მასწავლებლის სახლის დირექტორის, ბერიკა შუკაკიძის განცხადებას - ვინც სტატუსით მაღლა დგას, მას მეტი საათი უნდა ჰქონდეს, მასწავლებელთა მხრიდან დიდი გამოხმაურება მოჰყვა.
მათი ნაწილი ეთანხმება ამ მოსაზრებას, ნაწილისთვის კი მიუღებელია. გთავაზობთ პედაგოგების კომენტარებს აღნიშნულთან დაკავშირებით:
„მეტი საათი უნდა ჰქონდეს გასაგებია, კი, მაგრამ ისე არა, რომ ქიმიკოსი ფიზიკას ართმევდეს საათებს. ამ პრინციპით არა, თავის საგანში კი ბატონო. ვიცი შემთხვევა, სადაც ქიმიკოსს აქვს 25 საათი იმიტომ, რომ მენტორია და ფიზიკოსს 8 საათი, იმიტომ რომ იმ მენტორმა შეითვისა ფიზიკის საათებიც. ეს ნორმალურია? - არადა, თავის საგანში ჩაბარებული აქვს გამოცდა, ფიზიკის მასწავლებელს.“
„ჩამოგვართვეს საათები იმ მასწავლებლებს, ვინც სტატუსით მაღლა ვიდექით...თანაც 10 კრედიტი გვაქვს მიღებული წლების წინ...უფროსები გახადეთ 1 კრედიტით და თანაც საათებიც მიართვით „დამსახურებულად“ ზოგიერთებს...ამაზე ვინ გამცემს პასუხს, მაინტერესებს...“
„მეც მასე გამიკეთეს და ყველაფერი რესურცენტრების ჩარევით ხდებოდა, დამცირების ფასად იმიტომ, რომ სამინისტროს თავის ნებაზე ჰყავს მიშვებული და რასაც უნდა იმას აკეთებენ. ვინმე დაინტერესებულა და შეუმოწმებია სკოლები?“
„რატომ იძლევით 15 საათით მანიპულირების საშუალებას? როდის გახდა 15 საათი სრული განაკვეთი? ან იქნებ ახსნათ, თუ 15 საათი განაკვეთია, ათვლის წერტილი რატომ არის 18 საათიანი დატვირთვა?“
„ყველას უფროსის სტატუსი, რომ მიაკერეთ „ვაი, კრედიტომანიით'' და ეხლა ფიზიკურად საათი არ არის და მუშტრის თვალით რომ გიყურებს, რომ უნდა გაუყო ან დაუთმო, ეგ როგორ გვარდება თქვენს გაგებაში?“
„უფროსის, წამყვანისა და მენტორის მოსწავლეებიც დადიან რეპეტიტორებთან.“
„ჯერ დაასაქმეთ ის სტატუსით მაღლა მდგომები! მეზღაპრეობენ! ჰმ! რამდენი დარღვევის შესახებ მივწერე პირადად მას და რა გააკეთა?!“
„მივესალმები მსგავს მიდგომას!!! ზუსტადაც სტატუსით მაღლა მდგომ პედაგოგს მეტი საათი უნდა ჰქონდეს! მოსწონს თუ არა ეს ვინმეს, ასეა და ამას სამინისტრო სხვებზე უკეთ აფასებს!!!“
„რატომ არ შეიძლება, რომ სტატუსით მაღლა მდგომ დირექტორების შემთხვევაში, რომ დაუშვათ გამონაკლისი და დართოთ ნება 15 საათიანი დატვირთვის? გამოდის, რომ პრაქტიკოსი მასწავლებელი ატარებს 25 საათ, ხოლო მე, როგორც დირექტორი და ამავდროულად უფროსი მასწავლებელი, 10 საათს იმიტომ, რომ კანონი კრძალავს. რამდენად სამართლიანია ეს?“
„იმასაც გააჩნია, ვინ როგორ აიმაღლა სტატუსი, გამოცდის 1 ქულით რომ იმაღლებენ სტატუსს და თავი უფროს მასწავლებლად მოაქვთ, უსამართლობაა! უფროსია ის პედაგოგი, რომელმაც ჩააბარა გამოცდა და აიღო 10 კრედიტი, ეს უნდა იყოს გათვალისწინებული.“
„ჯერ დაასაქმეთ უფროსი მასწავლებლები. მიდიხარ გასაუბრებაზე და დამწყები მინდა, გეუბნება კორუმპირებული დირექტორი.. ახლა აღარც ვცდილობ დავმალო. სადაც ვიყავი გასაუბრებაზე, ყველა დირექტორი უნდა დავასახელო და მათი სამარცხვინო გასაუბრებებიც.“
რა გავლენის მოხდენა შეუძლია არაკონდიცირებულ, ცხელ ოთახს აბიტურიენტთა აზროვნების პროცესზე - პედიატრი თამარ ობგაიძე
რა გავლენის მოხდენა შეუძლია არაკონდიცირებულ, ცხელ ოთახს აბიტურიენტთა აზროვნების პროცესზე, - ამის შესახებ პედიატრი თამარ ობგაიძე საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:
„ახალმა კორონავირუსმა მთლიანად შეცვალა პლენეტის დღის წესრიგი, რაც პრაქტიკულად ყველა სფეროზე აისახა. უსაფრთხოების უპრეცედენტო ზომების დაცვა, რაც აქამდე არასოდეს დაგვჭირვებია, დღეს უკვე ჩვენი ყოველდღიურობაა. წინ უმაღლეს სასწავლებლებში მისაღები გამოცდებია და როგორც ჩანს, კორონავირუსთან დაკავშირებული სიფრთხილის ზომები ამ სფეროზეც აისახება. სწორედ, უსაფრთხოების მიზნით ჩაითვალა საჭიროდ, არ იქნას გამოყენებული კონდიცირების სისტემები. თუმცა იმედია, გამოცდებამდე მიღებულ იქნება ახალი მტკიცებულებები და ეს აკრძალვა გადაიხედება. მაგრამ რა გავლენა აქვს მაღალ ტემპერატურას ადამიანის ორგანიზმზე? გარემო ფაქტორები, მათ შორის, ამინდის, ოთახში ტემპერატურის, ჰაერის შემადგენლობის, ტენიანობის ცვლილებები გავლენას რომ ახდენს ადამიანის ორგანიზმის ბევრ ფუნქციაზე, მეცნიერებისათვის დიდი ხანია ცნობილია. კარგა ხანია დეტალურადაა შესწავლილი არამარტო მეტეოფაქტორების ზემოქმედება, არამედ ცალკეული ფიზიკური ფაქტორის გავლენაც, მათ შორის, ისიც, თუ როგორ მოქმედებს გარემოს მაღალი ან დაბალი ტემპერატურის ზემოქმედება ორგანიზმის სხვადასხვა ფუნქციაზე. თერმული კომფორტის შეგრძნების დარღვევას შეუძლია ზემოქმედების მოხდენა შრომის ნაყოფიერებაზე და ეს, რა თქმა უნდა, გონებრივი შრომაზე აისახება. მაშ, არის თუ არა კავშირი სითბურ სტრესსა და კოგნიტურ ფუნქციას შორის? სითბური სტრესი სამეცნიერო ლიტერატურაში ერთ-ერთ პროფესიულ რისკადაა მიჩნეული. ჯერ კიდევ 1983 წელს Ramsey-ს და თანაავტორთა მიერ 14 თვის მანძილზე განხოცრიელებულმა დაკვირვებამ ქარხნების მუშებზე (სულ 17000 დაკვირვება) აჩვენა, რომ სამუშაო გარემოში მაღალი ტემპერატურა დაკავშირებილი იყო საფრთხის მატებასთან, რაც მუშის გაუფრთხილებლობით ხდებოდა. ამ გარემოში იზრდებოდა უბედური შემთხვევების რიცხვი საშუაო ადგილზე ყურადღების მოდუნებასთან დაკავშირებით. მეცნიერთა დაკვირვებით, ოთახის მაღალი ტემპერატურა ნაკლებად მოქმედებს მარტივი სამუშაოს ჩატარების უნარზე, მაგრამ რთული სამუშაოების შესრულებაზე, რაც უფრო მეტ ყურადღებასა და აზროვნებასთანაა კავშირში, გავლენა ცალსახაა. Laurent JG და თანაავტორთა მიერ (2016 წ) დაკვირვება წარმოებდა 44 სტუდენტზე, რომელთა საშალო ასაკი 20,2 წელი იყო. კვლევით დადგინდა, რომ ოთახის მაღალ ტემპერატურაზე ( >26 გრადუსზე) ცდის პირთა ყურადღება, რაც რამდენიმე ტესტით ფასდებოდა, უფრო დაბალი იყო. ეს კი, რა თქმა უნდა, მათ აკადემიურ მოსწრებაზე აისახება. საინტერესოა ოთახის მაღალი ტემპერატურის გავლენა სხვადასხვა საგანში მოსწრებასთან დაკავშირებით. Wargocki P და Wyon DP მონაცემებით, მათემატიკის გაკვეთილებზე იმ ოთახში, სადაც ტემპერატურა 27 გრადუსი იყო, 30%-ით დაბალი აღმოჩნდა მოსწავლეთა ტესტირების შედეგები, 20 გრადუსიან ოთახში ჩატარებული ტესტირების შედეგებთან შედარებით. რაც შეეხება კითხვის გაკვეთილებს, აქ ოთახის მაღალი ტემპერატურის ზეგავლენა უფრო ნაკლებად ვლიდნებოდა - სულ 5,7%-ით მეტი იყო მოსწრება დაფიქსირდა იმ ოთახის მოსწავლეთა შორის, სადაც ტემპერატურა 22,5 გრადუსი იყო. Kabanshi A და თანაავტორებმა (2015 წ) შეისწავლეს ოთახის მაღალი ტემპერატურის, კონდიცირების და ხმაურის გავლენა სტუდენტების სწავლის პროცესზე. აღმოჩნდა, რომ ოთახის მაღალი ტემპერატურა უარყოფად მოქმედებდა წერის და ლოგიკასთან ასოცირებულ უნარებზე.
რა გავაკეთოთ სითბური სტრესის შესამცირებლად?
პირველ რიგში, გახსოვდეთ, გარემოს მაღალი ტემპერატურის პირობებში ადვილად ხდება ორგანიზმის გაუწყლოება, ამიტომ მიიღეთ წლის გაზრდილი რაოდენობა და ცივი წყალი გამოცდის მიმდინარეობისასაც გამოიყენეთ.
გამოცდებამდე განსაკუთრებული ყურადღება მიაქციეთ სწორ კვებას. საინტერესოა თიროზინის ზეგავლენა კოგნიტურ პროცესებზე. თიროზინი, შეუცველელი ამინომჟავაა, რომელიც სინთეზირდება ღვიძლში ფენილალანინიდან და ცილების შემადგენლობაში შედის. ის ზემოქმედებს დოფამინისა და ნორადრენალინის ცვლაზე თავის ტვინში. კვლევები ადასტურებს, რომ ეს პასუხი ხელს უწყობს კოგნიტური ფუნქციების გაუმჯობესებას გარემოს ექსტრემალური ფაქტორების ზემოქმედების, მათ შორის გარემოს მაღალი ტემპერატურის დროს. ამიტომ სწორი კვება აუცილებლად დაგეხმარებათ საუკეთესო შედეგების მიღწევაში - მიირთვით ცილოვანი საკვები, ხილი და ბოსტნეული.
და რა თქმა უნდა, დაიცავით უსაფრთხოების ყველა ზომა ინფიცირების რისკის შესამცირებლად.“