Baby Bag

„არავითარ შემთხვევაში ბავშვმა არ უნდა ისაუზმოს მარტო, არ უნდა ისადილოს მარტო, ეს უნდა იყოს ოჯახური ტრადიცია,“ - ლაშა უჩავა

„არავითარ შემთხვევაში ბავშვმა არ უნდა ისაუზმოს მარტო, არ უნდა ისადილოს მარტო, ეს უნდა იყოს ოჯახური ტრადიცია,“ - ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ბავშვებში ჯანსაღი კვებითი ჩვევების ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვებს დაბადებისას არცერთი საკვები არ უყვართ და მათი გემოვნების ჩამოყალიბებაში მიწოდების ფორმა უდიდეს როლს ასრულებს:

„როდესაც იბადება ბავშვი, მას არაფერი არ უყვარს. მიწოდების ფორმას აქვს მნიშვნელობა. ბევრი ფერადი უნდა იყოს. მარკეტოლოგები რატომ ცდილობენ, რომ ტკბილი პროდუქტები ლამაზად შეფუთონ? იმისთვის, რომ ბავშვებს მოთხოვნილება გაუჩნდეთ. ​როდესაც ძირითადად ერთფეროვან საკვებზეა ბავშვი, ეს არ არის მიზანშეწონილი. ორგანიზმში უნდა შევიდეს ყველა ნივთიერება: ცილა, ცხიმი, ნახშირწყლები, ვიტამინები და მინერალები. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ეს ბავშვთა ასაკში. ამ პერიოდში ყალიბდება, იზრდება ორგანიზმი.“

ლაშა უჩავამ მშობლებს თბილი, წამახალისებელი მიდგომების არაეფექტიანობის შემთხვევაში, შედარებით მკაცრი მეთოდების გამოყენების რეკომენდაცია მისცა:

„თუ საჩუქრებით, თბილი მიდგომით არ ხდება ბავშვის დამორჩილება, სამწუხაროდ, მშობლებს ვურჩევთ რადიკალურ გადაწყვეტილებას. ამაში ფსიქოთერაპევტებიც ჩვენ გვემხრობიან. ეს რადიკალური რჩევა არის ის, რომ ​არავითარ შემთხვევაში კვებებს შორის მათ არ უნდა მისცეთ სასუსნავები. მაშინ, როდესაც ბავშვს უჩნდება შიმშილის შეგრძნება, აუცილებლად მიირთმევს იმ საკვებს, რომელსაც ჩვენ მივაწვდით. თუ ხედავს ბავშვი, რომ უბრალოდ არ დავუდებთ სხვა საკვებს, ადგება სუფრიდან, მოითხოვს სასუსნავს. თუ მას არ მივცემთ ამ დამატებით კვებას, ის აუცილებლად მობრუნდება სუფრასთან. დაძალება არ შეიძლება. დაძალების ბებიების და ბაბუების ინსტიტუტი არ უნდა იყოს.“

ლაშა უჩავას თქმით, ​როდესაც ბავშვი მხოლოდ ცალკეულ პროდ​უქტებს მიირთმევს და ჯანსაღ კვებაზე უარს ამბობს, ეს უფროსების მიერ დაშვებული შეცდომებით არის გამოწვეული:

„ეს არის სწორედ უფროსების ბიძგი. მაშინ, როდესაც ჩამოყალიბებული ვართ იმაზე, რომ ოჯახში უნდა გაჩნდეს პატარა, ჩვენ უნდა გვქონდეს უკვე გათვითცნობიერებული პასუხისმგებლობა, თუ რა მზრუნველობა უნდა გამოვიჩინოთ მის მიმართ. უნდა გვქონდეს გათვითცნობიერებული ის, რომ უნდა გავზარდოთ ჯანმრთელი თაობა. ​მაშინ, როდესაც უჭირს ბავშვს გარკვეულ პროდუქტებზე უარის თქმა, არავითარ შემთხვევაში არ გაუჭირდება, თუ მას არ შევთავაზებთ, არ გავასინჯებთ ამ პროდუქტს. არ უნდა იყოს სახლში ეს სხვა პროდუქტები.“

„ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ოჯახის ტრადიციებს და ჩვევებს. არავითარ შემთხვევაში ბავშვმა არ უნდა ისაუზმოს მარტო, არ უნდა ისადილოს მარტო, არ უნდა ივახშმოს მარტო. ეს უნდა იყოს ოჯახური ტრადიცია. მშობლებმაც, ბებიებმაც, ბაბუებმაც უნდა გამოყონ დრო იმისთვის, რომ ​საუზმე​ზე, სადილსა და ვახშამზე ბავშვებს დაუთმონ დრო. სუფრაზე იყოს მხოლოდ ის პროდუქტები, რასაც ბავშვები მიირთმევენ. მისცენ მაგალითი, რომ ეს არის ჯანსაღი და ეს უნდა მივირთვათ. ჩვენ თუ დავიდებთ ჩვენთვის მწვადს და ბავშვს დავუდებთ მაწონს, უკაცრავად და მეც ვერ გავძლებ ამ სუფრასთან,“ - აღნიშულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პოსტ ალიონი“

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

როგორ მივაჩვიოთ უჭმელი ბავშვი ჭამას ძალდატანების გარეშე და რისგან შეიძლება იყოს გამოწვეული...
როგორ მივაჩვიოთ უჭმელი ბავშვი ჭამას ძალდატანების გარეშე და რისგან შეიძლება იყოს გამოწვეული უმადობა? - აღნიშნულ თემებზე​ Momsedu.ge-ს ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე ესაუბრა. ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად