Baby Bag

„უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა,“ - ფსიქიატრი ნინო ოკრიბელაშვილი

„უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა,“ - ფსიქიატრი ნინო ოკრიბელაშვილი

ფსიქიატრმა ნინო ოკრიბელაშვილმა უკრაინაში მიმდინარე ომის მოსალოდნელ მძიმე შედეგებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ომის შედეგები მხოლოდ უკრაინაზე არ აისახება და ის სხვა ქვეყნებსაც შეეხება:

„ომი არ შეეხება მხოლოდ ერთ რომელიმე ტერიტორიას. ომის შედეგები აისახება ადამიანების ფსიქიკურ ლადშაფტში. ომის შედეგები არ არის ის რიცხოვნება, თუ რამდენი დაკარგა ერთმა ან მეორე მხარემ. ომის შედეგების აღნუსხვა არ უნდა მოხდეს მხოლოდ ადამიანური რესურსების ან ტექნიკური აპარატების დანაკარგით. გაცილებით დიდია ის შედეგები, რაც ომს მოაქვს. პირველი ტყვია რომ გავარდა საზღვარზე, ის პირველი ტყვია საქართველოსაც ირიბად მოხვდა. ჩვენ გვაქვს ის გამოცდილება, რაც შევიძინეთ 1989 წელს, როდესაც უთანასწორო ომი გვქონდა რუსთაველის გამზირზე, როდესაც ტანკებს ვებრძოდით ჯოხებით, ნიჩბებით, შიშველი ხელებით.“

„როდესაც ვხედავთ პალესტინელ გოგონას, რომელიც ჯარისკაცს ეჩხუბება: „წადი ჩემი ქვეყნიდან,“ როდესაც ვხედავთ ატირებულ უკრაინელ ბავშვს, რომელიც წინ უდგება ომის მთელ შეიარაღებას, ეს ჩვენთვის უცხო არ არის. სწორედ ამიტომ არის ემოციური მძიმე რეაგირება, რადგან ჩვენ გვიცოცხლდება 1989 წელი, 1993 წელი, 2008 წელიც და მის შემდგომ არსებული საომარი თუ რბილი ძალით გამოწვეული შედეგები. პატარა გამარჯვება, სამწუხაროდ, ჩვენი ტიპის ქვეყნისთვის მისაღები არ არის. მორალური გამარჯვება რამდენად მნიშვნელოვანია, ამას ხანდახან ვერ ვაცნობიერებთ. კი, ტერიტორია დავკარგეთ, მაგრამ მორალურად გავიმარჯვეთ. ჩვენ ხუთი დღე გავუძელით ამხელა არმიის შემოტევას. უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა. ომი ძალიან მძიმე გამოცდილებაა, განსაკუთრებით მენტალური პრობლემების კონტექსტში. ჩვენ მოველით იმას, რომ ეს შედეგი იქნება ყველა ჯგუფში. ტრავმა, რომელიც ხდება ომის პერიოდში, ცვლის ხვალინდელი დღის მიმართ დამოკიდებულებას, პიროვნულ განვითარებას. ერთ-ერთი ყველაზე პრობლემური არის ჩვენი ბავშვები. გარდა უკრაინელი ბავშვებისა, ჩვენ ჩვენი ბავშვებიც უნდა დავიცვათ მავნე ზემოქმედებისგან. მაქსიმალურად მოვარიდოთ ბავშვები ტელევიზორს, მძიმე კადრების ჩვენებას. შეშფოთებული მშობელი არ უნდა ნახოს ბავშვმა. თუ მშობელს აქვს პანიკური რეაქციები, გამოუვალობის განცდა და ამაზე ხმამაღლა შვილის თანდასწრებით საუბრობს, ბავშვს საფრთხის განცდა ბევრად უფრო მძიმე აქვს, ვიდრე ზრდასრულ ადამიანს,“- აღნიშნულ საკითხზე ნინო ოკრიბელაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

როგორ ვმართოთ ბავშვებში უარით გამოწვეული აგრესიული ქცევა?

ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. როგორ ვმართოთ მათი აგრესიული ქცევა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ლელი ყიფიანი.

- ხშირად ბავშვები აგრესიულად იქცევიან, თუ გარკვეულ სურვილს არ შეუსრულებ. რა დროს უნდა ვუთხრათ უარი მათ?

- აგრესია ეს არის ქმედება ან მუქარა, რომელიც მიზნად ისახავს სხვა ადამიანისთვის ფიზიკური და ფსიქოლოგიურიზიანის მიყენებას. ის ბავშვებისა და მოზარდების მნშვნელოვან სოციალურ პრობლემას წარმოადგენს. ბავშვები, რომლებიც აგრესიულად იქცევიან, შესაძლოა ზიანი მიაყენონ არამარტო საკუთარ თავს, არამედ ოჯახს თანატოლებს და მთლიანად საზოგადოებას.

კვლევები აჩვენებს რომ ბავშვები, რომლებიც გამოირჩევიან აგრესიული ქცევებით, უფრო მეტად აღენიშნებათ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემები და მომავალში შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს ფსიქო აქტიური ნივთიერებების მოხმარებას და ჩართული იყვნენ ძალადობრივ ქმედებებში. ბავშვებში აგრესია შესაძლოა სხვადასხვა სახით გამოვლინდეს: ტირილი, ბრაზი, ჩქმეტა, კბენა, ყვირილი, ფეხების ბაკუნი დარტყმა, სხვების ან საკუთარი ნივთების დაზიანება, შეურაცხყოფისმიყენება, დაცინვა, მუქარადა ბულინგი .

აგრესიული ქცევა შესაძლებელია იყოს 2 სახის: ინსტრუმენტული და მტრული.

ინსტრუმენტულ აგრესიას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზანი და საკმაოდ გავრცელებულია მცირეწლოვან ბავშვებში. ინსტრუმენტული აგრესიის ერთ-ერთი ახსნა მდგომარეობს იმაში, რომ ამ ასაკის ბავშვებს არ აქვთ ენობრივი და სოციალური უნარები, ამიტომ მიმართავენ ინსტრუმენტულ აგრესიას საკუთარი თავის დამკვიდრებისთვის. ხოლო უფრო მოზრდილ ასაკში ინსტრუმენტული აგრესიული ქცევა შესაძლებელია აიხსნას მიზანდასახულობით, საკუთარი მიზნების მიღწევა, წარმატებისკენ მისწრაფებით და სირთულეების დაძლევით.ასეთ შემთვევაში, აღზრდა მიმართული უნდა იყოს იქითკენ რომ მოხდეს კონტროლი დამანგრეველი, დამაზიანებელი ფორმების და წახალისება იმ ასპექტებისა, როგორიცაა მიზანსწრაფულობა, საკუთარი აზრის დაცვა, არას თქმაიმაზე, რაც მას არ სურს ან არ სიამოვნებს. რაც შეეხება მტრულ აგრესიას, არ არსებობს რაიმე ერთი მიზეზი იმისა თუ რატომ იქცევიან ბავშვები აგრესიულად, თუმცა არსებობს გარკვეული მახასიათებლები, რამაც შესაძლებელია გამოიწვიოს ან გაზარდოს აგრესიული ქცევის გამოვლენა. ეს შესაძლოა იყოს ემოციების რეგულაციის სირთულე და სოციალური უნარების დეფიციტი. დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნილებები, როდესაც ბავშვმა უკვე ამოწურა ყველა სხვა გზა მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად, რომლის დროსაც აგრესიის გამოვლენა შესაძლებელია იყოს ბრძოლა გადარჩენისთვის ან უკავშირდებოდეს მშობლის მიერ აკრძალვებს, შეზღუდვებს. გარდა ამისა, ის შეიძლება გამოიწვიოს ძლიერმა ფრუსტრაციამ, ან ტრავმულმა გამოცდილებამ. რისკ ფაქტორს ასევე წარმოადგენს დასწავლილი ქცევა, მაგალითად, როგორ ურთიერთობენ ოჯახის წევრები ერთმანეთთან, როგორ აგვარებენ პრობლემებს ერთამანეთში და ბავშვთან მიმართებაში. როგორი გარემოა ოჯახში: ზედმეტად მკაცრიმიდგომა ან უგულებელყოფა, არათანმიმდევრული მიდგომები, როდესაც ბავშვს არ აქვს ემოციური მხარდაჭერა, სითბო და სიყვარული მშობლებისგან. ასევე,მნიშვნელოვანია სოციალური, ეკონომიკურიგენეტიკური, ბიოლოგიური და ბიოქიმიური ფაქტორები.

იმისათვის რომ შეამციროთ ან აღმოფხვრათ აგრესიული ქცევის გამოვლენა, მნიშვნელოვანია: უფროსებმა დაამყარონ მყარი ურთიერთობები და შეუქმნან უსაფრთხო სტაბილური და სტრუქტურირებული გარემო.

- როგორ ვასწავლოთ უარის მშვიდად მიღება?

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას, როგორ მართოთ აგრესიული ქცევა:

  1. მკაფიოდ განსაზღვრული წესები და მოლოდინები;
  2. ბავშვი უნდა გრძნობდეს მხარდაჭერას და რომ მისი გესმით;
  3. შეაქეთ და წაახალისეთ მისი კარგი ქცევა;
  4. რაც შეიძლება მეტ აქტივობებში ჩართეთ, რომ მისი ენერგიები წარიმართოს სასარგებლო საქმიანობისკენ;
  5. პრობლემის გადაჭრა უნდა მოხდეს მაშინვე ,როგორც კი ის წარმოიშობა;
  6. მნიშვნელოვანია გამომწვევი მიზეზის დადგენა, რა სიტუაცია ან მოვლენები იწვევს ბავშვის აგრესიულ ქცევას;
  7. დაეხმარეთ ემოციების მართვაში და მისთვის აუციელებელი უნარჩვევების გამომუშავებაში;
  8. დაუწესეთ შეზღუდვები და სანქციები (მაგალითად, მისთვის ყველაზე სასურველი აქტივობის ან ნივთის აკრძალვა გარკვეული დროით) იმისათვის, რომ სასურველ ქცევას მიაღწიოთ. აუციელებელია დაიცვათ, ზედმიწევნით წინააღმდეგ შემთხვევაში ქცევა გახდება მანიპულატორული;
  9. მართეთ საკუთარი ემოციები, თუ აგრესიაზე აგრესიით უპასუხებთ ბავშვი/ მოზარდი ჩათვლის რომ სასურველს მიაღწია.

- რას ურჩევდით მშობლებს?

მიუხედავად ყველაფრისა აგრესიული ქცევის მართვის ყველაზე მნიშვნელოვანი გზაა ბავშვისთვის, უსაფრთხო, სტაბილური და მოსაიყვარულე გარემოს შექმნა. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად