მკაცრი რეჟიმია, ფინეთში კი სკოლა ბავშვს ოჯახურ ატმოსფეროს სთავაზობს.
ფინეთში მასწავლებლებლის პროფესიას ყველაზე დიდ პატივს სცემენ და მას ძალიან აფასებენ. ადამიანს მასწავლებლის წოდების მოსაპოვებლად მაგისტრის ხარისხი უნდა ჰქონდეს მოპოვებული. მასწავლებლისთვის აუცილებელია გამოცდილება კვლევით საქმიანობაშიც.
„უფროსების მიზანია, რომ ბავშვები პოლიტიკოსებისგან დავიცვათ. ჩვენი ეთიკური და მორალური ვალია, რომ ბიზნესმენებს სკოლის შენობასთან მოახლოება ავუკრძალოთ,“ - განაცხადა ერთ-ერთმა ფინელმა პედაგოგმა. სინამდვილეში ფინეთში სკოლაში მისვლის უფლება ნებისმიერ ადამიანს აქვს. აღნიშნულ მასწავლებელს კი იმის თქმა სურდა, რომ განათლების სისტემაში მასწავლებლებს განმსაზღვრელი და უმაღლესი ძალაუფლება აქვთ.
ფინელი მასწავლებლები მაღალი კვალიფიკაციის მქონე პროფესიონალები არიან, რომლებსაც მოსწავლეების საგანმანათლებლო ინსტრუქციებით ინდივიდუალურად მომარაგება შეუძლიათ. ისინი იდეალურად უძღვებიან კლასს და ადგენენ ბავშვის განვითარებაზე ორიენტირებულ კურიკულუმს. მასწავლებლები მოსწავლეებს აუცილებლად აძლევენ დროს განტვირთვისა და ფიზიკური აქტივობებისთვის. ბავშვებს არ უხდებათ დროისა და ენერგიის ხარჯვა დაბალხარისხიან ტესტებზე. მოსწავლეები მასწავლებლებისგან საჭირო მხარდაჭერას ყოველდღიურად იღებენ. კლასში არსებული უსაფრთხო, ურთიერთთანამშრომლობაზე, პატივისცემასა და სიყვარულზე დაფუძნებული ატმოსფერო კი ბავშვების სათუთ ბუნებაზე ძალიან დადებითად ზემოქმედებს.
ერთ-ერთი უნივერსიტეტის პროფესორი იხსენებს: „ფინეთში, უნივერსიტეტის შენობაში ვიყავი, როდესაც ახლომდებარე სკოლის სათამაშო მოედნიდან ჩოჩქოლის ხმა შემომესმა. გარეთ გავედი, რათა გამეგო რა ხდებოდა. მოედანი სავსე იყო ბავშვებით, რომლებიც ფიჭვის ხის გარშემო შეკრებილიყვნენ, ღრმად სუნთქავდნენ და ცდილობდნენ მოახლოებული ზამთრის სურნელება შეეგრძნოთ. „გესმის? გაიგონე?“ - ჰკითხა შესვენების მეთვალყურემ ყვითელ პერანგში გამოწყობილ მასწავლებელს. „დიახ, მესმის, ეს ბედნიერების ხმაა,“ - ამაყად უპასუხა პედაგოგმა.
მომაზადებულია www.smh.com.au-ს მიხედვით თარგმნა ია ნაროუშვილმა
