Baby Bag

„იმ შემთხვევაში, თუ სკოლაში ინფექციის იდენტიფიცირება მოხდება, სკოლა ვალდებულია მიმართოს ადგილობრივი ჯანდაცვის ცენტრს,“ - ეკატერინე დგებუაძე

„იმ შემთხვევაში, თუ სკოლაში ინფექციის იდენტიფიცირება მოხდება, სკოლა ვალდებულია მიმართოს ადგილობრივი ჯანდაცვის ცენტრს,“ - ეკატერინე დგებუაძე

​​საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის პირველმა მოადგილემ ეკატერინე დგებუაძემ იმ რეკომენდაციების შესახებ ისაუბრა, რომელთა დაცვა სკოლებს ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებში სასწავლო პროცესის დაწყების შემდეგ ევალებათ:

„სკოლებს ეძლევათ სრული თავისუფლება იმისთვის, რომ თავიანთი საჭიროებიდან, ინფრასტრუქტურიდან გამომდინარე დააორგანიზონ სასწავლო პროცესი. წესებთან დაკავშირებით მნიშვნელოვანი შესასრულებელი ღონისძიება არის ის, რომ მოსწავლეებს შორის ერთ მეტრიანი დისტანცია უნდა არსებობდეს. მერხები უკვე ისეა განთავსებული, რომ მოსწავლეები ერთი მეტრის რადიუსზე არიან ერთმანეთისგან დაშორებული. ​სასწავლო პროცესის დაწყებამდე უნდა მოხდეს სიცხის გაზომვა. იმ შემთხვევაში, თუ სიცხე დაუფიქსირდება მოსწავლეს, ის გადადის საიზოლაციო ოთახში, სადაც ხდება ტემპერატურის გადამოწმება. თუ მას რამდენჯერმე დაუფიქსირდა ტემპერატურა, ინფორმაციას აწვდიან მშობლებს. საჭიროების შემთხვევაში გადამისამართება ხდება 112-ში.“

ეკატერინე დგებუაძის თქმით, წესებისა და რეკომენდაციების დაცვა სკოლის ადმინისტრაციის პასუხისმგებლობაა:

„საინფორმაციო კამპანიის კუთხითაც გადაიდგა ნაბიჯები. დაიბეჭდა პოსტერები, რომლებიც გაკრულია სკოლებში. თვალსაჩინოა ყველა ის ნაბიჯი და აქტივობა, რომელიც მოსწავლემ მასწავლებელთან ერთად უნდა განახორციელოს. ეს არის უკვე ​სკოლის ადმინისტრაციის პასუხისმგებლობა, როგორ დაიცავს, როგორ მიჰყვება ამ წესებს. ამ ყველაფერს მოჰყვება მონიტორინგი. გარდა ამისა, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი, რომელზეც მინდა მშობლებს ინფორმაცია მივაწოდო, ეს არის სერვისი, რომელიც განათლების სამინისტრომ შეიმუშავა. იმ მშობლებს, რომლებსაც ეშინიათ, აქვთ საშუალება განაცხადი გააკეთონ, დაწერონ წერილი ან მეილიდან სკოლის ადმინისტრაციას მესიჯი გაუგზავნონ. ამ მომენტიდან სკოლა დაიწყებს კონკრეტული მოსწავლისთვის დისტანციურ ფორმატში საგაკვეთილო პროცესის ორგანიზებას. თუ მშობელს უნდა, რომ მოსწავლე დარჩეს დისტანციური სწავლების ფორმატში, ის მოსწავლე დარჩება ამ ფორმატში.“

ეკატერინე დგებუაძემ აღნიშნა, რომ სკოლაში კოვიდ-19-ის იდენტიფიცირების შემთხვევაში, სკოლამ ადგილობრივი ჯანდაცვის ცენტრს უნდა მიმართოს:

„იმ შემთხვევაში, ​თუ სკოლაში ინფექციის იდენტიფიცირება მოხდება, სკოლა ვალდებულია მიმართოს ადგილობრივი ჯანდაცვის ცენტრს. სწორედ ცენტრის რეკომენდაციის საფუძველზე მიიღება გადაწყვეტილება, სკოლა გადავიდეს სრულად დისტანციურ სწავლებაზე, თუ კონკრეტული კლასი გადავა დისტანციური სწავლების ფორმატზე. რეკომენდაციაა, რომ თუ სკოლას დასჭირდა, შაბათი დღე გამოიყენოს სასწავლო დღედ. ამ შემთხვევაში ესეც დასაშვებია. მუნიციპალური ტრანსპორტი შეზღუდულია, შესაბამისად ჩვენი რეკომენდაცია იქნება, რომ შაბათის სასწავლო დღედ გამოყენების შემთხვევაში, დისტანციურ ფორმატში ჩაატარონ გაკვეთილები.“

„მნიშვნელოვანია, რომ როდესაც ბავშვები სკოლაში დაბრუნდებიან, მასწავლებელმა მოახდინოს მათი აკადემიური მიღწევების შეფასება საკლასო ოთახის დონეზე. უნდა მოხდეს მოსწავლის შეფასება, რადემნად ძლევს იმ მიზნებს, რომლებიც მასწავლებელს აქვს დასახული. თუ გამოწვევები არსებობს, სკოლა ვალდებულია მოსწავლისთვის შეიმუშავოს ინდივიდუალური გაკვეთილები. ამ შემთხვევაში ​მხარი უნდა დავუჭიროთ მოსწავლეს, დავეხმაროთ, რომ ის არ იყოს მოწყვეტილი სასწავლო პროცესისგან,“ - აღნიშნულ თემაზე ეკატერინე დგებუაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ახალი დღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ახალი დღე“

1-ლი თებერვლიდან სკოლებს მოსწავლეების მისაღებად სრული მზადყოფნა აქვთ - განათლების სამინისტ...
საკოორდინაციო საბჭოს გადაწყვეტილებით, 1-ლი თებერვლიდან ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებში მთელი ქვეყნის ტერიტორიაზე, მათ შორის, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მოქმედ ზოგადსაგანმანათლებლო...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“
როდის ვსაუბრობთ მამაკაცისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობაზე, რა არის მიზეზები და ექვემდებარება თუ არა მკურნალობას? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს, საერთაშორისო რეკომენდაციებზე დაყრდნობით ესაუბრა რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი, თსუ-ის დოქტორანტი, ლელა ირემაძე.

- ქალბატონო ლელა, რამდენად მაღალია მამაკაცთა უშვილობის მაჩვენებელი?

- უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის, მამაკაცის ფაქტორი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და წამყვანი გახლავთ, უფრო მეტიც, თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს.

დღეისათვის, მსოფლიოში ყოველი მე-7 რეპროდუქციული წყვილი უნაყოფოა, 2-3 წლის წინ ეს მაჩვენებელი 10-დან 1-ს შეადგენდა. აღნიშნული მიუთიუთებს პროცესის ზრდაზე. ხეშლემწყობ მიზეზებს შორის, მძიმე ეკოლოგიური ვითარება და არახელსაყრელი სოციალური ფაქტორები მოიაზრება. ამ მხრივ, ჩვენი ქვეყანაც არ არის გამონაკლისი.

- ძირითადად რა არის მამაკაცის უშვილობის მიზეზი?

- მამაკაცის უნაყოფობა არის მამაკაცის მიზეზით ქალის დაორსულების შეუძლებლობა. გამომწვევი მიზეზი მრავალია, მათ შორის წამყვანი გახლავთ:

  • იდიოპათიური;
  • გენეტიკური;
  • ენდოკრინული;
  • ვარიკოცელე;
  • იმუნოლოგიური;
  • შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები;
  • შარდ-სასქესო ორგანოების თანდაყოლილი ან შეძენილი პათოლოგიები და სხვა.
იდიოპათიური ანუ გაურკვეველი გენეზის ფაქტორი - ყველაზე ფართოდ გვხვდება სხვა მიზეზებს შორის და შემთხვევათა 40-50%-ს შეადგენს. ამ შემთხვევაში, გარდა სპერმოგრამისა, სხვა სისტემებში დარღვევა პრაქტიკულად არ არსებობს.

გენეტიკური ფაქტორი - მამაკაცისმიერი უნაყოფობის გამომწვევი მიზეზების შემთხვევაში 20-30-%-ში გვხვდება, იგი გულისხმობს ქრომოსომულ დარღვევას (რაოდენობრივი, სტრუქტურული), მონოგენური დაავადებების (ცისტური ფობროზი) არსებობას, მიტოქონდრიულ მუტაციებს, გენეტიკურად განპირობებულ ენდოკრინულ დარღვევებს.

ენდოკრინული ფაქტორი - მნიშვნელოვანი მიზეზია სხვა ფაქტორებს შორის, გვხდება 25-30%-ში. ენდოკრინული დარღვევებიდან ხშირია - ჰიპერპოლაქტინემია, ჰიპო/ჰიპერთირეოზი, ინსულინრეზისტენტობა ასოცირებული ჭარბ წონასთან/სიმსუქნესთან და სხვა.

ვარიკოცელე - ზოგად პოპულაციაში გვხვდება მამაკაცთა 15-16%-ში, ხოლო უნაყოფო მამაკაცების 30-35%-ში. უნაყოფობის შემთხვევაში ვარიკოცელეს მკურნალობის სტრატეგია (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია მის ხარისხზე და პაციენტის ჩივილებზე (ტკივილი, დისკომფორტი სათესლე ჯირკვლების პროექციაზე). მსუბუქი ხარისხის და/ან ასიმპტომური ვარიკოცელე არ საჭიროებს მკურნალობას.

სხვა მიზეზებს შორის მნიშვნელოვანია - ჭარბი ალკოჰოლის, თამბაქოს, ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარება, ფიზიკური/სპორტული ზედატვირთვა, დღე-ღამური ბიორიტმის (ძილ-ღვიძილის საათები) დარღვევა, ანამნეზში ჩატარებული ქიმიოთერაპია და სხვა.

- რა კვლევებია საჭირო მამაკაცის შემთხვევაში?

- პირველი რიგის კვლევა გახლავთ სპერმოგრამა (სპერმოგრამა - ეაკულატის (სათესლე სითხის) გამოკვლევაა), რომლის ჩატარებას, მიღებული შედეგის სწორად შეფასებას დიდი მნიშვნელობა აქვს.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ მოწოდებული ბოლო რეკომენდაციის მიხედვით, ნორმალური სპერმოგრამის პარამეტრებია:

- საჭიროა თუ არა ანალიზისთვის სპეციალური მომზადება?



- დიახ,  საჭიროა სპეციალური მომზადება. ამ შემთხვევაში მამაკაცმა სქესობრივი ცხოვრებისა და მასტურბაციისგან <2 და >5 დღის განმავლობაში თავი უნდა შეიკავოს. ამ პერიოდში რეკომენდებულია შეიზღუდოს ჭარბი ალკოჰოლი, სპეციფიკური მედიკამენტები.

სპერმოგრამის შედეგის მიხედვით განისაზღვრება სხვა დამატებითი კვლევების საჭიროება, როგორებიცაა: სათესლე ჯირკვლების ულტრასონოგრაფია, ჰორმონული ანალიზები, კარიოტიპირება, შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები და სხვა.

- შესაძლებელია თუ არა მკურნალობა და რამდენად ეფექტურია?

- მკურნალობის მენეჯმენტი (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებზე, ამდენად,  გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება პაციენტის სწორ და დროულ დიაგნოსტიკას. ხშირად მსუბუქი დარღვევების დროული გასწორების შემდეგ, მოკლე დროში, წყვილი ბუნებრივი გზით იღებს ორსულობას. საჭიროების შემთხვევაში მოწოდებულია ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI), როდესაც სახეზეა: საშუალო ან მძიმე დარღევა სპერმოგრამაში, ობსტრუქციული ან არაობსტრუქციული აზოოსპერმია, ანამნეზი წარუმატებელი მედიკამენტური თერაპია, წარუმატებელი საშვილოსნოსშიდა ინსემინაციები და სხვა.

დღეისათვის, რეპროდუქტოლოგიის განვითარებამ პრაქტიკულად გადაწყვიტა წყვილის უნაყოფობის პრობლემა. თითქმის არ არსებობს გამოუვალი მდგომარეობები, მათ შორის მამაკაცთა უნაყოფობის თვალსაზრისით. მძიმე დარღვევების არსებობისას ინ ვიტრო (IVF/ICSI) განაყოფიერების ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია წყვილმა იყოლიოს საკუთრი გენეტიკური შვილი.

პროგნოზი განისაზღვრება რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტორით, მათ შორის წამყვანია:

სპერმოგრამის დარღვევის ტიპი (მსუბუქი, საშუალო, მძიმე); უნაყოფობის ხანგრძლივობა); უნაყოფობის ტიპი (პირველადი, მეორადი); პარტნიორის (ქალი) ასაკი, მისი ფერტილიზაციის სტატუსი.

ექიმის მიერ პროგნოზის სწორად განსაზღვრას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება წყვილის წარმატებაში.

ამჟამად მამაკაცის უნაყოფობის ნებისმიერ შემთხვევაში არსებობს გამოსავალი, მაშინაც კი, როდესაც საქმე გვაქვს აზოოსპერმიასთან (ობსტრუქციული (ეაკულატში სპერმატოზოიდები არ არსებობა). დამხმარე ქირურგიული ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია სათესლე ჯირკვლებიდან ან მისი დანამატიდან სპერმატოზოიდების ან მისი წარმომქმნელი უჯრედების აღება და გამოყენება, ინ ვიტრო განაყოფიერებითვის (IVF/ICSI). არაობსტრუქციული აზოოსპერმიის შემთხვევაში რეკომენდებულია სპერმ-დონაცია და ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI).

მამაკაცის უნაყოფობის შემთხვევაში ასევე კეთდება საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია (საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია გულისხმობს ქალის საშვილოსნოში სპერმის ხელოვნურად შეყვანას), თუ არის შემდეგი ჩვენება:

  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა;
  • მსუბუქი დარღვევა სპერმოგრამაში;
  • გაიშვიათებული სქესობრივი კავშირი;
  • პოტენციის დაქვეითება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად