Baby Bag

„ბავშვმა დაკარგა სიამოვნების უნარი, რომ თვითონ გადმოსცეს საკუთარი აზრი, თვითონ ისაუბროს,“ - ვასილ მაღლაფერიძე

„ბავშვმა დაკარგა სიამოვნების უნარი, რომ თვითონ გადმოსცეს საკუთარი აზრი, თვითონ ისაუბროს,“ - ვასილ მაღლაფერიძე

ფილოლოგი ვასილ მაღლაფერიძე გადაცემაში „ახალი დღე“ სკოლებში სწავლების მეთოდოლოგიის შეცვლის საჭიროების შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ კლიშეებით აზროვნებას თავი უნდა დავაღწიოთ:

„ბევრი მასწავლებელი საუბრობს, რომ მეთოდოლოგია, რომლითაც ჩვენ სკოლებში ვასწავლით, არ არის სწორი. ეს არის კლიშეებით აზროვნება. შეიძლება ეს მოდის კომუნისტური წყობიდან. შენ იზრდებოდი, თითქოს გასწავლიდნენ თავისუფალ აზროვნებას ლიტერატურაზე, მაგრამ გეუბნებოდნენ, რომ ნესტანი არის კარგი, ის არის ცუდი. შემდეგ კი გავალებდნენ, რომ დაგეწერა თემა. შენ წერდი თემას. საქართველოში არის წერითი აზროვნების დეფიციტი. ეს იცის ყველა მასწავლებელმა. ეს იცის ყველა გამოცდილმა ადამიანმა. თითქოს ადამიანი კარგად აზროვნებს, ნიჭიერია, მაგრამ თემას ვერ წერს. ვერ წერ იმიტომ, რომ შენ უნდა დაწერო დახასიათება, თან ყველაფერი ნათელია. უკვე წინასწარ ვიცით, რა უნდა დაიწეროს. ჩვენი ამოცანა უნდა იყოს, რომ ბავშვმა იცოდეს ლიტერატურით ტკბობა. მუსიკას რატომ უსმენ? ბევრი რამის გამო შეიძლება უსმინო, მაგრამ უნდა მოგწონდეს, რომ რაღაცას გრძნობდე.”

ვასილ მაღლაფერიძის თქმით, მასწავლებლები მოსწავლეებს თავისუფალი აზროვნების განვითარებაში უნდა დაეხმარონ და მათ დამოუკიდებლად ფიქრის შესაძლებლობა მისცენ:

“ლიტარატურის შეგრძნებას ვერაფერი შეცვლის. მეორეა, რომ თავისუფალი აზროვნებაც უნდა ვისწავლო. დამიტოვე უფლება, რომ მე ვიფიქრო და მაშინ ეს საინტერესო იქნება. შენ თუ თავიდანვე დამშტამპავ და მე ვიწყებ შუშანიკის წერით, რომელიც არის იდეალური გმირი, შეუძლებელია, რომ ეს დახასიათება დავწერო. მთლიანად შუშანიკი არის დახასიათება, რომელიც იაკობ ხუცესმა დაწერა, შენ რაღა უნდა დაწერო? თხზულება ფაქტობრივად განიდევნა სკოლიდან. ამის გარეშე კი ლიტერატურას ვერ სწავლობ. ბავშვმა დაკარგა სიამოვნების უნარი, რომ თვითონ გადმოსცეს საკუთარი აზრი, თვითონ ისაუბროს. ეს ხომ არ გგონიათ, რომ ახლა დაიწყო. ჩემს დროსაც იყო თემები, რომლებსაც წლიდან წლამდე კლასებში იწერდნენ, მერე ამ თემებს წერდნენ უმაღლესში, მერე ბრუნდებოდა სკოლებში. ყველაფერი დადგენილი იყო, აბა ერთი რამე გაგებედა და სხვანაირად გეთქვა. ავთანდილზე რომ გეთქვა არ მომწონსო, დაიბნეოდნენ, შეიძლება, ფსიქოლოგთან წაეყვანე ვინმეს. ყველამ ვიცით, რომ ავთანდილი კარგია, ვთქვათ, მე ვთქვი, რომ არ არის ავთანდილი კარგი, წარმოგიდგენიათ?“

„ტესტებით ლიტერატურა არ ისწავლება. თქვენ შეიძლება მთლიანად კარგად გახსოვდეთ ყველაფერი, მერე რა? ერთ-ერთ რომანში ერთი გენიალური პასაჟია ასეთი. მარსიანელი ჩამოვიდა, დედამიწას სწავლობს, ნახა რა როგორ არის, საჭმელი გასინჯა, აუხსნეს ყველაფერი. კონცერტზე რომ მიიყვანეს და მუსიკა მოასმენინეს, ვერ მივხვდიო, თქვა. მერე მოითხოვა, რომ ვიოლინო ეჩვენებინათ, დაშალა ინსტრუმენტი და თქვა, რომ გასაგები იყო ყველაფერი. მეტი არ არის ჩემი მტერი, რომ ის რამეს იყო მიხვედრილი. ამიტომ, ნელ-ნელა უნდა შევცვალოთ ბევრი რამ. როდესაც ჩვენ რეფორმაზე ვსაუბრობთ, რეფორმა არ არის მხოლოდ ხელფასის მომატება, ეს თავისთავად კარგია, გათბობა, საცურაო აუზი და კვება მშვენიერია სკოლაში, მაგრამ მნიშვნელოვანია, როგორ ვასწავლით. ყველა საგანი მნიშვნელოვანია. მათემატიკა საჭიროა რაციონალური აზროვნებისთვის, დიდი ფანტაზიის განვითარებისთვის. ლიტერატურა ბავშვს უნდა მშვენიერების აღქმის უნარისთვის. ეს მიზანი უნდა გვქონდეს უპირველეს ყოვლისა, როდესაც სკოლაში ვასწავლით,“ - აღნიშნავს ვასილ მაღლაფერიძე.

წყარო: ​ახალი დღე 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მთავარია აზროვნება და არა ის, რასაც შემდეგ მიაღწევ. ამ აზროვნებაშია თვითონ შედეგი,“ - ზურ...
​პროფესორი ზურაბ კიკნაძე შედეგზე ორიენტირებული სწავლების შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ სწავლას საბოლოო შედეგი საერთოდ არ აქვს და პროცესს უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება:„რა არის მთავარი თამაშში:...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადებაში?

როგორ დავეხმაროთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადებაში?
თანამედროვე ბავშვებს ასათვისებელი მასალისა და ინფორმაციის სიჭარბის გამო სწავლა ხშირად ​უძნელდებათ. ისინი გამუდმებული სტრესის ქვეშ იმყოფებიან, ცუდად სძინავთ და ფიქრობენ, რომ შემეცნებითი აქტივობა მათი სუსტი მხარეა. ზოგიერთ მშობელს ბავშვის ნეგატიური განწყობა სასოწარკვეთილებაში აგდებს და ფრუსტრაციის განცდა ეუფლება, თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებიც საკუთარ შვილებთან ერთად წარმატების მისაღწევად დაუღალავად იბრძვიან და სასურველ შედეგსაც აღწევენ. თუ მცდელობას არ დაიშურებთ, თქვენც სწორედ მათ რიცხვში აღმოჩნდებით.

ძალიან ბევრი დავალება, ძალიან ცოტა დრო

ბავშვებს ჭარბ ინფორმაციასთან გამკლავება უჭირთ. ხშირად მასწავლებლები პატარებს დავალებებით მეტისმეტად ტვირთავენ, რაც ბავშვებს სტრესულ ვითარებაში შრომას აიძულებს. მშობლების ნაწილი აღშფოთებას ვერ მალავს და პედაგოგებს მოთხოვნების შემსუბუქებისკენ მოუწოდებს. თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებიც თვლიან, რომ მათი შვილები სათანადოდ არ იტვირთებიან და ხარიასხიან განათლებას ვერ იღებენ. მშობლების დიდმა ნაწილმა არ იცის, თუ რა დოზით უნდა იტვირთებოდეს ბავშვის გონება და ყოველდღიურად რა რაოდენობის ინფორმაციის ათვისება შეუძლია სკოლის მოსწავლეს, რის გამოც ისინი თავიანთი შვილების გასაჭირის გაზიარებას ვერ ახერხებენ. ბავშვს მშობლის თანადგომა ძალიან სჭირდება. გახსოვდეთ, თუ სათანადოდ ინფორმირებული იქნებით, თქვენს შვილს სწავლასთან დაკავშირებულ სირთულეებთან გამკლავებაში მარტივად დაეხმარებით.

2004 წელს მიჩიგანის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ თანამედროვე ბავშვები გასული საუკუნის სკოლის მოსწავლეებთან შედარებით მეცადინეობას 51%-ით მეტ დროს უთმობენ. კვლევებმა ცხადყო, რომ თანამედროვე ბავშვების 10 % საშინაო დავალებებით მეტისმეტად გადატვირთულია, რაც საკმაოდ მაღალი რიცხვია. კვლევებით ასევე დასტურდება, რომ მეცადინეობის პროცესისგან მიღებული სტრესი ბავშვს სწავლისადმი ნეგატიურად განაწყობს.

კვლევებით დგინდება, რომ სწავლისთვის ოპტიმალური დროის განსაზღვრა სავსებით შესაძლებელია. პირველკლასელი ბავშვები თითოეულ საგანში დავალების შესრულებას მაქსიმუმ 10 წუთს უნდა ანდომებდნენ, მეორე კლასელები 20-ს. ყოველ მომდევნო წელს თითოეული საგნის მასალის მომზადებისთვის განკუთვნილი დრო დაახლოებით 10 წუთით უნდა გაიზარდოს. მეცნიერები თვლიან, რომ მასალის ასათვისებლად აღნიშნული დროის ინტერვალი აბსოლუტურად საკმარისია. მასწავლებლებმა მოსწავლეების შესაძლებლობები სწორად უნდა შეაფასონ და დატვირთვის ხარისხიც შესაბამისად უნდა განსაზღვრონ.

არის თუ არა თქვენი შვილი ზედმეტად გადატვირთული?

ბავშვს, რომელსაც ზედმეტად ტვირთავენ, როგორც წესი, დეპრესიულობა, აგრესიულობა და მოტივაციის დაკარგვა ახასიათებს. მშობლები აღნიშნულ ნიშნებს ხშირად უგულებელყოფენ და შვილების პრობლემაზე ხმამაღლა საუბარს ერიდებიან. ისინი შიშობენ, რომ სკოლაში იმიჯს გაიფუჭებენ და პრობლემური მშობლის იარლიყს გაურბიან. თუ ამჩნევთ, რომ თქვენი შვილი სწავლის დაწყების პირველივე დღეებიდანვე გადაღლილი და უმოტივაციოა, აუცილებლად უნდა იმოქმედოთ, რათა წლის ბოლოს სავალალო შედეგი არ მიიღოთ.

ჩაატარეთ დამოუკიდებელი კვლევა: მოიძიეთ მეტი ინფორმაცია სკოლაზე, რომელშიც თქვენი შვილი დადის. გაარკვიეთ, რამდენად უმკლავდებიან დავალებებს სხვა მოსწავლეები.

ესაუბრეთ სხვა მშობლებს: თქვენი პრობლემა სხვა ბავშვების მშობლებსაც გაუზიარეთ. თუ ისინიც მსგავსი სირთულეების წინაშე დგანან, სამოქმედო გეგმა ერთად შეიმუშავეთ.

დაელაპარაკეთ მასწავლებელს: მასწავლებელს თქვენი პრობლემის შესახებ პირადად გაესაუბრეთ. თუ ის გიპასუხებთ, რომ ბავშვს დავალებას სასწავლო გეგმის მიხედვით აძლევს, აუხსენით მას, რომ თქვენი შვილი მასალის ათვისებას ვერ ახერხებს. პედაგოგმა ინდივიდუალური მიდგომა უნდა შეიმუშაოს.

მიმართეთ სამეურვეო საბჭოს: თუ მასწავლებელი თქვენს თხოვნას არ გაითვალისწინებს, შეგიძლიათ სამეურვეო საბჭოს მიმართოთ. წარუდგინეთ მათ სხვა მშობლების მოთხოვნები, მოიშველიეთ სტატისტიკა.

როგორ გავუადვილოთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადება?

ბავშვისთვის მიცემული საშინაო დავალება მისი ასაკისთვის შესაფერისი უნდა იყოს, რათა მოსწავლეს მასთან გამკლავება არ გაუძნელდეს. თქვენს შვილს შემეცნების პროცესის სწორად აღქმაში უნდა დაეხმაროთ. დაუსვით მარტივი, პირდაპირი კითხვები. ერთი საკითხიდან მეორეზე სწრაფად ნუ გადაინაცვლებთ. არ გაამეორებინოთ ბავშვს გაკვეთილი იმავე დღეს. ეს მისთვის ძალიან მოსაწყენი და დამღლელია. უმჯობესია, თუ მასალას რამდენიმე კვირის გასვლის შემდეგ გადაამეორებინებთ. სწავლისადმი ინტერესის აღძვრისთვის ბავშვი თავისუფალი აქტივობებით დატვირთეთ. გამოიყენეთ მისი ჰობი და ინტერესები, რათა შემეცნების პროცესი მეტად სასიამოვნო გახდეს.

დისციპლინას მეტი ყურადღება დაუთმეთ. განსაზღვრეთ დრო, როდესაც ბავშვმა დავალებები უნდა მოამზადოს, მაგ. შუადღე, ან საღამო. არ ჩართოთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს. შემეცნების პროცესისადმი მოწიწება და პატივისცემა უნდა გამოხატოთ, რათა თქვენი შვილი მიხვდეს, რომ სწავლა ძალიან მნიშვნელოვანია. არასდროს შეასრულოთ ბავშვის საშინაო დავალება, ამით მას მხოლოდ დათვურ სამსახურს გაუწევთ. არ უპასუხოთ მის მიერ დასმულ კითხვებს. თქვენი მოვალეობაა მას სწორი მიმართულება მისცეთ. მიბაძეთ სოკრატეს და დასვით კითხვები. დაეხმარეთ ბავშვს, რომ სწორ პასუხებამდე თავად მივიდეს. დარწმუნდით, რომ მას დავალების არსი სწორად აქვს გაგებული. თუ ბავშვი დასმულ შეკითხვას არასწორ ინტერპრეტაციას უკეთებს, აუხსენით მას, რომ ცდება და სწორ პასუხამდე ამიტომ ვერ მიდის.

არასდროს დასაჯოთ ბავშვი, თუ ის საშინაო დავალებასთან გამკლავებას ვერ შეძლებს. ნუ ამოხსნით ამოცანებს მის ნაცვლად. ბავშვმა წარუმატებლობაც უნდა გამოსცადოს და წარმატების სიხარულიც შეიგრძნოს. თუ თქვენი შვილი დავალების შესრულებას ვერ შეძლებს, ნუ გაბრაზდებით და ნუ ეცდებით, რომ ეს მის ნაცვლად გააკეთოთ. მან უნდა იცოდეს, რომ გაკვეთილების მომზადება მისი ვალდებულებაა და არა თქვენი. ეს მთავარი გაკვეთილია, რომელიც თქვენს შვილს უნდა ასწავლოთ. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

წაიკითხეთ სრულად