Baby Bag

„ევროპულ ენებში სიმ-ბარათს ჰქვია „ქარდ,“ ეს ქართული სიტყვაა,“ - ლინგვისტი მერაბ ჩუხუა

„ევროპულ ენებში სიმ-ბარათს ჰქვია „ქარდ,“ ეს ქართული სიტყვაა,“ - ლინგვისტი მერაბ ჩუხუა

ლინგვისტმა მერაბ ჩუხუამ ქართული ენის შესაძლებლობებსა და ბუნებაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ჩვენი ენის შესაძლებლობები სათანადოდ არ გამოიყენება:

„რამდენი ტერმინი შექმნილა და ორი დღე არ უცოცხლია, დაბადებით იყო მკვდარი. თუ გავითვალისწინებთ ქარული ენის ბუნებას და შესაძლებლობებს, ის არის ბევრად მეტი, ვიდრე ჩვენ გვგონია. ქართულს აქვს ისეთი სიტყვათსაწარმოებელი შესაძლებლობები, რომლებსაც დღეს სძინავთ. თქვენ ოდესმე გიფიქრიათ, „ქალამანი“ საიდან მოვიდა?! იქ „მანს“ გამოჰყოფთ? ღმერთმანში" ხომ გამოჰყოფთ „მანს?“ „ქალა“ არის ტყავი და ქალამანი არის ტყავისგან გაკეთებული ფეხსაცმელი. რომელი ერთი შემთხვევა ვიცით ბოლო დროს, რომ ვინმემ გამოიყენოს „მან?“ ამ დროს ის არის ძალიან ინტენსიური, ზმნაშიც გვაქვს: ტორტმანი, ყოყმანი, ჭოჭმანი.“

„შესაძლებლობაა, რომელიც არის, როგორც ოქროს ფონდი. ​ჩვენი რაც არის და შესაძლებლობები რაც აქვს ჩვენს ენას, მაქსიმალურად უნდა იყოს ამოქმედებული. ვინც ქმნის საგანს, ანუ კულტურას, სახელსაც ის აძლევს. ჩვენი ძველი კულტურა არის მოფენილი ჩვენივე შექმნილი სიტყვებით. თქვენ დღეს სიმ-ბარათის გარეშე წარმოგიდგენიათ ცხოვრება? ვერა! რა ჰქვია მას ევროპულ ენაზე? „ქარდ,“ „ქაღტე,“ „კარტა.“ ეს ქართული სიტყვაა. ძველ ქართულში „ქარტაი“ არის ნაწერი ტექსტი, რომელიც ბერძნულში გადავიდა „ქარტოსის“ სახით, მოედო მთელს ევროპას და უკან დაგიბრუნდა „კარტით.“ მე არ ვაჭარბებ. ეს არის დიდი ისტორია, რომელსაც ენა წერს,“ - აღნიშნულ საკითხზე მერაბ ჩუხუამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

ქართულ ენაში წვიმას 64 სახელი აქვს
ქართულ ენაში წვიმას 64 სახელი აქვს:არაზანი – თავსხმაბუტუტი – თქეშივითგერილი – მალე გადამღებიდელგმა – კოკისპირულიზესხმა – ძლიერი წვიმაზოველა – დიდი წვიმაზღველა – თავსხმათოროხაპანი – თავსხმა წვიმა დილიდ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ,“ - თამარ ედიბერიძე

„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ,“ - თამარ ედიბერიძე

ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ იმ უნარების შესახებ ისაუბრა, რომელთა განვითარებაში ბავშვს ასაკობრივად უნდა დავეხმაროთ. მისი თქმით, წლამდე ასაკში ბავშვს მოტორული უნარები უვითარდება:

​ერთ წლამდე ასაკი არის მოტორული განვითარების ასაკი, როდესაც ქარიშხალივით ვითარდება ახალ-ახალი მოტორული უნარები. ბავშვი იწყებს თავის დაჭერას, თავის ხელებს აღმოაჩენს. ჯდომას იწყებს, დგომას, სიარულს. ამის პარალელურად ძალიან იზრდება კოგნიტური განვითარების, სოციალური ურთიერთობების უნარების განვითარება. წლამდე ბავშვი მაინც უფრო მოსმენას სწავლობს. ჩვენ მას ძალიან ბევრი უნდა ველაპარაკოთ, პატარ-პატარა სახალისო საბავშვო ლექსები, გარითმული მელოდიები ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მივაჩვიოთ ჩვენს ხმას, სხვადასხვა ინტონაციას და ა.შ. რა თქმა უნდა, პირველ ეტაპზე ის სიტყვიერ პასუხს ვერ დაგვიბრუნებს, მაგრამ აუცილებლად უნდა ვიყოთ მონდომებული, რომ მან ემოციებით, მიმიკით თავისი საპასუხო რეაქცია გამოხატოს.“

თამარ ედიბერიძემ აღნიშნა, რომ ​დედის სიმღერას ბავშვზე ძალიან დადებითი გავლენის მოხდენა შეუძლია:

„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ. ყველა წუთი გამოვიყენოთ ამისთვის, ვსეირნობთ, ვუცვლით, ვაბანავებთ, ვაჭმევთ თუ ა.შ. არ არის საჭირო ბევრი სპექტრი, დღეს ერთი ლექსი, ხვალ მეორე. მზა, ერთსტროფიანი წაღიღინება ბავშვს აჩვევს ჩვენს ხმას, აჩვევს სიტყვიერ კომუნიკაციას და ემოციების გაღვივებას უწყობს ხელს.“

​თამარ ედიბერი​ძის თქმით, სამ წლამდე ასაკის ბავშვი საუბარში სიტყვიერადაც უნდა ჩაერთოს:

„სამ წლამდე უკვე წინა პლანზე მოდის ის, რომ ბავშვმა სიტყვიერი პასუხიც უნდა დაგვიბრუნოს. მისი ლექსიკური მარაგი ძალიან უნდა გაფართოვდეს. ყურადღება უნდა მივაქციოთ იმას, რამდენად რეაგირებს ჩვენი სიტყვების შინაარსზე ბავშვი. უნდა ვახმოვანოთ, უნდა ავუხსნათ ყველაფერი, რასაც ბავშვი ეხება, უყურებს, აკეთებს. მაგალითად, მოდი, სადილი მოვამზადოთ ერთად, ავიღოთ მწვანილი, პომიდორი, წვნიანი პომიდორი, წითელი პომიდორი და ა.შ. ერთი წლის მერე, როდესაც სიტყვების მარაგი ფართოვდება ბავშვისთვის, ნაცნობ ზღაპარს რომ ვუყვები, პერიოდულად ვაკეთებ პაუზებს. მას ვაძლევ საშუალებას შემომაშველოს ის სიტყვები, რომელიც მას ახსოვს. ძალიან მოსახერხებელი და მიმზიდველია ამ დროს, რომ პატარა თოჯინების თეატრი გავითამაშოთ. მაგალითად, მოვიდა დათუნია, აი, რა უთხრა. მივცეთ ბავშვს დრო და წავახალისოთ, რომ მანაც გაიმეოროს.“

„ბავშვები, რა თქმა უნდა, უცებ ისრუტავენ ყველა ინფორმაციას, რასაც ვაწვდით, მაგრამ პრობლემა არის ის, რომ ისინი ვერ ახერხებენ ამ ინფორმაციის რაციონალიზაციას, დახარისხებას, შესაბამისად, ბრმად ისრუტავენ ყველაფერს, რასაც ვაწვდით, ამიტომ, ეს ​ჩვენი პასუხისმგებლობაა, რომ სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია. სკოლისათვის მზაობა არ გულისხმობს ასოებისა და ციფრების წერაში ვარჯიშს, სასკოლო მზაობისთვის მომზადება ესაა ძერწვა, აპლიკაციები, გაფერადება, ხატვა და ა.შ. გამოვჭრათ, დავხატოთ, გამოვძერწოთ, ეს ავითარებს თითების ფუნქციებს და არა ასოების წერა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად