Baby Bag

როგორ უნდა წარვმართოთ გაკვეთილი შეფერხებების გარეშე - ​კლასის მართვის სტრატეგიები

როგორ უნდა წარვმართოთ გაკვეთილი შეფერხებების გარეშე - ​კლასის მართვის სტრატეგიები

ტერმინი "კლასის მართვა" აღწერს პროცესს, რომელიც მიზნად ისახავს გაკვეთილების შეფერხებების გარეშე წარმართვას. ეს ასევე გულისხმობს მოსწავლის ხელისშემშლელი ქცევების პრევენციას. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი, რომელიც გაკვეთილის ნორმალურ მსვლელობას განაპირობებს არის კლასში ქცევის წესებისა და პროცედურების დადგენა, რომელიც მასწავლებელმა წლის დასაწყისშივე მოსწავლეებთან ერთად უნდა შეიმუშაოს. 

წესები უფრო ფორმალური, წერილობითი ხასიათისაა და ისეთი ტიპის ფორმულირებებს მოიცავს, რომლის წყალობით მოსწავლემ იცის, თუ რის გაკეთების უფლება აქვს და რისი - არა. პროცედურა უფრო არაფორმალური ხასიათისაა და კონკრეტული წესების განხორციელების გზებია. ძალიან ნაყოფიერ შედეგს იძლევა ის პრაქტიკა, რომლის მიხედვითაც თვითონ მოსწავლეები არიან ჩართულნი წესების შედგენაში, რადგან მათ უვითარდებათ პასუხისმგებლობისა და საკუთრების შეგრძნება. 

მაგალითად, მოსწავლეებმა და მასწავლებელმა შეიძლება შექმნან "საკლასო კონსტიტუცია" ანუ კლასში ქცევის წესების და პროცედურების ერთობლიობა. საკლასო კონსტიტუციის შედგენის დროს მოსწავლეები თავისუფლად გამოთქვამენ თავიანთ შეხედულებებს, თუ რა არის მათი აზრით მოსწავლეებისათვის მისაღები ქცევები და, შესაბამისად, მსჯელობენ კლასის წესებსა და პროცედურებზე (სხვისი პატივისცემა, კლასის სისუფთავის შენარჩუნება და სხვა); მასწავლებელი მოსწავლეების ყურადღებას მიმართავს კონკრეტული წესების შესრულების მნიშვნელობაზე, იმ მიზეზებზე, თუ რატომ არ შეიძლება რაიმეს გაკეთება (მაგალითად, ადგილიდან პასუხის წამოძახება, ხმაური და სხვა); 

მოსწავლეები კლასის წესების შესრულების დადებით და დარღვევის უარყოფით შედეგებზე მსჯელობენ. ბოლოს მასწავლებელი მოსწავლეებს სთხოვს, რომ მიიღონ ის წესები, რომლებსაც მთელი კლასი ეთანხმება. სასურველია, რომ "საკლასო კონსტიტუცია" კედელზე თვალსაჩინო ადგილას იყოს გამოკრული და მისი დარღვევის შემთხვევაში მოსწავლეებს მივუთითოთ, თუ კონსტიტუციის რომელი პუნქტი დაირღვა. ამით მასწავლებელი მუდმივად ზრუნავს კლასის წესების დაცვაზე. შესაძლოა, მასწ ავლებელი და მოსწავლეები შეთანხმდნენ სანქციებზეც, ანუ იმ პროცედურებზე, თუ რა უნდა გააკეთონ იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლე არღვევს კლასის მიერ ერთხმად მიღებულ წესებს. 

სანქციების არსებობა ხელს უწყობს კლასის წესების დაცვას. მოსწავლეების მიერ ერთხმად მიღებული წესები და მისი შესრულების პროცედურები იძლევა იმის გარანტიას, რომ მთელი წლის განმავლობაში მასწავლებელმა შეინარჩუნოს დადებითი სასწავლო გარემო და სასწავლო პროცესი ნორმალურად წარიმართოს. კლასის მართვის სტრატეგიებში, გარდა ამისა, შედის გაკვეთილის დაგეგმვა, მოსწავლეთა ორგანიზება, დროის ორგანიზება და ა. შ.

შეიძლება დაინტერესდეთ

​მასწავლებლის წერილი მასწავლებლებს

​მასწავლებლის წერილი მასწავლებლებს

დემოკრატიული კულტურის, ღირებულების, პრინციპისა და ფასეულობის გადაფასებას მოქალაქე ადრეული ასაკიდან უნდა იწყებდეს. სწორედ ესაა განვითარებული სამყაროს მთავარი თეზა, რომელზეც ღია, ტოლერანტული, მრავალფეროვნებასა და თანასწორობაზე დაფუძნებული საზოგადოებები დგანან. 

ამგვარ დღის წესრიგში მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ, სად არის ჩვენი ადგილი და რა ფუნქციებით ვიყოთ შეიარაღებულნი. რადგან სწორედ ამ გზით შევძლებთ პასუხისმგებელ, ანგარიშგასაწევ, მოქალაქის ფორმირებას, რომელსაც აქვს შესაძლებლობა შეცვალოს უკეთესისკენ.

სწორედ რომ ჩვენზე, მასწავლებლებზეა დამოკიდებული როგორ საზოგადოებაში ვიცხოვრებთ და რა მოცემულობას შევქმნით. ჩვენ ხომ შეგვიძლია მნიშვნელოვანი წვლილი შევიტანოთ, პიროვნების ჯანსაღი ფორმირების პროცესში, ეს კი მეტად სახელმწიფოებრივი საქმიანობაა, რომელსაც უპასუხისმგებლოდ ვერ მოეკიდები.

ჩემთვის, არა როგორც იმ საგნის მასწავლებლისთვის, რომელსაც ვასწავლი (სამოქალაქო განათლება), არამედ როგორც, ზოგადად, მასწავლებლისთვის უმთავრესია შევქმნა ადამიანის ღირსებასა და თავისუფლებაზე დაფუძნებული სასწავლო გარემო და ვიხელმძღვანელო ყველა იმ კომპეტენციით, რომელიც მიმართული იქნება მოსწავლეში იმ უნარ-ჩვევებისა თუ ღირებულებითი სისტემის განვითარებისკენ, რომლის ქონაც აუცილებელია ჰუმანური ადამიანისთვის. გულწრფელად მჯერა და ვიცი კიდეც რომ სისტემაში მრავლად ხართ ამგვარად მოაზროვნე მასწავლებლები, რომლებიც ყოველდღიურად ებრძვით დოგმებსა და ფობიებს და უდიდეს როლი შეგაქვთ თავისუფალი, ღია, სოლიდარული, ტოლერანტი, მოქალაქის აღზრდის პროცესში.

რა ვიცით ადამიანის უფლებების სახელმწიფოსა და საზოგადოების შესახებ? როგორ გვესმის ეს ცნებები და საერთოდ რა ღირებულებების მატარებლები ვართ. მასწავლებელი, რომელიც თავად არაა თავისუფალი, ინფორმირებული, აქვს მიმღებლობის პრობლემა და იმ დამოკიდებულებებით ცხოვრობს, რომლითაც არა სხვისი უფლების დამცველი არამედ დამსჯელი და წამქეზებელი იქნება როგორ შეძლებს საკუთარი პროფესიული საქმიანობის განხორციელებას ისე, რომ არ მოახდინოს ფატალური ზეგავლენა ბავშვის ფსიქო-სოციალურ მდგომარეობაზე.

ზუსტად ამიტომ, ვფიქრობ, ყველა მასწავლებელი ვალდებული ვართ თავადაც გააზრებული გვქონდეს და სხვებსაც ვუზიარებდეთ ცოდნას იმის შესახებ, რომ:

1. ადამიანის უფლებები წარმოადგენს იმ მნიშვნელოვან ქვაკუთხედს, რომელზეც დგას სახელმწიფოს განვითარება და სტაბილურობა, ამიტომ აუცილებელია იმის აღიარება, რომ ყველა ადამიანს განურჩევლად მისი სქესისა, რელიგიური მრწამსისა, სექსუალური ორიენტაციისა თუ სხვა მახასიათებელისა აქვს უფლებათა მთელი სპექტრი, რომელთა დაცვაც სახელმწიფოს ვალდებულებაა და დაუშვებელია თავად სახელმწიფო უწყობდეს ხელს ადამიანთა ჩაგვრას, დისკრიმინაციას, გარიყვას.

2. ვალდებულები ვართ დავიცვათ თითოეული მოსწავლის უნიკალური მახასიათებლები და მივცეს მათ თვითგამოხატვის შესაძლებლობა, რადგან თუ ასე არ მოვიქცევით დავარღვევთ ადამიანის ფუნდამენტურ უფლებებს.

3. მჩაგვრელისა და დიქტატორის როლის მორგებით მხოლოდ უარყოფით დამოკიდებულებებს კი არ ვიწვევთ არამედ ხაზს ვუსვამთ ჩვენს არაპროფესიონალიზმს. (ჯანსაღი მეთოდებიც არსებობს საუკეთესო შედეგზე გასასვლელად).

4. ჩვენ ვზრდით მათ, ვინც უნდა იპოვნოს საკუთარ ადგილი და დანიშნულება სამყაროში თუ ყველაფერს გავაკეთებთ იმისთვის, რომ ხელი შევუშალოთ ამ პროცეს ან სხვა გზით წავიყვანოთ, ადამიანის უბედურების მიზეზიც შეიძლება გავხდეთ!

5. თუ გვაქვს არა ფობიური, არამედ ჰუმანური პასუხი დიდაქტიკურ შეკითხვებზე (ვინ აღვზარდო? რა ვასწავლო? როგორ ვასწავლო? ) იმაზე უფრო კარგი საქმეების კეთებას შევძლებთ, ვიდრე როდესმე წარმოგვედგინა.

და ბოლოს, პასუხისმგებლობა, რომელიც ამ პროფესიაში შესვლით ავიღეთ მხოლოდ ცოდნასა და გაგებას კი არ გვავალდებულებს, არამედ საუბარსაც პატივი ვცეთ ჩვენს პროფესიას ვიზრუნოთ მის განვითარებაზე და ვისაუბროთ იმ პრობლემებზე, რომლებიც მრავლად გვაქვს. მხოლოდ ამ შემთხვევაში შევძლებთ ჩვენი ყოველდღიური საქმიანობა სახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის იყოს. 

ავტორი: მზეო შველიძე

წაიკითხეთ სრულად