Baby Bag

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

„მასწავლებლის რეგულირების წესი“, რომელიც პედაგოგებს პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის ახალ შესაძლებლობებს მისცემს, შემუშავებულია და განხილვის პროცესს გადის. დოკუმენტი ახალ ფორმატში გააერთიანებს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემასა და პროფესიაში შესვლის წესს.

როდის ამოქმედდება „მასწავლებლის რეგულირების წესი“, როგორ შეძლებენ პედაგოგები კარიერულ წინსვლას და რა სიახლეებია დაგეგმილი პედაგოგებისათვის 2020 წელს - ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე ​Moms.ge-ს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის ხელმძღვანელი ბერიკა შუკაკიძე ესაუბრა.

- ბატონო ბერიკა, როგორც დაანონსეთ, 2020 წლიდან კრედიტქულების დაგროვების არსებულ სისტემას „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ჩაანაცვლებს. რა იცვლება ამ ახალი წესის მიხედვით და როდის შევა ძალაში?

- კრედიტების სისტემამ რაც დამართა მასწავლებლებს, ყველამ ვნახეთ. მარათონი იყო გამართული და დღემდე გრძელდება. თუმცა, როდესაც რაღაც არ ვარგა, არ ნიშნავს, რომ უნდა გადააგდო. თუ მე 17 კრედიტი უკვე მაქვს დაგროვებული, იმ წესით, რაც აქამდე იყო და ახლა რომ ვთქვათ, ეს წესი არ არის კარგი, არ იქნება სწორი. მასწავლებელს რაც დაავალეს, ის გააკეთა. სქემამ თავისი როლი შეასრულა, უბრალოდ მორალურად გაცვდა. რაღაც პერიოდის შემდეგ „რეგულირების წესიც“ გაცვდება. ახალი იდეები გაჩნდება და ეს არ არის ტრაგედია. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ სქემის სამართალმემკვიდრე იქნება.

რაც შეეხება კრედიტქულების დაგროვებას, ჯერჯერობით არ უქმდება. ახალი რეგულაციებით, აღარ იარსებებს მხოლოდ შიდა მექანიზმებით კრედიტების დაგროვების სისტემა. რას ნიშნავს ეს? - როგორც იცით, სკოლაში არსებობდა შიდა შეფასების ჯგუფი, რომელიც მასწავლებლის მიერ განხორციელებულ შიდა აქტივობებს აფასებდა და ამაში კრედიტებს ანიჭებდა, ეს პროცესი შეწყდება. მასწავლებელს ამ ხნის განმავლობაში დაგროვებული კრედიტქულები შეუნარჩუნდება, არაფერი დაეკარგება. პედაგოგს მიეცემა უფლება, 19 კრედიტქულამდე გარე მექანიზმებით შეივსოს და დაადასტუროს კომპეტენცია. რას ნიშნავს გარე მექანიზმები? - 5 კრედიტის ფარგლებში მასწავლებელს ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს ტრენინგმოდულები და წარმატებით გავლის შემთხვევაში, დააგროვოს 5 კრედიტი. თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, პარალელურად ჩააბაროს და ამით შეივსოს 19 კრედიტქულამდე. გარე მექანიზმებია ტრენინგები და გამოცდა.

„რეგულირების წესის მიხედვით“, შეიცვლება პროფესიაში შესვლა, შენარჩუნება და დაწინაურება. სტატუსის შეცვლა ცალსახად გამოცდით მოხდება, (ჩატარდება წამყვანი და მენტორი მასწავლებელისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა). გარდა ამისა, დაწინაურებისთვის აუცილებელი იქნება მასწავლებლის საქმიანობის კომპლექსური შეფასება. მასწავლებელმა შეიძლება გამოცდა უმაღლეს ქულაზე ჩააბაროს, თუმცა ეს მაინც არ იყოს საკმარისი დაწინაურებისთვის. სწორედ მასწავლებლის საქმიანობის შეფასება განსაზღვრავს, იმსახურებს თუ არა პედაგოგი მაგალითად, მენტორის სტატუსს. ვფიქრობთ, რომ იქნება 360 გრადუსიანი შეფასება - მასწავლებლის საქმიანობას შევაფასებინებთ მოსწავლეებს, მშობლებს, კოლეგებს... სპექტაკლს ვერავინ დადგამს, ბავშვს შეეტყობა მასწავლებლის შესახებ რომ ისაუბრებს, როგორი დამოკიდებულება აქვს მის მიმართ. შეფასდება მასწავლებლის მიერ გაკეთებული პროექტი, ინტეგრირებული გაკვეთილი... შეფასების ბევრი კომპონენტი იქნება.

შენარჩუნების შემთხვევაში, ხარისხის მართვის ჯგუფი დააკვირდება მასწავლებელს, ასრულებს თუ არა თავის მოვალეობას (მოვალეობები ჩამოწერილი იქნება).

დღეს სისტემაში 2 დოკუმენტი არსებობს - ერთი არის მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების 241-ე დადგენილება და მეორე - პროფესიაში შესვლის დოკუმენტი, 174/ნ ბრძანება. „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ამ ორ დოკუმენტს გააერთიანებს. ცვლილებები რაზეც ვისაუბრეთ, არსებულ სქემაში (მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების სქემასა და პროფესიაში შესვლის დოკუმენტში) უნდა შევიტანოთ. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ გარდამავალი დებულებაა, რომელიც პედაგოგებს კრედიტების დაგროვების სისტემას ჩაამთავრებინებს. სექტემბერში, როდესაც მასწავლებლებს სტატუსები მიენიჭებათ, აღარ იარსებებს კრედიტები.

„რეგულირების წესი“ შემუშავებულია, პაკეტი უკვე მზადაა, გაგზავნილია სიპებთან განსახილველად. როგორც კი განხილვის ეტაპი დასრულდება, წარვადგენთ მთავრობის სხდომაზე, სავარაუდოდ, თებერვლის მეორე ნახევარში.

- მასწავლებლებისთვის ხუთკრედიტიანი ტრენინგები ახსენეთ. ყველა პრაქტიკოსს შეეძლება ტრენინგზე დარეგისტრირება? არის შემთხვევები, როდესაც პედაგოგები ვერ რეგისტრირდებიან მათთვის სასურველ ტრენინგებზე ადგილების შეზღუდულობის გამო. ამ შემთხვევაში რამდენად იქნება გათვალისწინებული ეს ფაქტორი? ასევე საინტერესოა, რა ბედი ელით იმ პედაგოგებს, რომლებმაც გამოცდა ვერ ჩააბარეს, მაგრამ 19 კრედიტი სხვადასხვა აქტივობით აქვთ დაგროვებული?

- როგორც პროფესიული უნარების, ასევე საგნის გამოცდის ჩაბარება აუცილებელი პირობაა, რომ მასწავლებელს უფროსის სტატუსი მიენიჭოს. სულ რომ 100 კრედიტქულა ჰქონდეს პედაგოგს, თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, წინსვლას ვერ შეძლებს. ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ სავალდებულოა ორივე გამოცდის ჩაბარება. მინიმუმ 1 კრედიტზე მაინც უნდა დაადასტუროს პედაგოგმა კომპეტენცია.

რაც შეეხება ტრენინგებს, პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის გვექნება უფასო, ხუთკრედიტიანი სატრენინგო პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც კრედიტების შევსებასა და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოპოვებას შეძლებენ. ადგილების რაოდენობა არ იქნება შეზღუდული.

ტრენინგები განკუთვნილია მათთვის, ვისაც კომპეტენციის დადასტურების გამოცდა ჩაბარებული აქვს და დაგროვებული აქვს 14 კრედიტქულა. ტრენინგზე დარეგისტრირება შეეძლებათ ასევე იმ პრაქტიკოს მასწავლებლებს, რომლებიც ჯერ არ გასულან გამოცდაზე.

დღეს სისტემაში 14 000-მდე პრაქტიკოსი მასწავლებელია, მათგან დაახლოებით 7 000-მდე პედაგოგს არც ერთი გამოცდა არა აქვს ჩაბარებული და შესაბამისად, კომპეტენცია არ აქვს დადასტურებული. 2 000-მდე მასწავლებელს ორივე საგანი ჩაბარებული აქვს, 2 700 მასწავლებელს საგნის გამოცდა აქვს ჩაბარებული, 2 300-ს კი პროფესიული უნარების გამოცდა.

ხუთკრედიტიან ტრენინგზე რეგისტრაცია 15 თებერვლიდან დაიწყება. პედაგოგებს 3 კრედიტის მოპოვება შეეძლებათ საგნობრივი კომპეტენციის ტრენინგებიდან, 2 კრედიტის - პროფესიული უნარების ტრენინგებიდან. მასწავლებლებს ტრენინგ მოდულების წარმატებით გავლის შემთხვევაში,  1-დან 5-მდე კრედიტის დაგროვების შესაძლებლობა ექნებათ. პედაგოგები მათთვის სასურველი და საჭირო კრედიტქულის შესაბამისი ტრენინგმოდულის შერჩევას შეძლებენ.

- რაც შეეხება პრაქტიკოსი და პროფესიაში შემსვლელი პედაგოგებისთვის განკუთვნილ კომპეტენციის დადასტურების გამოცდას, რაიმე სიახლე თუ იგეგმება და როდის ჩატარდება?

- უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მისანიჭებელი გამოცდა ზაფხულში ჩატარდება. იგი ისეთივე ფორმატისა და შინაარსის იქნება, როგორიც ადრე იყო. ცვლილება ეხება მხოლოდ გამოცდაზე ქულის შენარჩუნებას. წინა სქემის მიხედვით, თუ მასწავლებელი ერთი და იმავე საგანში ორჯერ გავიდოდა გამოცდაზე, ადრინდელი შედეგი უქმდებოდა. ახალი რეგულაციით, თუ მასწავლებელმა მეორედ ჩააბარა გამოცდა, წინა გამოცდის ქულა არ დაეკარგება. პედაგოგს არჩევანის საშუალება მივეცით, რომელ გამოცდაზეც უკეთესი შედეგი ექნება, ის დარჩება.

- საინტერესოა ასევე, ზაფხულში დაგეგმილ გამოცდაზე კვლავ იქნება 1, 4, 7 კრედიტი პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის თუ მხოლოდ 10 კრედიტის აღება მოუწევთ როგორც პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, ისე პრაქტიკოს მასწავლებლებს? მაძიებლები უსამართლობად მიიჩნევენ იმ ფაქტს, რომ პრაქტიკოს მასწავლებლებს 1, 4, 7 ქულა უღიარდებათ, მათ კი 10 კრედიტზე უნდა ჩააბრონ გამოცდა. თანაბარ პირობებს ითხოვენ. რა პასუხი აქვს ცენტრს მათთვის?

- დავიწყოთ იმით, რომ ზაფხულის გამოცდებზე 1, 4, 7 კრედიტქულა ისევ რჩება პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის. ჩვენ მაქსიმალურად ვცდილობთ, ამ სასწავლო წლის ბოლომდე, ახალი სასწავლო წლის დასაწყისამდე, ყველას, ვისაც აქვს მოტივაცია და შეუძლია კვალიფიიკაციის ამაღლება, დავეხმაროთ ამაში. თუ არა და, არის ძალიან დიდი რესურსი და გარე კადრი. როგორც იცით, ახალი პროექტი დავიწყეთ - „მასწავლებლის ეროვნული სკოლა.“ არიან ახალგაზრდა მოტივირებული კადრები. ჩვენი მიზანია, კვალიფიციური, განვითარებზე ორიენტირებული კადრი შევიდეს სკოლებში და მოსწავლეების ხარისხიანი განათლება უზრუნველყონ.

რაც შეეხება პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, კანონში წერია, რომ მათ გამოცდა უნდა ჰქონდეთ ჩაბარებული 10 კრედიტქულაზე, ანუ 60%-ზე უნდა დაადასტურონ საგნობრივი კომპეტენცია. ჩვენ მაძიებლებს გავუმარტივეთ გზა, რომ გარეთ არ დარჩნენ - თან გამოცდა ჩააბარონ, თან გამოცდილება მიიღონ. მაძიებლებს 2 წლის განმავლობაში ჰყავთ ტუტორები, ვინც მათ ამეცადინებს, მეთვალყურეობას უწევს. მაძიებლებს საშუალება აქვთ, საგნის გამოცდა ჩააბარონ, ამასთან, დისტანციურად ვაწვდით პროფესიული უნარების განვითარების კუთხით პრაქტიკულ აქტივობებს. ამის გათვალისწინებით, მათ უნდა შეძლონ 10 კრედიტქულაზე კომპეტენციის დადასტურება. თან ამ ყველაფრის პარალელურად, ისინი ხელფასს იღებენ და მათი სოციალური მდგომარეობაც გათვალისწინებულია. ეს იმას ნიშნავს, რომ მაძიებლები არათანაბარ პირობებში არ არიან.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „მასწავლე​ბლების სანდო წყარო“.

- უფროსი და წამყვანი პედაგოგების სტატუსის ცვლილებაზეც რომ ვისაუბროთ. ჩატარდება თუ არა 2020 წელს წამყვანი და მენტორი პედაგოგებისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა?

- გამოცდა, რომელიც განკუთვნილი იქნება წამყვანი და მენტორი მასწავლებლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად, წელს ვერ მოესწრება, რადგან უნდა შეიცვალოს მასწავლებლის სტანდარტი. ახალი სტანდარტი შემუშავებულია და განხილვის პროცესშია.

წელს იმ პედაგოგებისთვის, ვისაც წამყვანის სტატუსის მოპოვება სურს, მთელი რიგი პროცესები გვაქვს შემუშავებული. მასწავლებლებს, რომლებსაც 15 კრედიტქულა აქვთ დაგროვებული, მათ შორის, სავალდებულო აქტივობები სრულად აქვთ განხორციელებული (2 სამოდელო გაკვეთილი და პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა) და ყველაფერი წარმატებით დაუდასტურათ, გამონაკლისის სახით, სექტემბერიდან დეკემბრის ჩათვლით ეძლევათ გარე დაკვირვების გავლის უფლება, რის შედეგადაც წამყვანის სტატუსი მიენიჭებათ.

რაც შეეხება იმ მასწავლებლებს, ვისაც წელს მიენიჭა უფროსის სტატუსი, მათ ახალი რეგულაციებით მოუწევთ სტატუსის შეცვლა. ჩვენ ვცდილობთ, არც ერთ მასწავლებელს არ დავუკარგოთ შრომა.

- უფროსის სტატუსის მქონე იმ მასწავლებლებს, რომლებიც გარე დაკვირვებაზე დახარვეზებული პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევების გამო ვერ დარეგისტრირდნენ, გამოსწორების ვადა როდის მიეცემათ და როდის შეძლებენ გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაციას?

- იმ უფროს მასწავლებლებს, ვისაც პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა დაუხარვეზდათ, (800-მდე კვლევა დახარვეზდა) უკვე შეუძლიათ ხარვეზის გამოსწორებაზე მუშაობის დაწყება. გამოიცემა შესაბამისი ბრძანება, სადაც პერიოდი განისაზღვრება, როდის უნდა ატვირთონ კვლევები. ეს იქნება, სავარაუდოდ, აპრილის თვეში (აპრილის თვეში შეეძლებათ ატვირთვა). ვისაც კვლევა დადებითად შეუფასდება, სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაცია. ასე, რომ ამ წლის ბოლოს დასრულდება ეს ეტაპი. ჩვენი ამოცანა მასწავლებლების გამოჭერა არ არის. ჩვენ მათ ხარვეზების გამოსწორების შანსი უნდა მივცეთ.

- „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, თუ განიხილება, რომ უფროს მასწავლებელს პირდაპირ მენტორის სტატუსის მოპოვება შეეძლოს?

- ამაზე იყო ადრე საუბარი. თუმცა გამოცდილება, კვლევები, ანალიზი გვაჩვენებს, რომ იერარქიული ზრდა ნამდვილად მნიშვნელოვანია. საფეხურის ჩაგდება არ არის მიზანშეწონილი. მენტორი ისეთი სტატუსი უნდა იყოს, რომ სხვას ასწავლიდეს, მასწავლებლებს პროფესიულ განვითარებაში ეხმარობოდეს, სკოლის განვითარებაზე ზრუნავდეს… ჩვენი პოზიციაა, რომ მასწავლებლებმა საფეხური არ ჩააგდონ და ეტაპობრივად გადავიდნენ სტატუსიდან სტატუსზე.

- მასწავლებლების ნაწილი, ვისაც კომპეტენცია მაღალ ქულაზე აქვს დადასტურებული, უკმაყოფილებას გამოხატავს იმ პედაგოგების ანაზღაურების მიმართ, ვისაც გამოცდა 1 კრედიტზე აქვს ჩაბარებული. რას ეტყვით ასეთ მასწავლებლებს - რატომ არ არის განსხვავება 10 და 1 კრედიტქულიან მასწავლებელთა ანაზღაურებას შორის?

- პირველ რიგში, აღვნიშნავ, რომ პედაგოგს, ვინც 1 კრედიტზე აბარებს გამოცდას, ეგრევე არ ენიჭება სტატუსი. მას კრედიტების დასაგროვებლად და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად სხვადასხვა აქტივობის განხორციელება უწევს. ასე რომ, არ არის უსამართლო, როდესაც 1 და 10 კრედიტზე ჩაბარებულ მასწავლებლებს ერთნაირი ანაზღაურება აქვთ.

გარდა ამისა, გეტყვით, რომ „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, 1 და 4 კრედიტზე გამოცდაჩაბარებულ მასწავლებლებს წინსვლის უფლება პირდაპირ არ ენიჭებათ. წამყვანის ან მენტორის სტატუსის მოსაპოვებლად უფროსმა მასწავლებელმა საგნობრივი კომპეტენცია მინიმუმ 7 კრედიტზე უნდა დაადასტუროს (50%-იანი საგნობრივი კომპეტენცია არის წინაპირობა იმისა, რომ მასწავლებელმა დაიწყოს წინსვლაზე ზრუნვა). თუ გამოცდა 1 ან 4 კრედიტზე ჰქონდა ჩაბარებული, გადაბარება მოუწევს. ეს არის წინაპირობა. ამის შემდეგ მან კომპლექსური შეფასება უნდა გაიაროს, რაც გულისხმობს როგორც წამყვანი მასწავლებლისთვის შესაბამისი პროფესიული უნარების გამოცდის ჩაბარებას, ასევე პრაქტიკულ ნაწილს. სკოლაში მივლენ პირები, რომლებიც დააკვირდებიან მასწავლებლის საგაკვეთილო პროცესს, შეაფასებენ პედაგოგის განხორციელებულ პროექტებს, მის ურთიერთობას კოლეგებთან, მოსწავლეებთან... კმაყოფილების დონე ინტერვიუებისა და გაკვეთილზე დაკვირვების გზით განისაზღვერება. სწორედ ამ გზით გახდება უფროსი მასწავლებელი წამყვანი.

- კიდევ ერთ მნიშვნელოვან თემას რომ შევეხოთ. რამდენად სამართლიანია, რომ პრაქტიკოსს მეტი საათი ჰქონდეს და უფროსს ნაკლები, ვისი პრეროგატივაა ამ საკითხის მოწესრიგება?

- ვინც სტატუსით მაღლა დგას, მას მეტი საათი უნდა ჰქონდეს. ჩვენ ბავშვის საუკეთესო ინტერესი უნდა დავიცვათ. როდესაც სკოლაში არსებობს მაღალკვალიფიციური კადრი, რატომ უნდა ჰქონდეს ასეთ მასწავლებელს ნაკლები დატვირთვა და შესაბამისად, ნაკლები ხელფასი?! ერთ რამეზე უნდა შევთანხმდეთ, მასწავლებლის სახლი ვერ გადაუწყვეტს ამა თუ იმ სკოლას საშინაო საკითხს. ჩვენ სკოლებს უნდა დავეხმაროთ მეთოდოლოგიურად, დანარჩენი თვითონ უნდა ისწავლონ. დირექტორმა და მასწავლებელმა ერთად უნდა მოილაპარაკონ მსგავს თემებზე. ნუ ველოდებით, რომ სახელმწიფო გადაგვიწყვეტს, რომელიმე კონკრეტულ სკოლაში დირექტორს, მასწავლებლებს, მოსწავლეებსა და მშობლებს შორის ურთიერთობას. ამას განათლების სამინისტრო ვერ მოაგვარებს. მშობელმა უნდა მოსთხოვოს მასწავლებელს, დაუსვას მას კითხვა - რატომ სჭირდება მის შვილს დამატებით მომზადება. საზოგადოებამ უნდა ისწავლოს ერთმანეთთან თანაცხოვრება. სახელმწიფო უზრუნველყოფს მაღალ ანაზღაურებს, მშობლებმა კი უნდა მოსთხოვონ მასწავლებლებს, თავიანთ შვილებს შესაბამისი განათლება მისცენ. ეს გამოცდაც და კატეგორიებიც ხომ იმის დადასტურებაა, რომ მასწავლებელი უფრო მეტად ზრუნავს მოსწავლებზე, უფრო მეტი გამოცდილება და კომპეტენცია აქვს. ჩვენ მოსწავლეთა თანაბარი ჩართულობა და ინტერესები უნდა დავიცვათ. შეიძლება მენტორზე უკეთესს გაკვეთიილს პრაქტიკოსი ატარებდეს, მაგრამ ეს არის გამონაკლისები.

- დირექტორთა სერტიფიცირების საკითხსაც რომ შევეხოთ. როგორ მოხდება მათი სერტიფიცირება, გამოცდის ჩაბარება მოუწევთ?

- დირექტორების სერტიფიცირება დაეფუძნება ახალ სტანდარტს, რომელიც უკვე მზად არის. სტანდარტი თავად დირექტორებს დავაწერინეთ მათი საჭიროებების გათვალისწინებით.

არსებობენ სერტიფიცირებული დირექტორები, მაგრამ ახლა სტანდარტი შეიცვალა. მათ ძველი დოკუმენტის მიხედვით აქვთ გამოცდა ჩაბარებული და დადასტურებული კომპეტენცია. რადგან სტანდარტი იცვლება, მიდგომაც იცვლება - დირექტორი არამხოლოდ მენეჯერი, არამედ საგანმანათლებლო ლიდერი ხდება. მას სასწავლო პროცესი კარგად უნდა ესმოდეს, გაკვეთილზე მასწავლებელს შესაბამისი რეკომენდაცია უნდა მისცეს, როგორ განავითაროს თავისი საქმიანობა და სამოქმედო გეგმა. ამიტომ მას ახალი ხედვა სჭირდება - რამდენად ესმის სასწავლო პროცესი, რამდენად ჩართულია საქმეში. დირექტორი მასწავლებლის მხარდამჭერი უნდა იყოს და დაეხმაროს პედაგოგს პროფესიულ განვითარებაში. მას ექსპერტის ძალაუფლება უნდა ჰქონდეს. ამ ეტაპზე ვფიქრობთ, რომ ყველა დირექტორი გაივლის სერტიფიცირებას. თუ გვინდა ხარისხიანი განათლება, დირექტორი აუცილებლად უნდა იყოს საგანმანათლებლო ლიდერი. რა თქმა უნდა, ეს მენეჯერის მიმართულების დაკნინებას არ გულისხმობს.

არსებული დირექტორების უმრავლესობას ვადა გასდის სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში. გამოცდა ორ ეტაპად ჩატარდება, ერთი იქნება გაზაფხულზე - მარტი-აპრილში, მეორე კი შემოდგომაზე - ოქტომბერი-ნოემბერში. გამოცდის ჩაბარება ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია.

დირექტორებს კომპეტენციის დადასტურება სამი მიმართულებით მოუწევთ - კანონმდებლობა, ზოგადი უნარები და პროფესიული ცოდნა (დიდაქტიკა). ვისაც, სურვილი ექნება, მათ მასწავლებლის სახლი ამ საკითხებში გადაამზადებს. გამოცდის შემდეგ დირექტორები გაივლიან გასაუბრებას, რომელსაც განათლების სამინისტრო ჩაატარებს. ეს არ იქნება სტანდარტული გასაუბრება. დირექტორების კომპეტენციების დასადგენად შემუშავდება კონკრეტული ქეისები, რომელთა განხილვაც მოუწევთ დირექტორობის მსურველებს. გასაუბრებაზე არ იქნება ტრაფარეტული კითხვები.

იმ დირექტორების გადამზადებას, ვინც საბოლოოდ სკოლებში წავა, მერეც ვაპირებთ, რომ სისტემა შეიკრას, მჭიდრო კავშირი რომ გვქონდეს მათთან.

სერტიფიცირების პროცესის დაწყება არ ნიშნავს, რომ დირექტორების შეცვლა ეგრევე მოხდება. სერტიფიცირება არის ერთგვარი ბილეთი დირექტორების კონკურსში მონაწილეობისათვის. თუ დირექტორს სერტიფიკატი არ ექნება, ის კონკურსში ვერ მიიღებს მონაწილეობას.

- მასწავლებლები ხშირად აღნიშნავენ, რომ საჯარო სკოლებში გამოცხადებული ვაკანსიები თვალის ახვევაა, რომ დირექტორებს წინასწარ, ნაცნობობით ჰყავთ არჩეული კადრები…

- როდესაც ვაკანსია ცხადდება, ჩვენ ვხედავთ ყველა იმ ადამიანს, ვინც დარეგისტრირდა. ადრე არ იყო ასე. როდესაც სკოლა აცხადებდა ვაკანსიას, ვერ ვგებულობდით, ვინ შეიტანა განცხადება. დირექტორი იტყოდა, რომ მხოლოდ ერთი გამოცხადდა და ის აიყვანა.

​შარშან ვაკანსიების ჩამონათვალში დავამატეთ ახალი ფუნქცია და უკვე გვაქვს შესაძლებლობა, ამა თუ იმ სკოლაში გამოცხადებულ ვაკანსიაზე დარეგისტრირებული ადამიანები ვნახოთ. ჩვენი ერთ-ერთი მოვალეობა არის ის, რომ ადამიანი, ვისაც ეკუთვნის ესა თუ ის სამსახური, დამსახურებულად მიიღოს და არა ნაცნობობით.

ადამიანებს უნდა გაუჩნდეთ განცდა, რომ ეს არის მერიტოკრატიული საზოგადოება. ბანალურ რამეს ვიტყვი - ყველაფერს აიტანს ადამიანი ჩაგვრის გარდა. მე შეიძლება დაბალი ხელფასი მქონდეს, მაგრამ ჩაგვრას არ გაპატიებ.

როგორც იცით, ზაფხულში ვაკანსიის შესარჩევი გასაუბრება ჩატარდა. მასწავლებლის სახლი მაქსიმალურად იყო ჩართული, რომ სკოლებს ოპტიმალური გადაწყვეტილება მიეღოთ. ჩვენი თანამშრომლები რეგიონებში ვიყავით და ინტენსიურ რეჟიმში ვმუშაობდით. ასე იქნება ამ წლის ზაფხულშიც.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „​მასწავლებლე​ბის სანდო წყარო​“.

ავტორები: თამარ შამათავა

ანა ჯოჯუა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ახალი სკოლის მოდელის“ ექსპერტი ფილოლოგ გია მურღულიას პოსტს ეხმიანება

„ახალი სკოლის მოდელის“ ექსპერტი ფილოლოგ გია მურღულიას პოსტს ეხმიანება

განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს პროექტის „ახალი სკოლის მოდელის“ ექსპერტი თამარ ჯაყელი სოციალურ ქსელში გუშინ ფილოლოგ გია მურღულიას ,,ახალი სკოლის'' მოდელთან დაკავშირებით გამოქვეყნებულ ​პოსტს ეხმიანება, რომელსაც ​Momsedu.ge უცვლელად გთავაზობთ:

,,​პასუხი ბატონ გია მურღულიას

ბატონო გია,

როგორ გული დამწყვიტეთ - ამდენი საინტერესო გადაცემა მიუძღვენით ახალი სკოლის მოდელს, მის განხილვას მთლიანად დაუთმეთ თქვენი ორგანიზაციის ჟურნალის ერთ-ერთი ნომერი და შესანიშნავი წინასიტყვაობაც დაურთეთ! მიხაროდა, რომ თქვენი სახით ავტორიტეტული გულშემატკივარი ჰყავდა ახალ სკოლას. . .

თქვენი ფეისბუქგვერდის გუშინდელი პოსტიდან ვიგებ, რომ დიდ გაუგებრობაში ვყოფილვართ! სამწუხაროდ, როგორც ჩანს, თქვენს გულსა და გონებამდე ვერ მივიტანეთ ახალი სკოლის პედაგოგიკის არსი!

მოვიხმობ თქვენი პოსტიდან რამდენიმე ამონარიდს და მათ შუქზე ვეცდები წარმოქმნილ გაუგებრობათა გაფანტვას.

პოსტში წერთ:

„სწავლისას შეცნობის მომენტს სწორედ ფრაზა ქმნის, რომელიც, ცხადია, ცნებებისგან შედგება, მაგრამ არ არის მათ მნიშვნელობათა უბრალო არითმეტიკული ჯამი.

„ყორღანებიდან გნოლი აფრინდა“; არ არის ამ სამი ცნების უბრალო მიმატება - არც„გაზაფხულის საღამოა მშვიდი, ხიდან ხეზე გადაფრინდა ჩიტი“. ფიქრის სული ფრაზაში ჩანს და არა ცნებაში“(ხაზგასმა ჩემია).

როგორ მივიდა საქმე იქამდე, რომ საგნობრივი სამიზნე ცნებები გააიგივეთ წინადადებების ცალკეულ სიტყვებთან? გაუგებრობის შედეგად უნდა მივიჩნიოთ თუ ხუმრობად ჩავთვალოთ?(ოღონდ არ ვიცი, ერთად ვიტიროთ თუ ერთად ვიცინოთ?). თქვენ მიერ დამოწმებულ ციტატაში მოყვანილი ცალკეული სიტყვები - ყორღანი, გნოლი, აფრინდა - კი არ წარმოადგენს საგნობრივ სამიზნე ცნებებს (ეს რამ გაფიქრებინათ!), არამედ ლექსის კომპოზიცია.

რას გულისხმობს სამიზნე ცნებაზე „ლექსის კომპოზიცია“ მუშაობა ახალი სკოლის მოდელის პედაგოგიკაში? ამ ცნების განმარტების დასწავლას? არამც და არამც! ეს გულისხმობს მრავალი ლექსის „დაგემოვნებას“, მრავალი წინადადების „დაგემოვნებას“ (უკაცრავად ტავტოლოგიისთვის) და ამ გამოცდილებაზე დაფუძნებით იმის აღმოჩენას, თუ როგორ, რა ენობრივ-გამომსახველობითი საშუალებებით გამოხატავენ პოეტები მთავარ სათქმელს; როგორ ზემოქმედებენ ისინი მკითხველის განცდებსა და ემოციებზე. . . ასე რომ „სამიზნე ცნება“ ერთი განცალკევებული სიტყვა არ არის, მას ასი ათასობით წინადადების მომცველი „სანახები“ აქვს, ხოლო ცნებაზე მუშაობა ცალკე მდგომ სიტყვაზე მუშაობას კი არ გულისხმობს, არამედ, თქვენი სიტყვებით რომ ვთქვათ, ლექსებსა და წინადადებებში „ფიქრის სულის“ აღმოჩენას.

სამიზნე ცნება „კომპოზიცია“ გრძელვადიანი ორიენტირია მასწავლებლისთვის, ამ ცნებაზე მიმართული სამუშაოს ფარგლებში იგი მოსწავლის გულისყურს მიმართავს იმაზე, თუ რა ქმნის ამა თუ იმ ლექსის კომპოზიციურ მთლიანობას, როგორ უკავშირდება ერთმანეთს თემა, მთავარი სათქმელი, მხატვრულ საშუალებები, რა მიმართებებია მათ შორის . . . ამ პრაქტიკულ გამოცდილებაზე დაფუძნებით მასწავლებელი მოსწავლეს ჩამოუყალიბებს „გონებრივ ლინზებს“, რომლებითაც იგი შეძლებს დაინახოს ლექსის კომპოზიციური ელემენტების დინამიკური ერთიანობა, განაზოგადოს მათი შესწავლით მიღებული ცოდნა-გამოცდილება და დაეუფლოს ამ ცნების „სანახებს“ - გახდეს ლექსის, როგორც ასეთის, კარგი მკითხველი. როგორც ხედავთ, ახალი სკოლის მოდელის პედაგოგიკაში სამიზნე ცნება ფიქრს კი არ ანაწევრებს, არამედ ამთლიანებს!!!

რამ გაფიქრებინათ, რომ დაქუცმაცებულ, უკონტექსტო, მოსწავლისთვის უშინაარსო სიტყვებს ვასწავლით?

ალბათ, ეს გაფიქრებინათ ცოდნის რეპროდუცირებაზე ორიენტირებულმა პედაგოგიკამ, რომელსაც სხვაგვარად შეიძლება სწავლების პედაგოგიკაც ვუწოდოთ. ეს პედაგოგიკა სიტყვა-ცნებას მის მნიშვნელობასთან აიგივებს. ასეთ პედაგოგიკას ჰგონია, რომ თუ სიტყვის მნიშვნელობას ასწავლის მოსწავლეს, ანუ აუხსნის, რა არის ეს (მაგალითად, რა არის კომპოზიცია), ამ გზით ამ სიტყვა-ცნებას დაასწავლის. ეს მართლაც, თქვენი თქმისა არ იყოს, სწავლებაა ემოციის გარეშე, „სულის“ გარეშე! მოსწავლე ამ სიტყვის მნიშვნელობას კიდეც დაიმახსოვრებს, კიდეც განგიმარტავს, მაგრამ ეს იქნება ზედაპირული, ხელოვნურად „მიტმასნილი“ ცოდნა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, არა მის მიერ „კონსტრუირებული“, არამედ რეპროდუცირებული ცოდნა, რომელსაც სიღრმე არა აქვს, რომელიც ვერ იქნება დაფესვიანებული მისი ცნობიერების შრეებში. ესაა გამოუყენებელი ცოდნა - რასაც ფესვი არა აქვს, ის ნაყოფს ვერ იძლევა.

ახალი სკოლის მოდელის პედაგოგიკა ცოდნის კონსტრუირებაზე ორიენტირებული პედაგოგიკაა, სხვაგვარად მას შეიძლება ვუწოდოთ სწავლის (და არა სწავლების) პედაგოგიკა. იგი სიტყვა-ცნებას განიხილავს, როგორც გარსს, რომლის მიღმა უვრცესი მოცულობაა/სანახებია. მაგ.., სიტყვა-ცნების „ ლექსის კომპოზიციის“ მოცულობას ქმნის ყველა ლექსი, რაც კი ოდესმე დაწერილა. ამას გარდა, სიტყვა-ცნებას „ლექსის კომპოზიცია“ აქვს გამაერთინებელი „სული“, ანუ არსიც - ეს არის ის არსებითი მახასიათებლები, რომლებიც მის მოცულობაში შემავალ ყველა ელემენტს (ლექსს) ახასიათებს.

ცოდნის კონსტრუირებაზე ორიენტირებული სწავლის პედაგოგიკის მიხედვით, რა გზით უნდა დაეუფლოს მოსწავლე ამ სიტყვა-ცნებას?

პირად გამოცდილებაზე დაფუძნებული აღმოჩენის გზით - მან გემო უნდა გაუსინჯოს ლექსებს, „ფრაზებს“, ერთს, მეორეს, მესამეს და თანდანობით აღმოაჩინოს, რა ქმნის ლექსს ლექსად, თავად შეიცნოს პირად გამოცდილებაზე დაფუძნებით, რა აქვს საერთო ლექსებს, რა არსებითი მახასაითებლები აქვთ მათ, ანუ მან უნდა მოძებნოს პასუხები კითხვებზე: როგორია ტექსტი, რომელსაც ლექსს ვუწოდებთ, რატომ ჰქვია ამ ტექსტს ლექსი? რა განაპირობებს ლექსის მთლიანობას? რა განაპირობებს ლექსის მიმზიდევლობას? მოსწავლე გამოცდილებაზე დაფუძნებით თავად აღმოაჩენს სამიზნე ცნების ლექსის კომპოზიციის მნიშვნელობას - ეს არის კონსტრუირებული ცოდნა, რომელიც ფესვიანდება ცნობიერების ღრმა შრეებში. სწავლის პედაგოგიკა მეგზურია - იგი მოსწავლეს ამოგზაურებს ცნების „სანახებში“, პირად გამოცდილებაზე დაყრდნობით და აღმოჩენების გზით, მიჰყავს მოსწავლე სიტყვის გარსიდან მის არსისეულ, დაფარულ, უნივერსალურ სიღრმეებისკენ.

ეს არის ახალი სკოლის მოდელის პედაგოგიკა. ილია ჭავჭავაძე ამბობდა: „. . . დღევანდელს დღეს ადვილად შესაძლოა შეჰხვდეთ, - კაცი ცოდნით ერთი იყოს, მოქმედებით და ცხოვრებით კი - სრულებით სხვა. ეს იმიტომ არის, რომ დედა-აზრნი, სკოლაში სწავლა-ცოდნით გამორკვეულნი, მარტო ფორმალურად არიან მიღებულნი და არა მათის შინაგანი აზრით, არა მათის ბუნებურის შინაარსითა“. ამაზე უკეთესად ვერც ახსნი განსხვავებას „რეპროდუცირებულ“, ანუ „ფორმალურად“ მიღებულ ცოდნასა და „კონსტრუირებულ“ ცოდნას შორის, დაუკავშირებელ საკითხებზე ორიენტირებულ პედაგოგიკასა და ცნებაზე ორიენტირებულ პედაგოგიკას შორის. მართლაც, „დედა-აზრნი, სკოლაში სწავლა-ცოდნით გამორკვეულნი . . მათის შინაგანი აზრით. . .მათის ბუნებურის შინაარსით“ სხვა რა არის, თუ არა ცნების არსებითი მახასიათებლები.

ზემოხსენებულ სტატუსში ბრძანეთ:

„ცნებების გააზრებაზე ორიენტირებული სასწავლო (მით უმეტეს - აღმზრდელობითი) პროცესის გაფეტიშება და ამგვარ განწყობაზე დაფუძნებული მეთოდიკის „ერთადერთობისა" და უმაღლესი დიდაქტიკური ნიშნით დამკვიდრება დიდი შეცდომაა - არცერთი საგანმანათლებლო იდეის გააბსოლუტება არ ვარგა. მხოლოდ უნივერსალური მიდგომა და ხედვა ამართლებს. ამ უნივერსალურშიც ნამდვილად მთავარი უნდა დავინახოთ“.

მოგახსენებთ, რომ ახალი სკოლის მოდელის კონცეპტუალურ ჩარჩოს, ერთი მხრივ, დიმიტრი უზნაძის საგანმანათლებლო ხედვა წარმოადგენს, მეორე მხრივ, კონსტრუქტივისტული პარადიგმის პრინციპები, რომლებსაც ქვემოთ შევეხებით.

დიმიტრი უზნაძის შეხედულებით, სასკოლო განათლება ძირითად მიზნად უნდა ისახავდეს მოზარდებში ცნებითი აზროვნების განვითარებას, ცნებითი აზროვნების კულტურის ჩამოყალიბებას, რადგანაც ადამიანის აზრი მხოლოდ ცნებების საშუალებით სწვდება სამყაროს მთლიანობას, იგებს საგანთა მნიშვნელობასა და მათ მიმართებებს სინამდვილის სხვადასხვა ასპექტთან. ამავე მოსაზრებას გამოთქვამდა თავის დროზე ლევ ვიგოტსკი, შემდეგ - ბრუნერი და მისი მიმდევრები; დღეისათვის ცნება, როგორც აზროვნების უნივერსალური ინსტრუმენტი და ცოდნის კონსტრუირებისათვის უალტერნატივო პედაგოგიკური ინსტრუმენტი , საყოველთაოდაა აღიარებული განათლების მეცნიერებაში.

ამ ხედვის შესაბამისად, „ახალი სკოლის მოდელში“ თითოეული საგნის სწავლების გრძელვადიან (საფეხურებრივ) მიზნებად განისაზღვრა საგნობრივი ეგრეთ წოდებული სამიზნე ცნებები. ყველა საგნობრივი საკითხის სწავლა-სწავლება სწორედ ამ სამიზნე ცნებების ნიადაგზე უნდა განხორციელდეს და ემსახურებოდეს მათ სიღრმისეულად გააზრებასა და დაუფლებას - ცხადია, სწავლის პედაგოგიკით, კონსტრუირებაზე ორიენტირებული პედაგოგიკით.

აღსანიშნავია, რომ ცნებითი აზროვნების განვითარების უმთავრეს პირობად უზნაძე „ობიექტივაციას“, ანუ გაცნობიერების ფაქტს მიიჩნევს. ამიტომაცაა, რომ ამ უკანასკნელს ქართველი მკვლევარი გადამწყვეტ მნიშვნელობას ანიჭებს და თვლის, რომ ადამიანის წინსვლის, მისი სწრაფი კულტურული განვითარების საფუძველი სწორედ ობიექტივაციის უნარია; მაგრამ ობიექტივაცია, ანუ რაიმე მოცემულობის ცნობიერების საგნად ქცევა მხოლოდ იმ შემთხვევაშია შესაძლებელი, თუკი ეს მოცემულობა პრაქტიკული გამოცდილების ნაწილს წარმოადგენს. აი რას წერს იგი: „ იმისთვის, რომ რისამე ცნობიერების საგნად ქცევა მოხერხდეს, მისი პრაქტიკული მოცემულობა უნდა იყოს შესაძლებელი; ის, რაც ჩვენთვის პრაქტიკულად არაა მოცემული, მისი გაცნობიერების შესახებ ზედმეტია ლაპარაკი; სწავლების დედააზრი სწორედ ისაა, რომ იგი ამ წინასწარ მოცემულობას ემყარება და მას მეორე მოცემულობად, ესე იგი, ცნობიერ მოცემულობად აქცევს.“

იმედია, ამოიცნობდით ახალი სკოლის მოდელს: კომპლექსური დავალებების პრაქტიკულად განხორციელების გზით მიღებულ პრაქტიკულ მოცემულობაზე დაყრდნობით ცნების არსობრივი ასპექტების გაცნობიერება.

საგნობრივ სამიზნე ცნებებზე ორიენტირებული პედაგოგიკა სწორედაც რომ დანაწევრებული სწავლა-სწავლების საწინააღმდეგო პოლუსზე დგას და მოსწავლეს ეხმარება, დაინახოს ნაწილებს შორის არსებული მიმართებები. მაგალითად, სამიზნე ცნება კომპოზიციის წვდომა მოსწავლეს დაეხმარება დაინახოს თითოეული ნაწარმოები, როგორც დინამიკური მთლიანობა და ეს წვდომა წინადადებების და წინადადებათა ერთობლიობების შეცნობის გზით ხორციელდება.

მეტიც, სამიზნე ცნებების პედაგოგიკის წყალობით მოსწავლე არა მხოლოდ აღმოაჩენს, არამედ თვითონაც ახდენს აღმოჩენილი ცოდნის შემოქმედებითად რეკონსტრუირებას იმ დავალებებში, რომლებსაც უხვად სთავაზობს მათ ახალი სკოლის მოდელი: მაგ., ლექსის შეთხზვა ტროპების გამოყენებით, მოთხრობის შეთხზვა, პერსონაჟის დღიური, ერთი პერსონაჟის წერილი მეორის მიმართ, წარმოსახვითი ინტერვიუ პერსონაჟთან, მოთხრობის გაგრძელება, თხრობა მთხრობლის შეცვლით, დიალოგი ტექსტებს შორის, ჟანრის შეცვლა და ა.შ. ამ დავალებებიდან კარგად ჩანს, რომ მოსწავლე - როგორც კოგნიტურად, ისე ემოციურად- აქტიურადაა ჩართული იმ ფაქტებში, მოვლენებში თუ რეალიებში, რომლებიც ნაწარმოებშია წარმოდგენილი.

ამ მხრივ, სრულიად უადგილოა თქვენი შენიშვნა :„რაღაცის აღქმა და შეცნობა არა მხოლოდ ინტელექტუალური, არამედ ემოციური აქტიც არის“. ახალი სკოლის მოდელის პედაგოგიკის ერთ-ერთი არსებითი პრინციპია მოსწავლის ემოცური ჩართულობის უზრუნველყოფა, რის გარეშეც მიწოდებული ინფორმაცია ვერაფრით გარდაიქმნება ორგანულ ცოდნად, პიროვნების შემადგენელ ნაწილად. მოსწავლის ემოციური ჩართულობის აუცილებელი პირობაა საგანმანათლებლო პროცესის მოსწავლის პირად გამოცდილებაზე დაფუძნება. ეს პრინციპი ზემოთ დასახელებული დავალებების სათაურებიდანაც კარგად ჩანს.

ფეისბუქის გუშინდელ სტატუსში ბრძანეთ:

„არამართებული ფუნდამენტი მყარ და უსაფრთხო შენობას ვერ დაიჭერს“.

ახალი სკოლის პედაგოგიკის ფუნდამენტი სხვა არაფერია, თუ არა საყოველთაოდ აღიარებული ხუთი ძირეული საგანმანათლებლო პრინციპი. ისინი კოგნიტური ფსიქოლოგიის სხვადასხვა განშტოების განვითარების შედეგად განისაზღვრა, როგორც აუცილებელი პირობა მყარი და საფუძვლიანი ცოდნის კონსტრუირებისთვის.

ეს პრინციპებია:

1. მოსწავლის შინაგანი ძალების გააქტიურება: აქტიური სწავლა - სწავლა-სწავლების პროცესი ხელს უნდა უწყობდეს მოსწავლის აქტიურ, შემოქმედებით საქმიანობას (კვლევა, შემოქმედებითი პროდუქტის შექმნა და ა.შ.) და არა მის პასიური მსმენელის მდგომარეობაში ყოფნას;მოსწავლის ცოდნის სტრუქტურების ზრდის საფუძველი მისი შინაგანი აქტივობაა. ასე რომ, გონებაში ცოდნის სტრუქტურების ზრდა-განვითარება მოზარდის შინაგანი აქტივობის პირდაპირპროპორციულია.

2. ახალი ცოდნის კონსტრუირება წინარე ცოდნა-გამოცდილებაზე დაყრდნობით - სწავლა-სწავლების პროცესში თანდათანობით,გამოცდილებაზე დაფუძნებით უნდა ხდებოდეს მოსწავლის მიყვანა ახალ ცოდნამდე ; წინარე ცოდნა-გამოცდილება სწავლის ინსტრუმენტია. როცა მოსწავლეს ვთავაზობთ ისეთ კონტექსტებს, რომელიც არ შეესაბამება მისი ცოდნა-გამოცდილების სფეროებს, მას ვართმევთ ამ ინსტრუმენტებს და ვტოვებთ უსუსურ მდგომარეობაში, განაიარაღებულს. ასეთი მოსწავლეკარგავსცოდნისშეძენისბუნებრივსურვილს.

3. ცოდნათა ურთიერთდაკავშირება და ორგანიზება - სწავლა-სწავლების პროცესი ხელს უნდა უწყობდეს სამიზნე ცნების გარშემო ურთიერთდაკავშირებულ ცოდნათა აგებას (და არა დაქუცმაცებულ-დანაწევრებული ინფორმაციის მიწოდებას);აზროვნების სიძლიერე დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენადაა ცოდნათა კომპონენტებიურთიერთდაკავშირებული და ორგანიზებული.კომპეტენციას ქმნის არ ცოდნის ცალკეული კომპონენტები, არამედ ცოდნათა კომპონენტებს შორის მჭიდრო ინტერაქცია, ამ კომპონენტების ინტეგრირებულად გამოყენების უნარი. (ცოდნათა ორგანიზება უზრუნველყოფს ცნებების პედაგოგიკა, რადგანაც ცნება აზრობრივ კონსტრუქტია, რომელიც განაპირობებს აზროვნების ორგანიზებას, სტრუქტურირებას.).

4. სწავლის სწავლა - სწავლა-სწავლების პროცესში აქცენტი უნდა კეთდებოდეს არა მხოლოდ რას სწავლობს მოსწავლე, არამედ - როგორ სწავლობს; მას უნდა შევიწყო ხელი, რომ დაეუფლოს იმ საშუალებებს, რომლითაც ცოდნის განვავითარებთ. სწავლაში მეტი მიღწევა იმას აქვს, ვინც ამ საშუალებებს ფლობს.

5. ცოდნის სამი კატეგორია (დეკლარატიული, პროცედურული, პირობისეული) - სწავლა-სწავლების პროცესში მხოლოდ თეორიული მასალის დამახსოვრებაზე კი არ უნდა კეთდებოდეს აქცენტი, არამედ ყურადღება უნდა მიექცეს პროცედურებსაც (როგორ გავაკეთო?) და თეორიული მასალის განსხვავებულ კონტექსტებში გამოყენებას, რა მოითხოვს არსობრვი ასპეტების შეცნობას..

ეს ის უნივერსალური პედაგოგიკური პრიციპებია, რომლებიც უზრუნველყოფს ცოდნის „მყარი და უსაფრთხო შენობის“ აგებას.

სწორედ ეს პრინციპებია ჩაშენებული ახალი სკოლის პედაგოგიკასა და დიდაქტიკურ ინსტრუმენტებში. თქვენს პოსტში ამოვიკითხე საყვედური, რომელიც გაისმის აქა-იქ: „ჩარჩოში აქცევთ მასწავლებლებსო“!

აი, რას ვიტყვი ამის თაობაზე: ოსტატობას წინ უძღვის შეგირდობის პერიოდი, რომელიც ეფუძნება საკმაოდ ხანგრძლივ პრაქტიკულ გამოცდილებას. მასწავლებელს, რომელმაც არ იცის, როგორ უზრუნველყოს მოსწავლეში ცოდნის კონსტრუირება, ანუ არ იცის, როგორ დააფუძნოს თავისი პრაქტიკა ხუთ ძირეულ საგანმანათლებლო პრინციპზე, შეგირდობის პერიოდი აქვს გასავლელი. ამ პერიოდში მას საუკეთესო მეგზურობას გაუწევს ახალი სკოლის მოდელის პედაგოგიკა. როცა მასწავლებელი ამ მოდელით მიღებული გამოცდილების საფუძველზე ჩაწვდება ცოდნის კონსტრუირებაზე ორიენტირებული პედაგოგიკის არსს, ის უკვე თავადაც გახდება ოსტატი, თავადაც შეძლებს ცოდნის “ მყარი შენობის აგებას“ და ამის შემდეგ თვითონვე შეიმუშავებს მოდელს თავისი პრაქტიკისთვის. ზემოხსენებული ფუნდამენტური პედაგოგიკური პრინციპების დანერგვა-გაცნობიერება მხოლოდ ამ პრინციპების შემცველ პრაქტიკითაა შესაძლებელი.

დაბოლოს, განათლების სისტემაში მეფე არც ცნებაა, არც ფრაზა, არც აზრი, არამედ მოსწავლე და მისი „სამოქმედოდ აღძრული ძალები“. დავასრულებთ დიმიტრი უზნაძის სიტყვებით, რომლებიც ეროვნულ სასწავლოს გეგმას აქვს წამძღვარებული: „სწავლაში ძირითადი მნიშვნელობა , , , , აქვს განსაზრული მიმართლებით მოსწავლის ძალების განვითარებას. . .“

წაიკითხეთ სრულად