Baby Bag

რას გულისხმობს საშუალო საფეხურის ახალი ეროვნული სასწავლო გეგმა?

რას გულისხმობს საშუალო საფეხურის ახალი ეროვნული სასწავლო გეგმა?

საშუალო საფეხურის მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის გამოწვევებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ეროვნული სასწავლო გეგმის განვითარების ექსპერტი ნიკო სილაგაძე.

- რა პრობლემის დასაძლევადაა საჭირო ახალი, მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის დანერგვა?
- ახალი თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმა არის განათლების რეფორმის ინსტრუმენტი. განათლების რეფორმა ტარდება ორად ორი მიზნით, რომ ამაღლდეს სკოლებში სწავლა-სწავლების ხარისხი და სკოლის სახით შეიქმნას სივრცე, რომელიც კარგი პიროვნების და მოქალაქის აღზრდას შეუწყობს ხელს. ამისთვის არის განათლების რეფორმაც და ეროვნული სასწავლო გეგმაც. რაც შეეხება გამოწვევებს ხარისხის ასამაღლებლად, ახალი თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმა შეიძლება სამი პრინციპის გარშემო დაჯგუფდეს: პირველი - სწავლა-სწავლების მეთოდები უნდა იყოს მოსწავლეზე ორიენტირებული, ანუ ბავშვი როგორ სწავლობს უკეთ ეს ფსიქოლოგიური და პედაგოგიური ფაქტორები უნდა იქნას გათვალისწინებული, მეორე - სწავლა უნდა იყოს ორიენტირებული გრძელვადიან მიზნებზე, მოსწავლის ემოციურ, სოციალურ, კოგნიტურ, ფიზიკურ განვითარებაზე, მესამე - გარემოება ეს არის სასკოლო გარემოს ცვლილება.
- საშუალო საფეხურის მესამე თაობის ეროვნული გეგმის კონცეფცია გულისხმობს თუ არა სასწავლო პროცესის პანდემიასთან ადაპტირებას თუ უფრო სამომავლო გეგმებს ემსახურება?
- სამომავლო გეგმებს ემსახურება, თუმცა პანდემიასაც გულისხმობს. პანდემიაში რეალურად დისტანციური სწავლება არის ცენტრალური კონცეფცია. დისტანციურ სწავლებაში არ ვგულისხმობ ელექტრონულ კომუნიკაციას. დისტანციურ სწავლებაში ვგულისხმობ სწავლების ფილოსოფიას, რომელიც მოსწავლეზეა ორიენტირებული, როდესაც სასწავლო პროცესი მოსწავლის საჭიროებების მიმართ უფრო ფლექსიური ხდება. შეიძლება ითქვას, რომ ეროვნული სასწავლო გეგმის პრინციპები და დისტანციური სწავლება ერთმანეთთან მჭიდროდაა დაკავშირებული. ეს მოდელი გულისხმობს სწორედ პანდემიის ვითარებში გამოსავლის რეჟიმში ყოფნას.
- უფრო მეტი რომ გვითხრათ, სწავლების პრინციპის შეცვლას მოიცავს ეს თუ კონკრეტული საგნის ან საგნების დამატებას?
- რა თქმა უნდა, სწავლების პრინციპის შეცვლას. განათლების რეფორმის საზრუნავი არაა საგნების და არც საგნებში ინფორმაციების დამატება. მთავარი საკითხი არაა ის, თუ რას ვასწავლით, არამედ როგორ და რისთვის ვასწავლით. განათლების რეფორმა ამ ორ საკითხს აქცევს ყურადღებას.
- საშუალო საფეხურის ეროვნული სასწავლო გეგმის ცვლილება საჯარო სკოლებს შეეხება თუ კერძო სკოლებსაც?
- ეროვნული სასწავლო გეგმა არის საკანონმდებლო დოკუმენტი, რომელიც ეხება საჯარო სკოლებსაც და კერძოებსაც. საკითხს თუ უფრო ჩავუღრმავდებით, შეგვიძლია, გითხრათ, რომ ჩვენ რა რესურსსა და მხარდაჭერასაც აღმოვუჩენთ საჯარო სკოლებს, ყველა კერძო სკოლას აქვს შესაძლებლობა, სურვილის შემთხვევაში, ზუსტად იმავე მხარდაჭერით ისარგებლოს სამინისტროსგან. წლევანდელი წლიდან დანერგვის პროცესები გაფართოვდა და სრული მასშტაბები შეიძინა, შესაბამისად, თუ კერძო სკოლებსაც მოესურვებათ, ამ რეფორმის ყველა სიკეთე შეუძლიათ მიიღონ.
- მასწავლებლებს თუ მოუწევთ ამ სიახლის დასანერგად გარკვეულწილად მომზადება ან ახალი სტანდარტების დაკმაყოფილება?
- პრაქტიკაში ინტენსიურად მოუწევთ იმის გამოყენება, რის შესახებაც რეფორმის დანერგვის წინა პერიოდში იყო მუშაობა. ისინი ამ თეორიულ ცოდნას ყოველდღიურ პრაქტიკაში გამოიყენებენ. ამაში ეხმარებიან ჩვენი მხარდამჭერი ექსპერტები, ოცდაოთხი ჯგუფი მთელი საქართველოს მასშტაბით ყველა საგანში. მთავარი გამოწვევაა, რომ ის, რაც ალაგ-ალაგ საინტერესოდ კეთდება, როგორ გახდეს ყოველდღიური პრაქტიკა სკოლაში. ზოგადად მთლიანი სასწავლო პროცესის ახალ პრინციპებზე დაფუძნება არის იმ სტანდარტების მიღწევა, რაც ეროვნული სასწავლო გეგმით არის განსაზღვრული.
- მშობლები რამდენად იქნებიან ჩართულები მესამე თაობის ეროვნული გეგმის დანერგვაში?
- მშობლებიც ჩართული იქნებიან და არიან კიდეც გარკვეულ დონეზე. მშობელთა ჩართულობა არის ძლიერი და სასურველი ბერკეტი. მნიშვნელოვანია იმის განსაზღვრა, რისთვის არის მშობლის ჩართულობა საჭირო. მშობლის ფუნქცია არაა ის, რომ ბავშვს დაეხმაროს დავალების დაწერაში, მან უბრალოდ პროცესს უნდა მიაქციოს ყურადღება. მოცემული დავალება თუ აქტივობები რამდენადაა მოსწავლის უახლოესი განვითარების დონეზე. ამის დიაგნოსტირება და განხილვა მასწავლებელთან არის მშობლის მთავარი ფუნქცია სწავლების პროცესში ჩართულობისას. ეროვნული სასწავლო გეგმა ისეა აწყობილი, რომ თუ მშობელი აღმოაჩენს ბავშვის განვითარებისთვის შეუსაბამო დავალებებს, მისი უკეთესობისკენ ცვლილება ყოველთვისაა შესაძლებელი. სასკოლო კულტურის განვითარება და მოსწავლეზე მეტად ორიენტირება არის პათოსი მთელი ამ მეთოდის. მშობელთა, მასწავლებელთა და დირექტორთა ჩართულობა - ჯამში ეს ქმნის სასურველ ჰუმანურ გარემოს სკოლაში.
ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

დისტანციური სწავლება - მრავალფეროვანი მიდგომების შესაძლებლობა საჯარო სკოლებში

დისტანციური სწავლება - მრავალფეროვანი მიდგომების შესაძლებლობა საჯარო სკოლებში

დღეისათვის ინფორმატიზაცია არსებით გავლენას ახდენს ადამიანის საქმიანობის ყველა სფეროზე, განათლების სფეროს ჩათვლით. ეს განპირობებულია საზოგადოების ინფორმატიზაციის მიზნით, სადაც მართვის მთავარი ობიექტი ხდება არა მატერიალური ობიექტები, არამედ სიმბოლოები, იდეები, წარმოსახვები, ინტელექტი, ცოდნა, ანუ, ინფორმაციული პროდუქტის წარმოება ხდება საზოგადოების სწავლებისა და განვითარების მამოძრავებელ ძალად. 

საქართველოში განათლების რეფორმირების ერთ-ერთ ყველაზე საგულისხმო შემადგენელს წარმოადგენს სკოლების საგანმანათლებლო სივრცის ინფორმატიზაცია. იცვლება ცოდნის მიღების ფორმები, მეთოდები, ტექნოლოგიები და საშუალებები. მნიშვნელოვანი ცვლილებები ხდება ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების დისტანციური განათლების სფეროში. უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებებში ხდება დისტანციური სწავლების დადებითი შედეგების შესწავლა, სწავლების განსხვავებული ტექნოლოგიების თანდათანობითი დანერგვა სამეცადინო მანძილზე, რაც მასწავლებლებს აიძულებს სკოლებში მოსწავლეებთან მუშაობის მეთოდების შეცვლასა და ახალი მიდგომების დანერგვას.

დისტანციური განათლების სისტემის აქტუალურობა მდგომარეობს ზოგადად ტექნოლოგიური სფეროდან ინფორმაციულში საზოგადოების პროგრესის გადაადგილებაში. ინფორმაციის სფერო წარმოადგენს მუდმივად განახლებადი და ცვალებადი საბაზისო ცოდნისა და საინიციატივო ინფორმაციის კონგლომერატს. აუცილებელია, ასევე, პროფესიული ცოდნის მოძველების ფაქტის გათვალისწინებაც. საჭიროა მათი განუწყვეტელი განახლება. დისტანციურმა განათლებამ საგანმანათლებლო სკოლის თავისებურებებისა და პრობლემების გათვალისწინებით, შესაძლოა, მოგვცეს უწყვეტი სწავლებისა და ინფორმაციის გაცვლის შესაძლებლობა აქტუალურობისა და სიახლის დაკარგვის გარეშე. ამასთან, მოცემული სისტემის საყურადღებო უპირატესობას შეადგენს ინფორმაციისა და ცოდნის მიღების შესაძლებლობა, რეალური დროის პრაქტიკულად უდანაკარგოდ და რეალური ადგილმდებარეობისგან დამოუკიდებლად. სწორედ დისტანციურ განათლებას შეუძლია გარშემო ვითარების ნებისმიერ ცვლილებასა და მოთხოვნას უპასუხოს ადეკვატურად და მოქნილად და განახორციელოს აუცილებელი ცვლილებები და დამატებები. დისტანციური განათლების ყველა პრობლემის გადაჭრის გათვალისწინებით განათლების ეს სისტემა შეიძლება გახდეს სწავლების ყველაზე ეფექტურ ფორმად, როგორც ფუნდამენტალურ განათლებასთან შერწყმულად, ასევე, როგორც დამოუკიდებელი ერთეული. თეორიული თვალსაზრისით დისტანციურ განათლებას გააჩნია მთელი რიგი ღირსებებისა და თვით ღირებულებების გაგრძელებად მიჩნეული ზოგი ნაკლოვანება.

დისტანციური სწავლების ფორმა დღეს საშუალებას გვაძლევს, შეიქმნას მასობრივი უწყვეტი თვითშეგნების სისტემები, ინფორმაციის უნივერსალური გაცვლა. გარდა ამისა, დისტანციური სწავლების სისტემები უზრუნველყოფენ თანაბარ შესაძლებლობებს ქვეყნის სოციალურ სტატუსზე (მოსწავლეები, მოსწავლეები, სამოქალაქო და სამხედრო, უმუშევრები და ა.შ.) ქვეყნისა და საზღვარგარეთ, განათლების მიღების უფლების გააზრებისა და ინფორმაციის მიღებას. ეს სისტემაა, რომელსაც შეუძლია მაქსიმალურად ადეკვატური და მოქნილი რეაგირება საზოგადოების საჭიროებებზე და უზრუნველყოს ქვეყნის თითოეული მოქალაქის განათლების კონსტიტუციური უფლების განხორციელება.

ამრიგად, იმისათვის, რომ აღმოიფხვრას აქ აღნიშნული და სხვა ბევრი პრობლემა აუცილებელია განათლების სამინისტროს, საზოგადოების, სკოლისა და მშობლების აქტიური, პასუხისმგებლობითი და არა მოვალეობის მოხდის მცდელობითი კონსოლიდირება, ერთიანად ქმედითი ღონისძიებების დასახვა-გატარება, თანამშრომლობა. აუცილებელია მნიშვნელოვანი და ძირეული ღონისძიებების გატარება, რათა ახლაგაზრდებს ჰქონდეთ სათანადო განათლების მიღებისა და მიღებული ცოდნის შემდგომი რეალიზაციის შესაძლებლობა, რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ქვეყნის განვითარებისა და წინსვლისათვის.

სწავლების ამ სისტემას გარკვეული დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს.

დისტანციური სწავლების დადებითი და უარყოფითი მხარე არის საკამათო საკითხი. საჭიროა ყველა ნიუანსის შესწავლა. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შეგიძლიათ გააკეთოთ არასწორი დასკვნები. აქედან გამომდინარე, უპირატესობებთან ერთად შეიძლება ითქვას, რომ მოსწავლეები სწავლის მანძილზე სწავლის საშუალებას აძლევდნენ, რომ არ გამოტოვონ კლასები ერთი მიზეზით ან სხვა. მაგალითად, თუ მოსწავლე ავად არის, უბრალოდ ჩართეთ კომპიუტერი, შეიყვანეთ ვირტუალური კონფერენცია - და შეძლებთ გაკვეთილის დასწრებას. და ეს არ არის ჯანმრთელობისთვის ზიანის მიყენება. ინტერნეტით ზოგჯერ ჩნდება მრავალფეროვნება. მაგრამ ისინი უბრალოდ შეამოწმებენ. ხშირად ის არის დისტანციური სწავლება, რომელიც ხელს უწყობს ხანგრძლივი ავადმყოფობის დროს ან სკოლაში სწავლის შეუძლებლობას ზოგადი ნაკადიდან და სხვა მოსწავლეებთან ერთად.

დისტანციური სწავლების დანერგვის საკითხი განხილულ უნდა იქნას სამი მხრიდან:
  • სოციალური. აქ ყველაფერი მარტივადაა, მოსწავლეები დღეს აქტიურად გამოიყენებენ სოციალურ ქსელებს, ფორუმებსა და ჩატებს, ამიტომაც ინფორმაციის მიწოდების ხერხი დისტანციური სწავლების პირობებში მათთვის ნაცნობი და კომფორტული იქნება.
  • ტექნიკური. ტექნიკური აღჭურვილობის თვალსაზრისით სკოლებში ამ მხრივ ყველაფერი კარგად როდია, არც კომპიუტერებია საკმარისი და არც ინტერნეტთან წვდომაც. კომპიუტერი სახლში ყველა მოსწავლეს არ აქვს. კიდევ ერთი პრობლემა – მასწავლებლებს ყოველთვის დამოუკიდებლად როდი შეუძლიათ, მაგალითად, ვიდეოკონფერენციის ორგანიზება.
  • მეთოდური. მთავარი წინააღმდეგობა ის არის, რომ დისტანციური სწავლების გამოყენებას მაშინ აქვს აზრი, როცა იგი ზრდის განათლების ხარისხს, ზოგადად. თუმცა ამის მიღწევა რთულია უმეტესობისთვის შესაბამისი გამოცდილებისა და გარკვეული უნარების გარეშე.

სკოლაში დისტანციური სწავლების ორგანიზების დროს არსებობს ყველა სახის სასწავლო დაწესებულებებისათვის დამახასიათებელი ტიპობრივი პრობლემები. ბევრ პედაგოგს წარმოექმნება სირთულეები სასწავლო მასალის სტრუქტურირებისა და ადაპტირების პროცესში. ბევრ მასწავლებელს ახასიათებს კონსერვატიზმი და ისინი ყოველმხრივ შეეწინააღმდეგებიან ისეთ სიახლეს, როგორიცაა დისტანციური სწავლება. ისინი მძაფრად დაიცავენ საკუთარ შეხედულებებს და სწავლების ტრადიციულ მეთოდებს.

დისტანციური სწავლების სირთულეებს განეკუთვნება საგანთშორისი კავშირების ფართო გამოყენება და თეორიული დებულებების დიდი მოცულობა. მულტიმედიური ტექნოლოგიები უზრუნველყოფს სიცხადეს მასალის სტრუქტურირებაში სქემების, შედარებითი ცხრილებისა და დიაგრამების სახით, სწავლების მაღალ ესთეტიკურ და ემოციურ დონეს დიდი რაოდენობის დიდაქტიკური მასალის გამოყენებით.

მოსწავლის დისტანციური სწავლება, ან დისტანციური სწავლების ელემენტების გამოყენება წარმოშობს მოსწავლისადმი ინდივიდუალიზებული მიდგომის პირობებს. მოსწავლე დამოუკიდებლად ან მშობლებთან ერთად ირჩევს შემოთავაზებულ დავალებებს შორის სირთულის შესაფერის დონეს, მეცადინეობის დროს, კონტროლის ფორმასა და ა.შ.

ამრიგად, დისტანციური სწავლების ეფექტურობა მიიღწევა საგანმანათლებლო სტანდარტების მოთხოვნებისა და მოსწავლის შესაძლებლობების ყველაზე უფრო სრული და ზუსტი შეთანხმებით. ხდება ყველა ტერიტორიული და დროებრივი შეზღუდვების გათვალისწინება, რომლებსაც აწყდება მოსწავლე და მასწავლებელი. იმასთან, რომ დისტანციური სწავლება შეიძლება ითვალისწინებდეს მოსწავლეების განთავსებას სხვადასხვა ტერიტორიებზე, ბევრი ადასტურებს, რომ ღებულობს ბევრად უფრო მეტ ინდივიდუალურ ყურადღებასა და მასწავლებელთან და მოსწავლეებთან ურთიერთობების შესაძლებლობას, ვიდრე ეს შესაძლებელი იყო ჩვეულებრივი პირობების შემთხვევაში. ხარისხიანი დისტანციური პროგრამა იწვევს მოსწავლეების ჩაბმას ჯგუფური პროექტებისა და ონლაინ დისკუსიების მეშვეობით. ამასთან, მასწავლებლები დროულად პასუხობენ შეკითხვებზე და რეგულარულად აფასებენ მოსწავლეების მუშაობას, ხოლო მოსწავლეებს აქვთ ერთმანეთთან ურთიერთობის უამრავი შესაძლებლობა.

აქედან გამომდინარე, სკოლის გაკვეთილებზე დისტანციური განათლების ეფექტური რეალიზაციის პირობებს განეკუთვნება:
  • მოსწავლეებისათვის დისტანციური განათლება წარმოდგენილი უნდა იყოს სისტემაში;
  • უნდა შეიქმნას ერთიანი ელექტრონული საგანმანათლებლო გარემო, რომელიც უზრუნველყოფს:

1. ყველა მომხმარებლის ურთიერთქმედებას;
2. სასწავლო-მეთოდური რესურსების სისტემატიზებას, რეგულარულ განახლებასა და შენახვას;
3. სასწავლო საქმიანობის მონაწილეთა მხარდაჭერას დისტანციური ტექნოლოგიების მეშვეობით;
4. დისტანციური სასწავლო პროცესისა და მისი ეფექტურობის მონიტორინგს.
5. სასწავლო პროცესის რეალიზება უნდა მოხდეს საათების რაოდენობისა და სწავლების ორგანიზების სპეციფიკის გათვალისწინებით ადაპტირებული სასწავლო გეგმების საფუძველზე;
  • სწავლება უნდა ახდენდეს აუდიტორული და დისტანციური მეცადინეობის, მოსწავლეების დამოუკიდებელი მუშაობის შეთავსებას, ასევე, მოიცავდეს ტრადიციულ სასწავლო-მეთოდურ მასალას;
  • აუცილებელია თითოეული მოსწავლის ინდივიდუალური თავისებურებების გათვალისწინება;
  • სასწავლო პროცესის რეალიზება უნდა მოხდეს განსხვავებულ რეჟიმებზე (როგორც ონლინე რეჟიმში, როცა სასწავლო ღონისძიებები და პედაგოგთან ურთიერთქმედება ხორციელდება დროის რეალურ რეჟიმში, ასევე, დროის გადადებულ რეჟიმში, რომელიც აძლევს ბავშვს მისთვის მოხერხებულ ნებისმიერ დროს სასწავლო მასალის ათვისების შესაძლებლობას);
  • სასწავლო პროცესს დისტანციური სწავლების ტექნოლოგიების გამოყენებით უნდა უზრუნველყოფდეს მაღალკვალიფიციური პედაგოგიური კოლექტივი, რომელიც მუდმივად ზრუნავს საკუთარი კვალიფიკაციის ამაღლებაზე.

ავტორი: სამოქალაქო განათლების მასწავლებელი ქიარიმ გუმბათოვი 
წაიკითხეთ სრულად