Baby Bag

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

​„კრედიტქულების დაგროვება ჯერჯერობით არ უქმდება“ - ბერიკა შუკაკიძე „მასწავლებლის რეგულირების წესსა“ და დაგეგმილ სიახლეებზე

„მასწავლებლის რეგულირების წესი“, რომელიც პედაგოგებს პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის ახალ შესაძლებლობებს მისცემს, შემუშავებულია და განხილვის პროცესს გადის. დოკუმენტი ახალ ფორმატში გააერთიანებს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემასა და პროფესიაში შესვლის წესს.

როდის ამოქმედდება „მასწავლებლის რეგულირების წესი“, როგორ შეძლებენ პედაგოგები კარიერულ წინსვლას და რა სიახლეებია დაგეგმილი პედაგოგებისათვის 2020 წელს - ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე ​Moms.ge-ს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის ხელმძღვანელი ბერიკა შუკაკიძე ესაუბრა.

- ბატონო ბერიკა, როგორც დაანონსეთ, 2020 წლიდან კრედიტქულების დაგროვების არსებულ სისტემას „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ჩაანაცვლებს. რა იცვლება ამ ახალი წესის მიხედვით და როდის შევა ძალაში?

- კრედიტების სისტემამ რაც დამართა მასწავლებლებს, ყველამ ვნახეთ. მარათონი იყო გამართული და დღემდე გრძელდება. თუმცა, როდესაც რაღაც არ ვარგა, არ ნიშნავს, რომ უნდა გადააგდო. თუ მე 17 კრედიტი უკვე მაქვს დაგროვებული, იმ წესით, რაც აქამდე იყო და ახლა რომ ვთქვათ, ეს წესი არ არის კარგი, არ იქნება სწორი. მასწავლებელს რაც დაავალეს, ის გააკეთა. სქემამ თავისი როლი შეასრულა, უბრალოდ მორალურად გაცვდა. რაღაც პერიოდის შემდეგ „რეგულირების წესიც“ გაცვდება. ახალი იდეები გაჩნდება და ეს არ არის ტრაგედია. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ სქემის სამართალმემკვიდრე იქნება.

რაც შეეხება კრედიტქულების დაგროვებას, ჯერჯერობით არ უქმდება. ახალი რეგულაციებით, აღარ იარსებებს მხოლოდ შიდა მექანიზმებით კრედიტების დაგროვების სისტემა. რას ნიშნავს ეს? - როგორც იცით, სკოლაში არსებობდა შიდა შეფასების ჯგუფი, რომელიც მასწავლებლის მიერ განხორციელებულ შიდა აქტივობებს აფასებდა და ამაში კრედიტებს ანიჭებდა, ეს პროცესი შეწყდება. მასწავლებელს ამ ხნის განმავლობაში დაგროვებული კრედიტქულები შეუნარჩუნდება, არაფერი დაეკარგება. პედაგოგს მიეცემა უფლება, 19 კრედიტქულამდე გარე მექანიზმებით შეივსოს და დაადასტუროს კომპეტენცია. რას ნიშნავს გარე მექანიზმები? - 5 კრედიტის ფარგლებში მასწავლებელს ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს ტრენინგმოდულები და წარმატებით გავლის შემთხვევაში, დააგროვოს 5 კრედიტი. თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, პარალელურად ჩააბაროს და ამით შეივსოს 19 კრედიტქულამდე. გარე მექანიზმებია ტრენინგები და გამოცდა.

„რეგულირების წესის მიხედვით“, შეიცვლება პროფესიაში შესვლა, შენარჩუნება და დაწინაურება. სტატუსის შეცვლა ცალსახად გამოცდით მოხდება, (ჩატარდება წამყვანი და მენტორი მასწავლებელისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა). გარდა ამისა, დაწინაურებისთვის აუცილებელი იქნება მასწავლებლის საქმიანობის კომპლექსური შეფასება. მასწავლებელმა შეიძლება გამოცდა უმაღლეს ქულაზე ჩააბაროს, თუმცა ეს მაინც არ იყოს საკმარისი დაწინაურებისთვის. სწორედ მასწავლებლის საქმიანობის შეფასება განსაზღვრავს, იმსახურებს თუ არა პედაგოგი მაგალითად, მენტორის სტატუსს. ვფიქრობთ, რომ იქნება 360 გრადუსიანი შეფასება - მასწავლებლის საქმიანობას შევაფასებინებთ მოსწავლეებს, მშობლებს, კოლეგებს... სპექტაკლს ვერავინ დადგამს, ბავშვს შეეტყობა მასწავლებლის შესახებ რომ ისაუბრებს, როგორი დამოკიდებულება აქვს მის მიმართ. შეფასდება მასწავლებლის მიერ გაკეთებული პროექტი, ინტეგრირებული გაკვეთილი... შეფასების ბევრი კომპონენტი იქნება.

შენარჩუნების შემთხვევაში, ხარისხის მართვის ჯგუფი დააკვირდება მასწავლებელს, ასრულებს თუ არა თავის მოვალეობას (მოვალეობები ჩამოწერილი იქნება).

დღეს სისტემაში 2 დოკუმენტი არსებობს - ერთი არის მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების 241-ე დადგენილება და მეორე - პროფესიაში შესვლის დოკუმენტი, 174/ნ ბრძანება. „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ამ ორ დოკუმენტს გააერთიანებს. ცვლილებები რაზეც ვისაუბრეთ, არსებულ სქემაში (მასწავლებლის კარიერული წინსვლისა და პროფესიული განვითარების სქემასა და პროფესიაში შესვლის დოკუმენტში) უნდა შევიტანოთ. „მასწავლებლის რეგულირების წესი“ გარდამავალი დებულებაა, რომელიც პედაგოგებს კრედიტების დაგროვების სისტემას ჩაამთავრებინებს. სექტემბერში, როდესაც მასწავლებლებს სტატუსები მიენიჭებათ, აღარ იარსებებს კრედიტები.

„რეგულირების წესი“ შემუშავებულია, პაკეტი უკვე მზადაა, გაგზავნილია სიპებთან განსახილველად. როგორც კი განხილვის ეტაპი დასრულდება, წარვადგენთ მთავრობის სხდომაზე, სავარაუდოდ, თებერვლის მეორე ნახევარში.

- მასწავლებლებისთვის ხუთკრედიტიანი ტრენინგები ახსენეთ. ყველა პრაქტიკოსს შეეძლება ტრენინგზე დარეგისტრირება? არის შემთხვევები, როდესაც პედაგოგები ვერ რეგისტრირდებიან მათთვის სასურველ ტრენინგებზე ადგილების შეზღუდულობის გამო. ამ შემთხვევაში რამდენად იქნება გათვალისწინებული ეს ფაქტორი? ასევე საინტერესოა, რა ბედი ელით იმ პედაგოგებს, რომლებმაც გამოცდა ვერ ჩააბარეს, მაგრამ 19 კრედიტი სხვადასხვა აქტივობით აქვთ დაგროვებული?

- როგორც პროფესიული უნარების, ასევე საგნის გამოცდის ჩაბარება აუცილებელი პირობაა, რომ მასწავლებელს უფროსის სტატუსი მიენიჭოს. სულ რომ 100 კრედიტქულა ჰქონდეს პედაგოგს, თუ გამოცდა არ აქვს ჩაბარებული, წინსვლას ვერ შეძლებს. ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ სავალდებულოა ორივე გამოცდის ჩაბარება. მინიმუმ 1 კრედიტზე მაინც უნდა დაადასტუროს პედაგოგმა კომპეტენცია.

რაც შეეხება ტრენინგებს, პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის გვექნება უფასო, ხუთკრედიტიანი სატრენინგო პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც კრედიტების შევსებასა და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოპოვებას შეძლებენ. ადგილების რაოდენობა არ იქნება შეზღუდული.

ტრენინგები განკუთვნილია მათთვის, ვისაც კომპეტენციის დადასტურების გამოცდა ჩაბარებული აქვს და დაგროვებული აქვს 14 კრედიტქულა. ტრენინგზე დარეგისტრირება შეეძლებათ ასევე იმ პრაქტიკოს მასწავლებლებს, რომლებიც ჯერ არ გასულან გამოცდაზე.

დღეს სისტემაში 14 000-მდე პრაქტიკოსი მასწავლებელია, მათგან დაახლოებით 7 000-მდე პედაგოგს არც ერთი გამოცდა არა აქვს ჩაბარებული და შესაბამისად, კომპეტენცია არ აქვს დადასტურებული. 2 000-მდე მასწავლებელს ორივე საგანი ჩაბარებული აქვს, 2 700 მასწავლებელს საგნის გამოცდა აქვს ჩაბარებული, 2 300-ს კი პროფესიული უნარების გამოცდა.

ხუთკრედიტიან ტრენინგზე რეგისტრაცია 15 თებერვლიდან დაიწყება. პედაგოგებს 3 კრედიტის მოპოვება შეეძლებათ საგნობრივი კომპეტენციის ტრენინგებიდან, 2 კრედიტის - პროფესიული უნარების ტრენინგებიდან. მასწავლებლებს ტრენინგ მოდულების წარმატებით გავლის შემთხვევაში,  1-დან 5-მდე კრედიტის დაგროვების შესაძლებლობა ექნებათ. პედაგოგები მათთვის სასურველი და საჭირო კრედიტქულის შესაბამისი ტრენინგმოდულის შერჩევას შეძლებენ.

- რაც შეეხება პრაქტიკოსი და პროფესიაში შემსვლელი პედაგოგებისთვის განკუთვნილ კომპეტენციის დადასტურების გამოცდას, რაიმე სიახლე თუ იგეგმება და როდის ჩატარდება?

- უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მისანიჭებელი გამოცდა ზაფხულში ჩატარდება. იგი ისეთივე ფორმატისა და შინაარსის იქნება, როგორიც ადრე იყო. ცვლილება ეხება მხოლოდ გამოცდაზე ქულის შენარჩუნებას. წინა სქემის მიხედვით, თუ მასწავლებელი ერთი და იმავე საგანში ორჯერ გავიდოდა გამოცდაზე, ადრინდელი შედეგი უქმდებოდა. ახალი რეგულაციით, თუ მასწავლებელმა მეორედ ჩააბარა გამოცდა, წინა გამოცდის ქულა არ დაეკარგება. პედაგოგს არჩევანის საშუალება მივეცით, რომელ გამოცდაზეც უკეთესი შედეგი ექნება, ის დარჩება.

- საინტერესოა ასევე, ზაფხულში დაგეგმილ გამოცდაზე კვლავ იქნება 1, 4, 7 კრედიტი პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის თუ მხოლოდ 10 კრედიტის აღება მოუწევთ როგორც პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, ისე პრაქტიკოს მასწავლებლებს? მაძიებლები უსამართლობად მიიჩნევენ იმ ფაქტს, რომ პრაქტიკოს მასწავლებლებს 1, 4, 7 ქულა უღიარდებათ, მათ კი 10 კრედიტზე უნდა ჩააბრონ გამოცდა. თანაბარ პირობებს ითხოვენ. რა პასუხი აქვს ცენტრს მათთვის?

- დავიწყოთ იმით, რომ ზაფხულის გამოცდებზე 1, 4, 7 კრედიტქულა ისევ რჩება პრაქტიკოსი მასწავლებლებისთვის. ჩვენ მაქსიმალურად ვცდილობთ, ამ სასწავლო წლის ბოლომდე, ახალი სასწავლო წლის დასაწყისამდე, ყველას, ვისაც აქვს მოტივაცია და შეუძლია კვალიფიიკაციის ამაღლება, დავეხმაროთ ამაში. თუ არა და, არის ძალიან დიდი რესურსი და გარე კადრი. როგორც იცით, ახალი პროექტი დავიწყეთ - „მასწავლებლის ეროვნული სკოლა.“ არიან ახალგაზრდა მოტივირებული კადრები. ჩვენი მიზანია, კვალიფიციური, განვითარებზე ორიენტირებული კადრი შევიდეს სკოლებში და მოსწავლეების ხარისხიანი განათლება უზრუნველყონ.

რაც შეეხება პროფესიაში შესვლის მსურველ პირებს, კანონში წერია, რომ მათ გამოცდა უნდა ჰქონდეთ ჩაბარებული 10 კრედიტქულაზე, ანუ 60%-ზე უნდა დაადასტურონ საგნობრივი კომპეტენცია. ჩვენ მაძიებლებს გავუმარტივეთ გზა, რომ გარეთ არ დარჩნენ - თან გამოცდა ჩააბარონ, თან გამოცდილება მიიღონ. მაძიებლებს 2 წლის განმავლობაში ჰყავთ ტუტორები, ვინც მათ ამეცადინებს, მეთვალყურეობას უწევს. მაძიებლებს საშუალება აქვთ, საგნის გამოცდა ჩააბარონ, ამასთან, დისტანციურად ვაწვდით პროფესიული უნარების განვითარების კუთხით პრაქტიკულ აქტივობებს. ამის გათვალისწინებით, მათ უნდა შეძლონ 10 კრედიტქულაზე კომპეტენციის დადასტურება. თან ამ ყველაფრის პარალელურად, ისინი ხელფასს იღებენ და მათი სოციალური მდგომარეობაც გათვალისწინებულია. ეს იმას ნიშნავს, რომ მაძიებლები არათანაბარ პირობებში არ არიან.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „მასწავლე​ბლების სანდო წყარო“.

- უფროსი და წამყვანი პედაგოგების სტატუსის ცვლილებაზეც რომ ვისაუბროთ. ჩატარდება თუ არა 2020 წელს წამყვანი და მენტორი პედაგოგებისთვის საჭირო კომპეტენციების დამადასტურებელი პროფესიული უნარების გამოცდა?

- გამოცდა, რომელიც განკუთვნილი იქნება წამყვანი და მენტორი მასწავლებლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად, წელს ვერ მოესწრება, რადგან უნდა შეიცვალოს მასწავლებლის სტანდარტი. ახალი სტანდარტი შემუშავებულია და განხილვის პროცესშია.

წელს იმ პედაგოგებისთვის, ვისაც წამყვანის სტატუსის მოპოვება სურს, მთელი რიგი პროცესები გვაქვს შემუშავებული. მასწავლებლებს, რომლებსაც 15 კრედიტქულა აქვთ დაგროვებული, მათ შორის, სავალდებულო აქტივობები სრულად აქვთ განხორციელებული (2 სამოდელო გაკვეთილი და პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა) და ყველაფერი წარმატებით დაუდასტურათ, გამონაკლისის სახით, სექტემბერიდან დეკემბრის ჩათვლით ეძლევათ გარე დაკვირვების გავლის უფლება, რის შედეგადაც წამყვანის სტატუსი მიენიჭებათ.

რაც შეეხება იმ მასწავლებლებს, ვისაც წელს მიენიჭა უფროსის სტატუსი, მათ ახალი რეგულაციებით მოუწევთ სტატუსის შეცვლა. ჩვენ ვცდილობთ, არც ერთ მასწავლებელს არ დავუკარგოთ შრომა.

- უფროსის სტატუსის მქონე იმ მასწავლებლებს, რომლებიც გარე დაკვირვებაზე დახარვეზებული პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევების გამო ვერ დარეგისტრირდნენ, გამოსწორების ვადა როდის მიეცემათ და როდის შეძლებენ გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაციას?

- იმ უფროს მასწავლებლებს, ვისაც პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა დაუხარვეზდათ, (800-მდე კვლევა დახარვეზდა) უკვე შეუძლიათ ხარვეზის გამოსწორებაზე მუშაობის დაწყება. გამოიცემა შესაბამისი ბრძანება, სადაც პერიოდი განისაზღვრება, როდის უნდა ატვირთონ კვლევები. ეს იქნება, სავარაუდოდ, აპრილის თვეში (აპრილის თვეში შეეძლებათ ატვირთვა). ვისაც კვლევა დადებითად შეუფასდება, სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში ექნება შესაძლებლობა, გაიაროს გარე დაკვირვებაზე რეგისტრაცია. ასე, რომ ამ წლის ბოლოს დასრულდება ეს ეტაპი. ჩვენი ამოცანა მასწავლებლების გამოჭერა არ არის. ჩვენ მათ ხარვეზების გამოსწორების შანსი უნდა მივცეთ.

- „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, თუ განიხილება, რომ უფროს მასწავლებელს პირდაპირ მენტორის სტატუსის მოპოვება შეეძლოს?

- ამაზე იყო ადრე საუბარი. თუმცა გამოცდილება, კვლევები, ანალიზი გვაჩვენებს, რომ იერარქიული ზრდა ნამდვილად მნიშვნელოვანია. საფეხურის ჩაგდება არ არის მიზანშეწონილი. მენტორი ისეთი სტატუსი უნდა იყოს, რომ სხვას ასწავლიდეს, მასწავლებლებს პროფესიულ განვითარებაში ეხმარობოდეს, სკოლის განვითარებაზე ზრუნავდეს… ჩვენი პოზიციაა, რომ მასწავლებლებმა საფეხური არ ჩააგდონ და ეტაპობრივად გადავიდნენ სტატუსიდან სტატუსზე.

- მასწავლებლების ნაწილი, ვისაც კომპეტენცია მაღალ ქულაზე აქვს დადასტურებული, უკმაყოფილებას გამოხატავს იმ პედაგოგების ანაზღაურების მიმართ, ვისაც გამოცდა 1 კრედიტზე აქვს ჩაბარებული. რას ეტყვით ასეთ მასწავლებლებს - რატომ არ არის განსხვავება 10 და 1 კრედიტქულიან მასწავლებელთა ანაზღაურებას შორის?

- პირველ რიგში, აღვნიშნავ, რომ პედაგოგს, ვინც 1 კრედიტზე აბარებს გამოცდას, ეგრევე არ ენიჭება სტატუსი. მას კრედიტების დასაგროვებლად და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად სხვადასხვა აქტივობის განხორციელება უწევს. ასე რომ, არ არის უსამართლო, როდესაც 1 და 10 კრედიტზე ჩაბარებულ მასწავლებლებს ერთნაირი ანაზღაურება აქვთ.

გარდა ამისა, გეტყვით, რომ „მასწავლებლის რეგულირების წესის“ მიხედვით, 1 და 4 კრედიტზე გამოცდაჩაბარებულ მასწავლებლებს წინსვლის უფლება პირდაპირ არ ენიჭებათ. წამყვანის ან მენტორის სტატუსის მოსაპოვებლად უფროსმა მასწავლებელმა საგნობრივი კომპეტენცია მინიმუმ 7 კრედიტზე უნდა დაადასტუროს (50%-იანი საგნობრივი კომპეტენცია არის წინაპირობა იმისა, რომ მასწავლებელმა დაიწყოს წინსვლაზე ზრუნვა). თუ გამოცდა 1 ან 4 კრედიტზე ჰქონდა ჩაბარებული, გადაბარება მოუწევს. ეს არის წინაპირობა. ამის შემდეგ მან კომპლექსური შეფასება უნდა გაიაროს, რაც გულისხმობს როგორც წამყვანი მასწავლებლისთვის შესაბამისი პროფესიული უნარების გამოცდის ჩაბარებას, ასევე პრაქტიკულ ნაწილს. სკოლაში მივლენ პირები, რომლებიც დააკვირდებიან მასწავლებლის საგაკვეთილო პროცესს, შეაფასებენ პედაგოგის განხორციელებულ პროექტებს, მის ურთიერთობას კოლეგებთან, მოსწავლეებთან... კმაყოფილების დონე ინტერვიუებისა და გაკვეთილზე დაკვირვების გზით განისაზღვერება. სწორედ ამ გზით გახდება უფროსი მასწავლებელი წამყვანი.

- კიდევ ერთ მნიშვნელოვან თემას რომ შევეხოთ. რამდენად სამართლიანია, რომ პრაქტიკოსს მეტი საათი ჰქონდეს და უფროსს ნაკლები, ვისი პრეროგატივაა ამ საკითხის მოწესრიგება?

- ვინც სტატუსით მაღლა დგას, მას მეტი საათი უნდა ჰქონდეს. ჩვენ ბავშვის საუკეთესო ინტერესი უნდა დავიცვათ. როდესაც სკოლაში არსებობს მაღალკვალიფიციური კადრი, რატომ უნდა ჰქონდეს ასეთ მასწავლებელს ნაკლები დატვირთვა და შესაბამისად, ნაკლები ხელფასი?! ერთ რამეზე უნდა შევთანხმდეთ, მასწავლებლის სახლი ვერ გადაუწყვეტს ამა თუ იმ სკოლას საშინაო საკითხს. ჩვენ სკოლებს უნდა დავეხმაროთ მეთოდოლოგიურად, დანარჩენი თვითონ უნდა ისწავლონ. დირექტორმა და მასწავლებელმა ერთად უნდა მოილაპარაკონ მსგავს თემებზე. ნუ ველოდებით, რომ სახელმწიფო გადაგვიწყვეტს, რომელიმე კონკრეტულ სკოლაში დირექტორს, მასწავლებლებს, მოსწავლეებსა და მშობლებს შორის ურთიერთობას. ამას განათლების სამინისტრო ვერ მოაგვარებს. მშობელმა უნდა მოსთხოვოს მასწავლებელს, დაუსვას მას კითხვა - რატომ სჭირდება მის შვილს დამატებით მომზადება. საზოგადოებამ უნდა ისწავლოს ერთმანეთთან თანაცხოვრება. სახელმწიფო უზრუნველყოფს მაღალ ანაზღაურებს, მშობლებმა კი უნდა მოსთხოვონ მასწავლებლებს, თავიანთ შვილებს შესაბამისი განათლება მისცენ. ეს გამოცდაც და კატეგორიებიც ხომ იმის დადასტურებაა, რომ მასწავლებელი უფრო მეტად ზრუნავს მოსწავლებზე, უფრო მეტი გამოცდილება და კომპეტენცია აქვს. ჩვენ მოსწავლეთა თანაბარი ჩართულობა და ინტერესები უნდა დავიცვათ. შეიძლება მენტორზე უკეთესს გაკვეთიილს პრაქტიკოსი ატარებდეს, მაგრამ ეს არის გამონაკლისები.

- დირექტორთა სერტიფიცირების საკითხსაც რომ შევეხოთ. როგორ მოხდება მათი სერტიფიცირება, გამოცდის ჩაბარება მოუწევთ?

- დირექტორების სერტიფიცირება დაეფუძნება ახალ სტანდარტს, რომელიც უკვე მზად არის. სტანდარტი თავად დირექტორებს დავაწერინეთ მათი საჭიროებების გათვალისწინებით.

არსებობენ სერტიფიცირებული დირექტორები, მაგრამ ახლა სტანდარტი შეიცვალა. მათ ძველი დოკუმენტის მიხედვით აქვთ გამოცდა ჩაბარებული და დადასტურებული კომპეტენცია. რადგან სტანდარტი იცვლება, მიდგომაც იცვლება - დირექტორი არამხოლოდ მენეჯერი, არამედ საგანმანათლებლო ლიდერი ხდება. მას სასწავლო პროცესი კარგად უნდა ესმოდეს, გაკვეთილზე მასწავლებელს შესაბამისი რეკომენდაცია უნდა მისცეს, როგორ განავითაროს თავისი საქმიანობა და სამოქმედო გეგმა. ამიტომ მას ახალი ხედვა სჭირდება - რამდენად ესმის სასწავლო პროცესი, რამდენად ჩართულია საქმეში. დირექტორი მასწავლებლის მხარდამჭერი უნდა იყოს და დაეხმაროს პედაგოგს პროფესიულ განვითარებაში. მას ექსპერტის ძალაუფლება უნდა ჰქონდეს. ამ ეტაპზე ვფიქრობთ, რომ ყველა დირექტორი გაივლის სერტიფიცირებას. თუ გვინდა ხარისხიანი განათლება, დირექტორი აუცილებლად უნდა იყოს საგანმანათლებლო ლიდერი. რა თქმა უნდა, ეს მენეჯერის მიმართულების დაკნინებას არ გულისხმობს.

არსებული დირექტორების უმრავლესობას ვადა გასდის სექტემბრიდან დეკემბრამდე პერიოდში. გამოცდა ორ ეტაპად ჩატარდება, ერთი იქნება გაზაფხულზე - მარტი-აპრილში, მეორე კი შემოდგომაზე - ოქტომბერი-ნოემბერში. გამოცდის ჩაბარება ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია.

დირექტორებს კომპეტენციის დადასტურება სამი მიმართულებით მოუწევთ - კანონმდებლობა, ზოგადი უნარები და პროფესიული ცოდნა (დიდაქტიკა). ვისაც, სურვილი ექნება, მათ მასწავლებლის სახლი ამ საკითხებში გადაამზადებს. გამოცდის შემდეგ დირექტორები გაივლიან გასაუბრებას, რომელსაც განათლების სამინისტრო ჩაატარებს. ეს არ იქნება სტანდარტული გასაუბრება. დირექტორების კომპეტენციების დასადგენად შემუშავდება კონკრეტული ქეისები, რომელთა განხილვაც მოუწევთ დირექტორობის მსურველებს. გასაუბრებაზე არ იქნება ტრაფარეტული კითხვები.

იმ დირექტორების გადამზადებას, ვინც საბოლოოდ სკოლებში წავა, მერეც ვაპირებთ, რომ სისტემა შეიკრას, მჭიდრო კავშირი რომ გვქონდეს მათთან.

სერტიფიცირების პროცესის დაწყება არ ნიშნავს, რომ დირექტორების შეცვლა ეგრევე მოხდება. სერტიფიცირება არის ერთგვარი ბილეთი დირექტორების კონკურსში მონაწილეობისათვის. თუ დირექტორს სერტიფიკატი არ ექნება, ის კონკურსში ვერ მიიღებს მონაწილეობას.

- მასწავლებლები ხშირად აღნიშნავენ, რომ საჯარო სკოლებში გამოცხადებული ვაკანსიები თვალის ახვევაა, რომ დირექტორებს წინასწარ, ნაცნობობით ჰყავთ არჩეული კადრები…

- როდესაც ვაკანსია ცხადდება, ჩვენ ვხედავთ ყველა იმ ადამიანს, ვინც დარეგისტრირდა. ადრე არ იყო ასე. როდესაც სკოლა აცხადებდა ვაკანსიას, ვერ ვგებულობდით, ვინ შეიტანა განცხადება. დირექტორი იტყოდა, რომ მხოლოდ ერთი გამოცხადდა და ის აიყვანა.

​შარშან ვაკანსიების ჩამონათვალში დავამატეთ ახალი ფუნქცია და უკვე გვაქვს შესაძლებლობა, ამა თუ იმ სკოლაში გამოცხადებულ ვაკანსიაზე დარეგისტრირებული ადამიანები ვნახოთ. ჩვენი ერთ-ერთი მოვალეობა არის ის, რომ ადამიანი, ვისაც ეკუთვნის ესა თუ ის სამსახური, დამსახურებულად მიიღოს და არა ნაცნობობით.

ადამიანებს უნდა გაუჩნდეთ განცდა, რომ ეს არის მერიტოკრატიული საზოგადოება. ბანალურ რამეს ვიტყვი - ყველაფერს აიტანს ადამიანი ჩაგვრის გარდა. მე შეიძლება დაბალი ხელფასი მქონდეს, მაგრამ ჩაგვრას არ გაპატიებ.

როგორც იცით, ზაფხულში ვაკანსიის შესარჩევი გასაუბრება ჩატარდა. მასწავლებლის სახლი მაქსიმალურად იყო ჩართული, რომ სკოლებს ოპტიმალური გადაწყვეტილება მიეღოთ. ჩვენი თანამშრომლები რეგიონებში ვიყავით და ინტენსიურ რეჟიმში ვმუშაობდით. ასე იქნება ამ წლის ზაფხულშიც.

თუ გინდათ, რომ განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „​მასწავლებლე​ბის სანდო წყარო​“.

ავტორები: თამარ შამათავა

ანა ჯოჯუა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მართალია, რთულია კვალიფიციურად უპასუხო უამრავი კოლეგის შეკითხვას, მაგრამ ვგრძნობ, რომ მენდობიან, რაც ჩემთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს“

„მართალია, რთულია კვალიფიციურად უპასუხო უამრავი კოლეგის შეკითხვას, მაგრამ ვგრძნობ, რომ მენდობიან, რაც ჩემთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს“

მზია კახაძე - თუ პედაგოგი ხართ, ეს სახელი და გვარი აუცილებლად გეცნობათ, რადგან მას არაერთი მასწავლებლისთვის უანგარო და კომპეტენტური დახმარება გაუწევია. სწორედ ამიტომ პედაგოგები მის მიმართ უსაზღვრო სითბოს, სიყვარულსა და მადლიერებას გამოხატავენ. მას არაერთხელ გადაუხადეს მადლობა მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის მესვეურებმაც პედაგოგებისთვის გაწეული დახმარებისათვის.

მზია კახაძე ღურტის (ხულოს მუნიციპალიტეტი) საჯარო სკოლაში 15 წელია ასწავლის. ბავშვობაში ექიმობაზე ოცნებობდა, მაგრამ არჩევანი მალევე შეიცვალა და მასწავლებლობა გადაწყვიტა. მას შემდეგ, რაც პედაგოგთა პროფესიული განვითარების სქემა ამოქმედდა, კოლეგებმა ფასილიტატორად აირჩიეს და ყველაფერი აქედან დაიწყო:

ყველაფერი 2015 წელს დაიწყო, როდესაც მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა ამოქმედდა და კოლეგებმა ფასილიტატორად ამირჩიეს. მაშინ ეყრებოდა საფუძველი სიახლეებს და ბუნებრივია, უამრავი პასუხგაუცემელი კითხვა იყო. ალბათ, ამიტომ ჩემი ფასილიტაციის სფერო მალევე გასცდა ჩემი სკოლის ფარგლებს და ჯერ მეზობელი სკოლების, შემდეგ მუნიციპალიტეტისა და გარკვეული დროის შემდეგ საქართველოს სხვადასხვა კუთხის სკოლების პედაგოგების დაკვალიანებაც მიწევდა, თუ როგორ დაეგეგმათ და განეხორციელებინათ კარიერული წინსვლა. მრავალრიცხოვან და მრავალფეროვან კითხვებზე მიწევდა პასუხის გაცემა და რჩევის მიცემა. იმდენი ადამიანი მომმართავდა, რომ საკუთარი საქმის კეთებისათვის და ოჯახისათვის ფაქტობრივად დრო აღარ მრჩებოდა... 

ქართულ პედაგოგიურ საზოგადოებას სასერტიფიკაციო გამოცდებმა ტორნადოსავით გადაუარა. მასწავლებელთა მნიშვნელოვან ნაწილს პროფესიული განვითარების გზაზე უამრავი დაბრკოლება და წინაღობა შეხვდა, რომელთა გადალახვა მხოლოდ მეთოდური სახელმძღვანელოებითა და მრავალრიცხოვანი ტრენინგებით შეუძლებელი აღმოჩნდა. კიდევ რაღაც მეტი იყო საჭირო - უფრო მეტად ნაცნობი, უფრო მეტად მარტივი, უფრო გასაგები... 

გადავწყვიტე, სოციალურ ქსელში შემექმნა დახურული ჯგუფი, რომელშიც გაწევრიანდებოდა ყველა პედაგოგი, ვისაც დახმარება სჭირდებოდა და ერთიან სივრცეში გავუწევდი კონსულტაციას. ამ მიზნით, 2017 წელს მე და ჩემმა მეგობარმა, ქუთაისის №36 საჯარო სკოლის ისტ-ის მასწავლებელმა, ნატალია თურქაძემ შევქმენით „მოტივირებულ პედაგოგთა კლუბი“. ჯგუფი მაშინვე გახდა პოპულარული და მასში უმოკლეს დროში 15 000-მდე პედაგოგი გაწევრიანდა. დღემდე ყველა სიახლეს ერთად ვეცნობით.  მართალია, ძალიან რთულია (დიდ დროსა და ენერგიას მოითხოვს), კვალიფიციურად უპასუხო უამრავი კოლეგის შეკითხვას, დაეხმარო დაშვებული შეცდომის გამოსწორებაში, მისცე სწორი ორიენტირი, მაგრამ ვგრძნობ, რომ მენდობიან, რაც ჩემთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს. ამასთან ერთად, მათ ადგილას ჩემს თავს წარმოვიდგენ და ვცდილობ, იმედები არ გავუცრუო.“ - აღნიშნავს მზია კახაძე.

​Moms.ge მზია კახაძეს თქვენთვის აქამდე უცნობი კუთხით დაგანახებთ. 

- ქალბატონო მზია, ბოლო წლებია, განათლების სისტემაში არაერთი სიახლე დაიგეგმა, განხორციელდა. მასწავლებლებს პროფესიული ზრდის შესაძლებლობა აქვთ... როგორ შეაფასებთ არსებულ სისტემას? როგორ ფიქრობთ, რა იცვლება სკოლაში პედაგოგის სტატუსის ამაღლებით?
- სქემის ფარგლებში პედაგოგთა უმრავლესობამ შეიცვალა სტატუსი, რაც მათ მატერიალურ კეთილდღეობაზე პირდაპირ აისახა. სისტემაში დაფინანსება გაიზარდა, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ განათლება პრიორიტეტი გახდა. პედაგოგები უფრო მოტივირებულები და თავდაჯერებულნი გახდნენ, მათ აღარ აქვთ სამსახურიდან დათხოვნის შიში და თავიანთ საქმეს მთელი გულით აკეთებენ.

ამასთანავე, სკოლის გარეთ არსებული კვალიფიციური კადრების ყურადღება წარიმართება სკოლისაკენ, რაც ერთგვარი „რეზერვის“ შექმნას შეუწყობს ხელს პედაგოგიური კადრების დღევანდელი დეფიციტის პირობებში.

- გამოდის, პედაგოგთა პროფესიული განვითარების არსებული სისტემა უნაკლოა?

- უნაკლო სისტემა არ არსებობს. მაგალითად, მე მივესალმები დაანონსებულ ცვლილებებს, რომ კრედიტქულების დაგროვების სისტემა უქმდება. თავის დროზე, როდესაც სქემა ინერგებოდა, ვთვლიდით, რომ აქტივობები იყო სწორი, რეალისტური, ხარისხსა და მასწავლებლის პროფესიულ განვითარებაზე ორიენტირებული. კრედიტქულების დაგროვება ერთგვარი ბონუსი იყო ბევრი კარგი პედაგოგისთვის. თუმცა, სხვამხრივ აღმოჩნდა, რომ არსებული სქემა მრავალ ბიუროკრატიულ ნიუანსს შეიცავდა: საბუთების მომზადება და ატვირთვა იმდენ დროსა და ენერგიას მოითხოვდა, რომ გარკვეულწილად, სასწავლო პროცესი ყურადღების მიღმა დარჩა. ობიექტურობისთვის ისიც უნდა ითქვას, რომ ის პედაგოგები, რომლებმაც სასწავლო საგანში ძალიან დაბალი შედეგი აჩვენეს და დანარჩენი დამატებითი აქტივობებით შეივსეს, ბევრს ვერაფერს შეცვლიან სასწავლო პროცესში.

- ქალბატონო მზია, თქვენზეც ვისაუბროთ, როგორც ვიცით, მაღალმთიან ხულოში მოღვაწეობთ. 

- დიახ, 2005 წლიდან ვმუშაობ ღურტის საჯარო სკოლაში. სპეციალობით ვარ რუსული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი. თუმცა ყოველთვის მაინტერესებდა თანამედროვე საინფორმაციო ტექნოლოგიები, გამოცდაც ისტ-ში ჩავაბარე და სკოლაშიც ისტ-ის ვასწავლი.

- მასწავლებლობა რამ გადაგაწყვეტინათ, თუ გყავდათ ისეთი მასწავლებელი, ვინც თქვენს პროფესიულ არჩევანზე უშუალო გავლენა მოახდინა?

- ბავშვობაში ექიმობაზე ვოცნებობდი, მაგრამ არჩევანი მალევე შევცვალე, პედაგოგობა ავირჩიე. ეს გადაწყვეტილება ჩემი ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლის, უსაყვარლესი თინა ძირკვაძის ზეგავლენით მივიღე. მისი პიროვნული თვისებები, საოცრად სათუთი ურთიერთობა ბავშვებთან, მისეული სიყვარული პატარებისა და დიდების მიმართ მოურჩენელი სენივით შემეყარა და დღეს პედაგოგი ვარ. ჩემთვის მასწავლებლობა უფრო მეტია, ვიდრე პროფესია. ვფიქრობ, სწორედ მასწავლებლობა იძლევა შესაძლებლობას მაქსიმალურად დაიხარჯო, მაქსიმალურად გაიღო სითბო, სიყვარული და უცილობელი სიკეთე - ცოდნა.

- რას ნიშნავს თქვენთვის ბავშვებთან ურთიერთობა?

- საოცარ, ფერად სამყაროში ცხოვრებას. ფერადოვნებას ჩემი პატარები მიქმნიან. მათგან ისეთი სუფთა და დადებითი ენერგია მოდის, რომ მეც დადებითად ვიმუხტები. მათთან ერთად მიყვარს და მათსავით მიხარია. ჩემთვის საკლასო ოთახი არის სივრცე, სადაც თითოეული ბავშვი თავისი ფერებით, საკუთარ სამყაროს ქმნის.

- რაიმე გამორჩეული მეთოდი თუ გაქვთ მოსწავლეებთან ურთიერთობისას?

- ბავშვებს ვერ ასწავლი, თუ მათთან ურთიერთობის ეტაპი წარმატებით ვერ გადალახე. უნდა გიყვარდეს გულწრფელად და უპირობოდ. ვფიქრობ, ეს შევძელი, რადგან ისინი თავიანთ მეგობრად მიმიჩნევენ. მე მათ ემოციურად უსაფრთხო გარემოს ვუქმნი, არ აქვთ შეცდომის დაშვების შიში და ყოველთვის ცდილობენ ჩემი და საკუთარი მოლოდინები.
რაც შეეხება სწავლების რომელიმე მეთოდის პრიორიტეტულობას, ჩემი აზრით არასწორია, რადგან კონკრეტული მეთოდის პრიორიტეტულობა დამოკიდებულია კონკრეტული საკითხის ეფექტურად შესწავლაზე, ამდენად ყველა მეთოდი თავისებურად პრიორიტეტულია.

- რა გამოწვევების წინაშე დგანან თქვენს სკოლაში ბავშვები და პედაგოგები?

- სამწუხაროდ, ჩვენი სკოლა მცირეკონტიგენტიანია. ეკომიგრაციის გამო ყოველწლიურად მცირდება მოსწავლეთა რაოდენობა. ამჟამად მხოლოდ 85 მოსწავლე გვყავს. როდესაც განათლებაზე ვსაუბრობთ, გვახსენდება მხოლოდ ფორმალური განათლება, არავინ დაინტერესებულა მოსწავლის აზრით, რა სჭირდება მას და რა იქნება მისთვის მისაღები, რომ სკოლაში სიარული და სწავლა ვალდებულება კი არ იყოს, არამედ სიამოვნება. სკოლაში, სადაც მე ვასწავლი, პედაგოგების 95% სერთიფიცირებულია, მაგრამ მხოლოდ მასწავლებლის პროფესიონალიზმი და საქმის სიყვარული ვერ გამოასწორებს მდგომარეობას, დღეს სკოლისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ინტერნეტი და კომპიუტერი, რაც ისევ მოუგვარებელ პრობლემად რჩება.

- როგორია საკუთარ შვილებთან, შვილიშვილებთან მასწავლებელი, რომელიც ძალიან დიდი პოპულარობით სარგებლობს თავის სფეროში... რამდენი შვილი გყავთ? რამდენი შვილიშვილი? აღზრდის რომელ მეთოდს ანიჭებთ უპირატესობას - მკაცრი ხართ თუ ლოიალური?

- ოჯახი ადრეულ ასაკში შევქმენი, პირველი შვილი 17 წლის ასაკში შემეძინა, 20 წლისა კი ორი ვაჟიშვილის დედა ვიყავი. ფაქტობრივად, მე და ჩემი შვილები ერთად გავიზარდეთ. მკაცრი, წარბაწეული დედა არასდროს ვყოფილვარ. შვილებთან თავიდანვე მეგობრული ურთიერთობა მქონდა და დღემდე ასეა. ეს ალბათ, იმანაც განაპირობა, რომ ჩვენ შორის ასაკობრივი სხვაობა მცირე იყო, ყოველთვის ვენდობოდი და ვცდილობდი არ მეკონტროლებინა, მოკლედ, სრული თავისუფლება ჰქონდათ და ამან გაამართლა კიდეც.

შვილიშვილიც ორი მყავს: 5 წლის ნუცა და 3 წლის დაჩი. ნუციკოს დაბადება ჩემთვის უდიდესი ბედნიერება იყო, ამ პატარა არსებამ საკუთარი თავიც კი დამავიწყა, ვხვდები ზედმეტად ვანებივრებ. მოკლედ ჩვეულებრივი ბებია ვარ, მიუხედავად იმისა, რომ ახალგაზრდა ბებია ვარ, ფუნქციები იგივე მაქვს, რაც ჩვენი თაობის ბებიებს ჰქონდათ...

 

- წარმატებულ კარიერას, რომელიც საკმაოდ დიდ დროს მოითხოვს, როგორ უთავსებთ საოჯახო საქმეებს?

- მაღალმთიან სოფელში ცხოვრება ადვილი არ არის, აქ არსებობა მხოლოდ დიდი ძალისხმევითა და მძიმე ფიზიკური შრომით არის შესაძლებელი. თუმცა არჩევანის წინაშე - ოჯახი თუ კარიერა - არასდროს დავმდგარვარ, საბედნიეროდ, ორივეს გავართვი თავი, რადგან ორივე უსაზღვროდ მიყვარს. როცა გიყვარს, მოტივაციაც გაგაჩნია, მთავარი ეს არის. ჩემთვის არასდროს არაფერს შეუშლია ხელი, ვიზრუნო პროფესიულ განვითარებაზე და არამარტო საკუთარზე. შეუძლებელი არაფერია.

Moms.ge-მ თქვენთვის, მასწავლებლებისთვის შექმნა ახალი სივრცე - „მასწავლებლების სანდო წყარო“, სადაც ყოველდღიურად ქვეყნდება საგანმანათლებლო სფეროს სიახლეები. გადმოდით ბმულზე და მოიწონეთ - „მასწავლებლების სანდო წყარო“.

წაიკითხეთ სრულად