Baby Bag

„ვისაც სწავლა უნდა, ისწავლის, არ არის სწორი დებულება. ეს ნიშნავს იმას, რომ ხელი ჩავიქნიოთ ბავშვზე,“ - შალვა ამონაშვილი

​ცნობილი პედაგოგი და ფსიქოლოგი ​შალვა ამონაშვილი დისტანციური სწავლების პრობლემებსა და პერსპექტივებზე საუბრობს. მისი თქმით, მასწავლებლებმა დისტანციურ რეჟიმში სწავლების იმავე მეთოდებს არ უნდა მიმართონ, რასაც სკოლებში იყენებდნენ:

„სამწუხაროდ,  მასწავლებლებმა ვერ გაიაზრეს ყველაფერი კარგად და დისტანციური გაკვეთილები მიჰყავთ ჩვეულებრივი წესით, ისევ ისე, როგორც სკოლაში. კიდევ უფრო მოსაწყენი ხდება ეს გაკვეთილები. ხომ ხდება, რომ ფილმს უყურებ და ეკრანს მიეჯაჭვები. ბავშვები მიჯაჭვულები არიან რაღაც თამაშებს. ხომ შეიძლება, რომ მათთვის ასეთივე საინტერესო გავხადოთ დისტანციურად ურთიერთობა. მე არ მგონია, რომ ეს სწავლების და განათლების მთავარი გზაა. მოვა დრო და ისევ დავბრუნდებით სკოლებში, ისევ ახმაურდებიან ბავშვები ეზოებში, კლასებში, დერეფნებში.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, მასწავლებელმა გაკვეთილი პოზიტიური ემოციით უნდა დაიწყოს:

„რა უნდა გავაკეთოთ ახლა? პირველ რიგში, მასწავლებელი უნდა მოესიყვარულოს ბავშვს ეკრანიდან, რაღაც კარგი უთხრას, დაარიგოს დღე როგორ ააგოს, როგორ შეხვდეს მშობლებს. ეს ძალიან სერიოზულია. მერე ასწავლოს მათემატიკა და სხვა ამოცანები. მე მგონია, რომ ეს შესაძლებელია და ზოგი მასწავლებელი ამას აკეთებს კიდეც. თუ დისტანციური გაკვეთილი გახდება ერთ საათიანი, როგორ ფიქრობთ, უფრო მეტს ისწავლიან ბავშვები? რა თქმა უნდა, არა. საქმე რაშია, იცით? რა მოტივს ვუჩენთ ჩვენ ბავშვებს? ​ბავშვმა მასწავლებლისგან უნდა წაიღოს რაღ​აც ხალისიანი იმპულსი. მასწავლებელმა მოსწავლეს უნდა მისცეს დავალება, რომ გამოიკვლიოს მათემატიკური ფორმულა, გამოიკვლიოს რომელიმე სიტყვის მნიშვნელობა. თუ ბავშვი ასეთ დავალებებს შეასრულებს, ოცი წუთი სავსებით საკმარისია.”

​შალვა ამონაშვილის მტკიცებით, ბავშვი გაკვეთილზე მასწავლებელს არ მოუსმენს, თუ ის მისი მხრიდან სიყვარულს ვერ გრძნობს:

“თუ დისტანციური სწავლებისას ბავშვს სიყვარული არ გამოვუვლინეთ, ის იქით მხრიდან არ მოგკვეკარება, დაჯდება ეკრანთან, მაგრამ არ მოგვისმენს. დროს როგორ მოვუვლით, ჩვენზეა დამოკიდებული. როგორც ატომურ რეაქტორში მცირე ნაწილაკი გაიხლიჩება და ენერგია გამოვლინდება, ასევე თითო წამი განათლებისა უნდა დავტვირთოთ ჩვენი ხალისიანი გრძნობებით, ბავშვის სიყვარულით, პატივისცემით და ღვთისნიერი სიტყვით.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, დისტანციური სწავლება იძულებითი მოვლენაა და მას ყველანი უნდა შევეგუოთ:

„ეს იძულებითი ვითარებაა, მეტი გზა არ არის, ამას უნდა შევეგუოთ. მასწავლებელმა მოიწვიოს მშობელი ბავშვთან ერთად, თუ, რა თქმა უნდა, აქვს დრო მშობელს, რომ უსმინოს გაკვეთილს, რამეთუ ​ისწავლოს მასწავლებლის მიდგომა, მისი სიმშვიდე, მეთოდიც, როგორი გზებით ცდილობს მასწავლებელი, რომ ბავშვს რაღაც შთააგონოს. მერე მშობელს მეტად შეეძლება, რომ ბავშვს სწავლაში დაეხმაროს. ამასთან მშობლებს ვურჩევ დიდ მოთმინებას. მოთმინების გარეშე შეიძლება ჭკუიდან გადავიდეთ. როდესაც ბინაში ვართ ჩაკეტილი ბავშვებთან, რომლესაც არ ეთმინებათ, გარეთ გასვლა უნდათ, შეიძლება ნებისყოფა დავკარგოთ და უსიამოვნება მოგვიხდეს ბავშვთან ურთიერთობაში. ამას ვეძახი მე შემოქმედებით მოთმინებას, როდესაც ბავშვთან ერთად წიგნს კითხულობ, მასთან ერთად რაღაცას განიხილავ, მასთან ერთად ჩაიძინებ. უნდა ვიყოთ ბავშვთან ერთად. თუ აღზრდა გინდათ, ეს ხდება ერთობლივად, არა დისტანციურ ურთიერთობებსა და ჭკუის დარიგებებში.“

შალვა ამონაშვილი აღნიშნავს, რომ თანამედროვე ბავშვებს ბევრი გასართობი აქვთ, რის გამოც მათ სწავლისადმი ინტერესი უნელდებათ:

„ჩემი მოწაფეობის დროს ყველა მოწადინებულები ვიყავით, განა უკეთესები ვიყავით, უბრალოდ სხვა გასართობი არ იყო. საყურებელი და სანახაობა, რომელიც მოგვწყვეტდა სწავლის საქმისგან, ცოტა იყო. ახლა მომხიბლავი საშუალებები ძალიან ბევრი. ამ პირობებში ბევრი ბავშვი ჩამოსცილდა სწავლას. სწავლა ყველას შეუძლია, მაგრამ ავტორიტარულ პირობებში სწავლა ყველას აღარ უნდება. მე მასწავლებელს ვურჩევდი იხმაროს არა მართვის ფსიქოლოგია, არამედ თანხმობის ფსიქოლოგია. ზოგიერთი ბავშვი თავისითაც ისწრაფვის სწავლისკენ, ისე არის ბუნებრივად ოჯახი მოწესრიგებული. ბავშვთა უმრავლესობა გაერთო ამ გამომწვევი გასართობებით. ის, რომ ვისაც სწავლა უნდა ისწავლის, არ არის მთლად სწორი დებულება. ეს ნიშნავს იმას, რომ ხელი ჩავიქნიოთ ბავშვზე. ეს შეგვიძლია სტუდენტის მიმართ ვთქვათ. როდესაც ის მოდის უნივერსიტეტში, თუ უნდა ისწავლის, თუ უნდა -არა. იქ ის ნებით მოვიდა, არის კარი და შეუძლია წავიდეს."

„ სკოლაში ​ბავშვს უნდა მოვანდომებინოთ სწავლა. ის ჯერ ვერ იგებს, რამდენად აუცილებელია მისთვის ის, რასაც ვთავაზობთ. ძალით ვერ მოანდომებ ბავშვს სწავლას. ბავშვს უნდა შევაყვაროთ ჩვენი თავი. ჩვენც მეთოდი ვართ, იცით? შეაყვარე ბავშვს თავი შენი სიკეთით, შენი დახმარებით, დაცვით. დაიცავი ბავშვი გაჭირვებაში, როდესაც უჭირს და ვერ პასუხობს, ვერ ამოუხსნია საკონტროლო. იყავით გვერდით ბავშვთან ყველა ვითარებაში, რომ ბავშვმა დაინახოს, როგორი თავშესაფარია მისი მასწავლებელი. თუ ბავშვს მასწავლებელი უყვარს, მას მოუნდება სწავლა, რადგან მას უყვარს ყველაფერი, რაც მასწავლებელთან არის დაკავშირებული. ჩვენ ბავშვების მხრიდან ჩვენდამი სიყვარულს გავურბივართ, ეს არ მიგვაჩნია მთავარ საქმედ,“ - აღნიშნავს შალვა ამონაშვილი.

​წყარო

„ბუნება არის ბრძენი, განსაცდელს მოავლენს მაშინ, როდესაც ეს საჭიროა,“- ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა
​​ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა კორონავირუსის პანდემიისადმი მოსახლეობის განწყობაზე საუბრობს და აცხადებს, რომ გულგრილობა ან პანიკა საფრთხეზე არასწორი რეაქციაა:“ჩვენს დღევანდელ მდგომარეობას ზუსტად მიესადაგე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვი მტრად გაზარდეო, რომ ამბობენ, ასე გაზრდილი ბავშვი ამ უხეშ ფორმებს რომ მიიღებს, რას დაგვიბრუნებს მერე, იმავეს, არა?!“ - შალვა ამონაშვილი

„ბავშვი მტრად გაზარდეო, რომ ამბობენ, ასე გაზრდილი ბავშვი ამ უხეშ ფორმებს რომ მიიღებს, რას დაგვიბრუნებს მერე, იმავეს, არა?!“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვის სწორი აღზრდის პრინციპებსა და მისი პიროვნების ჩამოყალიბებაში მშობლის შეუცვლელ როლზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ მშობლებს ბავშვის აღზრდაზე დიდი საქმე ამქვეყნად არ აქვთ:

„იმაზე დიდი საქმე, რაც ბავშვის აღზრდაა, მგონი, ჩვენ ამქვეყანაზე არ გვაქვს. ბავშვს როდესაც ვზრდით, გულს ვდებთ მასში, სიყვარულს ვდებთ, ჩვენს გამოცდილებას, ცოდნას, მონდომებას. თუკი რამე გვაქვს, მისთვის გვინდა ხოლმე, რომ გავიღოთ, არამარტო სულიერი, არამედ მატერიალურიც. თუ ქვეყანას კარგ ბავშვს გაუზრდი, ბედნიერი დედა ხარ მაშინ. „დედა ნახე, მამა ნახე, შვილი ისე გამონახეო,“ - ​ეს სწორედ ჩვენი, მშობლების ღირსებაზე მიუთითებს. ამრიგად ბევრი უნდა ვიფიქროთ ბავშვების აღზრდაზე, რა გვინდა მათგან, რა გვინდა გამოვიყვანოთ ისინი. რაც მთავარია კაცად კაციო, როგორც ილია იტყოდა ხოლმე.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვთან ერთად მაგიდაზე ჯდომისას, მას თანასწორად უნდა აღვიქვამდეთ და მასთან სერიოზული საუბარი უნდა შეგვეძლოს:

„ბავშვები ხშირად გვიერთდებიან მაგიდასთან, სუფრასთან. ხანდახან ჩვენც ვიწვევთ ხოლმე. ქართული სუფრა, თუ წესებით წარიმართება, აღმზრდელობითია. ხშირად ჩვენ ვარღვევთ ხოლმე ამ წესებს და ღრეობაში გადადის ხოლმე სუფრა. თუ მაგიდა კეთილშობილურია, ადამიანები საუბრობენ, ცხოვრების ამბებს ეხებიან, რაღაც სიბრძნეზე ლაპარაკობენ, წარსულს იხსენებენ, მომავალს გეგმავენ, არ გაგვიკვირდეს, რომ აქ შემოგვიერთდეს ექვსი წლის ბავშვი და რაღაც თავისი კითხვა დასვას. ჩვენ პრინციპი გვაქვს, რომ ბავშვი უნდა მივიღოთ, როგორც თანატოლი. თუ ის სუფრაზე მოიწვიეთ, მაგიდის წევრია. რატომ გინდათ ის მეორეხარისხოვნად მიიჩნიოთ?! ბავშვს უნდა თქვენი ტოლი იყოს. ზოგჯერ ბავშვი ისეთ კითხვას დაგვიყენებს, ჩიხში მოგვაქცევს ხოლმე. ამან არ უნდა გაგვაბრაზოს ჩვენ. მადლობა უნდა ვუთხრათ ბავშვს, სერიოზულად დაველაპარაკოთ, ავუხსნათ, ვუპასუხოთ . ​ახლანდელი ბავშვები არ გეგონოს 30-50-60-იანი წლების ბავშვები. ისინი სხვა ბავშვები არიან. მათ თავიანთი სხვანაირი გონებრივი აქტივობა, სითამამე აქვთ, ნუ წაართმევთ ამ სითამამეს. “

შალვა ამონაშვილმა აღნიშნა, რომ ბავშვის მხრიდან მიუღებელი ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში, მშობელი მას უნდა გაესაუბროს, რათა მიღებული წესების შესახებ სათანადო ინფორმაცია მიაწოდოს:

„თუ რაღაც უზრდელობა მოხდება ბავშვის მხრიდან, საღამოს მშობელმა უნდა უჩურჩულოს: „შვილო, იქნებ სხვა დროს მაგიდასთან ასე მოიქცე. ჩვენი მაგიდის წესი ასეთია და ისეთია.“ ბავშვი, ალბათ, ამას გამოასწორებს. თუ ბავშვი მაგიდასთან მოიწვიეთ, ის ამ მაგიდის წევრია. იმან მარტო კი არ უნდა გისმინოთ პირდაღებულმა, ის გისმენთ, თქვენთან ერთად აზროვნებს, თავის დონეზე თავისი კითხვები უჩნდება. ​ძალიან სერიოზულად უნდა მოუსმინოს ბავშვს სტუმარმაც და მშობელმაც. ასეთია ჰუმანური პედაგოგიკა. ავტორიტარული იტყოდა, აბა ახლა აქედან აიბარგე, ვინ გეკითხება შენ ამდენს რომ ლაპარაკობო. ბავშვიც აიბარგებოდა, წავიდოდა. ეს არის ბავშვი მტრად გაზარდეო, რომ ამბობენ. ასე გაზრდილი ბავშვი ამ უხეშ ფორმებს რომ მიიღებს, რას დაგვიბრუნებს მერე, იმავეს, არა?!“

შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია სიტყვა „დასჯა“ აღზრდის მთავარ ცნებად აღარ გამოიყენონ:

„მშობლებს ვურჩევ, რომ ​სიტყვა „დასჯა“ არ გაიხადონ, როგორც აღზრდის მთავარი ცნება. გამოაგდეთ ეს ყველაფერი. დასჯა კი არ უნდა, წახალისება უნდა ბავშვს. ეს უფრო ვიფიქროთ, როგორ მივიყვანოთ ბავშვი რაღაცის გაგებამდე. ამაზე მეტი ვიფიქროთ, რომ კარგი პედაგოგიკა მოვნახოთ, თორემ დასჯის პედაგოგიკის გამონახვას დიდი ძებნა არ უნდა. შედეგებიც ძალიან ნაკლები აქვს ამას. გვეშინია, რომ თუ ბავშვი სიკეთეში გავზარდეთ და მოხვდება ბოროტებაში, ხომ არ დამარცხდება. თეორიულად დავუშვათ, რომ ბავშვი მოხვდება გარემოში, სადაც ბევრი ბოროტებაა, იმან ფეხი წამოკრა რაღაცას, გული ეტკინა. აქედან ის დასკვნა გამოვიტანოთ, რომ ჩვენ ეს უკვე ოჯახში უნდა ვუჩვენოთ ბავშვს?! ღალატი უნდა ვუჩვენოთ, ორპირობა, ძალადობა და უხეშობა, რომ ამ გამოცდილებით გაუძლებს ბაზარსაც და ქუჩასაც?! ჩვენი აღმზრდელობითი ამოცანაა, მივცეთ ბავშვს ყველაფერი საუკეთესო. ნათქვამია: ჩაიდინე სიკეთე და მოხდეს, რაც მოხდებაო. ჩვენ უნდა მივცეთ ბავშვს სიყვარული სუფთა, დანდობა სუფთა, შენდობა გულწრფელი. ყველაფერი უნდა მივცეთ რაც შეიძლება დახვეწილი. თუ ამას მივცემთ, ეს ისეთი სიძლიერეა ადამიანის სულისა, რომ ასეთი სულის ადამიანი ყველაფერს გაუძლებს. თქვენ გგონიათ, ბოროტი უფრო გაუძლებს ბოროტებას?! სიკეთე უფრო გამძლეა, მაგრამ ჩვენ ამას არ ვენდობით ხშირად.“

„არ დაივიწყო შენი ბავშვობა, სულ გაიყოლე თან. ბავშვობა ჩვენი ფესვებია. იქიდან ვიწოვთ ჩვენ სიხალისეს, რომანტიკას, სიყვარულს. გავიხსენებთ ბებიას და სიკეთე გვიჩნდება, პაპას გავიხსენებთ და სიბრძნე მოგვინდება, ჩვენს ცელქობას გავიხსენებთ და გაგვეცინება. ​ეს ჩვენი ფესვები სულ თან უნდა ვატაროთ ჩვენც. რამდენჯერაც ხშირად გავიხსნებთ, იმდენჯერ ცხოვრება გაგვიადვილდება. ჩვენი ბავშვობა ჩვენი ცხოვრების გაადვილებაა. მე ჩემი ბავშვობა თან დამაქვს. ახლაც ჩემი ბავშვობითა და ჩემი ასაკით ერთად გელაპარაკეთ,” - აღნიშნულ საკითხებზე შალვა ამონაშვილმა „ამონაშვილის აკადემიის“ პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად