Baby Bag

საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მიერ ევროკომისიის კონკურსში წარდგენილმა პროექტმა გამარჯვება მოიპოვა

საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მიერ ევროკომისიის კონკურსში წარდგენილმა პროექტმა გამარჯვება მოიპოვა

მეცნიერების განვითარების ხელშეწყობის მიზნით ევროკავშირის კვლევისა და ინოვაციის ჩარჩო პროგრამის “Horizon 2020” მარი სკლოდოვსკა-კიურის მიმართულების კონკურსზე „ევროპელ მკვლევართა ღამე“ საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მიერ წარდგენილმა პროექტმა “CAPTAIN: Science is the Captain” გაიმარჯვა და 197 500 ევროს ღირებულების გრანტი მოიპოვა.

პროექტი, რომლის სახელწოდება – „კაპიტანი: მეცნიერება კაპიტანია“ – ლეონარდო და ვინჩის ცნობილი ციტატით „მეცნიერება კაპიტანია, ხოლო პრაქტიკა – ჯარისკაცები“ („Science is the Captain, and practice the soldiers”) არის ინსპირირებული, 2020 წლის შემოდგომაზე საქართველოში საერთო-ევროპული „მეცნიერებისა და ინოვაციების ფესტივალის“ ჩატარებას გულისხმობს. პროექტის ამბიციური მიზანია ევროპის კონტინენტზე ევროპული მეცნიერებისა და ინოვაციების ჭეშმარიტად ევროპული ტიპის დღესასწაულის გამართვა.

ისტორიაში პირველად საქართველოს „მეცნიერებისა და ინოვაციების ფესტივალი“ გამოჩნდება ევროკავშირის წევრი ქვეყნებისა და „ჰორიზონტი 2020“ პროგრამის ასოცირებული ქვეყნების მასშტაბით სინქრონულ რეჟიმში მიმდინარე საფესტივალო ღონისძიებების რუკაზე ევროკავშირის მიერ „ევროპელ მკვლევართა ღამისთვის“ შექმნილ სპეციალურ ვებგვერდზე. „ევროპელ მკვლევართა ღამე“ ევროპული მეცნიერებისა და ინოვაციების ფართო მასშტაბის ფესტივალია, რომელიც ევროკავშირის წევრი ქვეყნებისა და “Horizon 2020” პროგრამის ასოცირებული ქვეყნების ათეულობით ქალაქში 2005 წლიდან იმართება.

„კაპიტანი: მეცნიერება კაპიტანია“ პროექტის ფარგლებში, რომლის საგრანტო ბიუჯეტი 197 500 ევროს შეადგენს, 2020 წლის შემოდგომაზე საქართველოს 6 ქალაქში ფართომასშტაბიანი ღონისძიებები გაიმართება, რომლებიც სახალისო, გასართობი, კულტურული, სპორტული და, რაც მთავარია, შემეცნებითი აქტივობების ჩატარებას გულისხმობს. პროექტით გათვალისწინებული აქტივობები მულტიდისციპლინური და მრავალდარგობრივია, მოიცავს როგორც სამეცნიერო და ინოვაციურ, ისე მუზეუმების, არქეოლოგიის, ასტრონომიის, მეღვინეობის, საკვებ-ტექნოლოგიების, ფეხბურთის, მწერლობისა და ისტორიის საკითხებს.

პროექტის „კაპიტანი: მეცნიერება კაპიტანია“ მიზანია, საზოგადოებამ უკეთ გაიგოს, თუ რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მეცნიერ-მკვლევართა საქმიანობას თითოეული მოქალაქის ყოველდღიურ ცხოვრებაზე; უბიძგოს ახალგაზრდებს სამეცნიერო-კვლევითი კარიერის არჩევისკენ; გააძლიეროს მეცნიერის იმიჯი საზოგადოებაში.

პროექტის პარტნიორი ორგანიზაციაა შოთა რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდი. განხორციელების პროცესში კი ჩართული იქნებიან მეცნიერების, განათლების, კულტურისა და სპორტის სფეროში მოღვაწე პირები, ათობით ინსტიტუცია (სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულებები, უნივერსიტეტები, სკოლები, მწერალთა სახლი, ფეხბურთის ფედერაცია და ა.შ.).

მეცნიერების სისტემის განვითარება და სრულყოფა საქართველოს მთავრობის ერთ-ერთი უმთავრესი პრიორიტეტული მიმართულებაა, რადგან სწორედ მასში ისახება ქვეყნის მდგრადი ეკონომიკური განვითარებისა და ეფექტიანობის ზრდის პოტენციალი. შესაბამისად, საზოგადოების ფართო მასებში მეცნიერების პოპულარიზაციასა და მასში ახალი თაობების ჩართვას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება. ამ მიზნის მიღწევის ერთ-ერთ საუკეთესო და ევროპული ქვეყნების მიერ უკვე აპრობირებულ გზად „მეცნიერებისა და ინოვაციების ფესტივალის“ ყოველწლიური ორგანიზება მიიჩნევა.

ევროკავშირის კვლევისა და ინოვაციის ჩარჩო პროგრამის “Horizon 2020” მარი სკლოდოვსკა-კიურის მიმართულების კონკურსი „ევროპელ მკვლევართა ღამე“ (European Researchers’ Night) ყოველ მეორე წელს ცხადდება და მასში მონაწილეობის უფლება აქვთ ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებსა და “Horizon 2020” პროგრამაში ასოცირებულ ქვეყნებს.

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მუშაობს ვაქცინა ახალი ვარიანტების წინააღმდეგ? - უახლესი კვლევის შედეგები

როგორ მუშაობს ვაქცინა ახალი ვარიანტების წინააღმდეგ? - უახლესი კვლევის შედეგები

ნორვეგიის სამეფოს ჯანდაცვის სამინისტროს უფროსი მრჩეველი, ზაზა წერეთელი სოციალურ ქსელში ახალი შტამების წინააღმდეგ ვაქცინების ეფექტურობის შესახებ ინფორმაციას აქვეყნებს:

,,​სანამ საქართველოში მსჯელობენ, ერთი სპეციალისტის მიერ გაჟღერებული სტატუსის მერე, ხომ არ სჯობს რომ ყველა დაინფიცირდეს და ასე ჩამოიყალიბოს კოვიდის საწინააღმდეგო იმუნიტეტი..(ყველა სხვა სიკეთესთან ერთად წესების დაცვაც აღარ იქნება საჭირო).....

მსოფლიოში რატომღაც ჯერ კიდევ გრძელდება ვაქცინებზე და მათ მნიშვნელობაზე საუბარი და ჯერ კიდევ აინტერესებთ, როგორ მუშაობენ ვაქცინები ახალი შტამების მიმართ. კიდევ ერთი საინტერესო კვლევა ამ მიმართულებით, რომლის შედეგებიც 16 სექტემბერს გამოქვეყნდა.

SARS-CoV-2-ისევე როგორც ყველა რნმ-ვირუსი-მიდრეკილია მის გენეტიკურ კოდში შემთხვევითი შეცდომების წარმოქმნისა მათი გამრავლების დროს. ასეთი შეცდომებით იქმნება მუტაციები და 2021 წლის აგვისტოსათ, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) დაასახელა ოთხი SARS-CoV-2 ვარიანტი, როგორც "შეშფოთების ვარიანტები" (VOC) და ხუთი როგორც ინტერესის ვარიანტი (VOI)

ახალი ვარიანტების საწინააღმდეგო ვაქცინის ეფექტურობის განხილვისას, გასათვალისწინებელია სულ მცირე სამი ელემენტი: (1) ახლანდელი ვაქცინებით გამოწვეულ ანტისხეულებს შეუძლიათ თუ არა ამ ახალი ვარიანტების ამოცნობა და განეიტრალება, (2) არსებობს თუ არა ჯვარედინი რეაქტიული უჯრედული იმუნური პასუხები ამ ვარიანტებზე, და (3), რაც მთავარია, ვარიანტების რეალური გავლენა ვაქცინებით უზრუნველყოფილ კლინიკურ დაცვაზე. ეს კვლევაც სწორედ განიხილავდა ამ სამ ელემენტს

როგორც ცნობილია SARS-CoV-2 შეიცავს ოთხ ძირითად სტრუქტურულ პროტეინს: spike (S), გარსი (M), კონვერტი (E) და ნუკლეოკაფსიდის ცილებს. S ცილები პასუხისმგებელნი არიან მასპინძელი უჯრედული რეცეპტორის ამოცნობაზე ვირუსის შეყვანის დასაწყებად და ამიტომაც არიან პირველადი სამიზნე COVID-19 ვაქცინებისთვის (გამონაკლისი არის ინაქტივირებული და ცოცხლად დასუსტებული ვირუსული ვაქცინები, რომლებიც იყენებენ მთელ ვირუსს). როგორც ცნობილია სხვადასხვა სამკურნალო საშუალებებისადმი ადამიანს შეიძლება ჩამოუყალიბდეს რეზოსტენტობა, მაგალითად ანტიბიოტიკების მიმართ. ვაქცინების შემთხვევაში, ვაქცინებზე იმუნური გაქცევის ვარიანტების გაჩენა განსხვავებულია და ხდება უფრო ნელა. ეს იმიტომ, რომ ვაქცინები ხელს უშლიან ინფექციას, ხოლო (უმეტესობა) წამლები გამოიყენება ჩამოყალიბებული ინფექციების სამკურნალოდ. გარდა ამისა, ზოგიერთი ვაქცინაც კი, რომელიც მხოლოდ S ცილებს აკოდირებს, მაინც აწარმოებს ანტისხეულების და T უჯრედების პასუხებს, რომლებიც ცნობს ცილის სხვადასხვა ნაწილს, რაც ნაკლებად სავარაუდოდ ხდის ფაქტს რომ ერთმა მუტაციურმა ცვლილებამ არსებითად შეამციროს დაცვა. ეს ნიშნავს, რომ ვაქცინებისადმი მდგრადი ვარიანტების გაჩენის შესაძლებლობა ბევრად უფრო მცირეა ვიდრე წამლებისადმი მდგრადი ვარიანტების. მიუხედავად ამისა, S ცილაში მუტაციების დაგროვებამ, რომლებიც ვითარდება სხვადასხვა მექანიზმების საშუალებით, მათ შორის გაძლიერებული გადაცემის მიზნით, შეიძლება გავლენა იქონიოს ვაქცინის ეფექტურობაზე.

ახალი მტკიცებულება მხარს უჭერს ანტისხეულების ნეიტრალიზაციის მნიშვნელობას ინფექციის თავიდან ასაცილებლად, რაც აჩვენებს ასოციაციას ანტისხეულების დონის განეიტრალებასა და გარღვევის ინფექციებს შორის (Khoury et al., 2021). თუმცა, ნეიტრალიზების ანტისხეულები, ალბათ, არ არის დაცვის ერთადერთი მექანიზმი, ხოლო T უჯრედები და არამანეიტრალიზებელი ანტისხეულები ასევე მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ, განსაკუთრებით სიმპტომური ინფექციისა და მძიმე დაავადებისგან დაცვის მხრივ. მაგალითად, T უჯრედები, როგორც ჩანს, SARS-CoV-2 ინფექციის კონტროლის მთავარი კონტრიბუტორია (Tan et al., 2021). ვაქცინებს ასევე შეუძლიათ გამოიწვიონ B და T უჯრედების ჯვარედინი დამცავი რეაქციები, რაც აღმოჩენილია Pfizer-BioNTech და Moderna mRNA ვაქცინებისთვის (რეინოლდსი და სხვები, 2021; Stamatatos et al., 2021). მნიშვნელოვანია, რომ B და T უჯრედებს შეუძლიათ აღიარონ სხვადასხვა SARS-CoV-2 ვარიანტი და მინიმალური გავლენა იქონიონ S მუტაციებზე (Tarke et al., 2021). ამრიგად, მიუხედავად ზოგიერთი ამ ვარიანტის მიმართ ანტისხეულების ტიტრების შემცირებისა, ვაქცინით გამოწვეული იმუნიტეტი, იცავს ადამიანს ამჟამად მოცირკულირე ვარიანტებისგან.

დაცვის ეფექტურობა იხილეთ​​ ცხრილებში

კვლევაში ასევე განხილულია ვაქცინების ეფექტუროაბ ყველა არსებული შტამის მიმარტ. აქ მხოლოდ დელტა ვარიანტს მოვიყვან, რამეთუ ის არის ახალ დომინანტური საქართველოში

ინგლისის ანალიზმა აჩვენა დელტასთან ჰოსპიტალიზაციისგან მდგრადი დაცვა ალფასთან შედარებით, 96% და 92% BNT162b2 და ChAdOx1 მეორე დოზების შემდეგ. ნიუ იორკში, mRNA ვაქცინების მაღალი ეფექტურობა ჰოსპიტალიზაციის წინააღმდეგ ნაჩვენები იყო, როდესაც დელტა მიმოქცევაში იყო (91,9%–95,3%). ინგლისისა და კანადას ანალიზის თანახმად, სიმპტომური დაავადებისგან დაცვა მნიშვნელოვნად დაბალი იყო დელტაზე ვაქცინის ერთი დოზის შემდეგ, ალფასთან შედარებით. მიუხედავად ამისა, ეფექტურობა აღდგა მეორე დოზის შემდეგ, 85% –90% და 61% –72% ეფექტურობით BNT162b2 და ChAdOx1.

მიუხედავად იმისა, რომ ისრაელში ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებულმა პირველადმა მონაცემებმა გამოიწვია შეშფოთება, რაც მიუთითებდა სიმპტომური დელტა ინფექციის ეფექტურობის მნიშვნელოვან ვარდნაზე, შემდგომ გამოქვეყნებულ პრეპრინტზე ეს მაჩვენებლები აღარ გამოქვეყნებულა. ინფექციის წინააღმდეგ ვაქცინის ეფექტურობა გაცილებით ძნელია გავზომოთ, რადგან ამ შეფასებებზე გავლენას ახდენს სხვადასხვა ფაქტორები, როგორიცაა ტესტირების კრიტერიუმები, მოსახლეობის ქცევა, ზემოქმედების რისკი, მოსახლეობის იმუნიტეტის მდგომარეობა. ადრეულმა კვლევებმა აჩვენა 55% –80% ეფექტურობა ინფექციის წინააღმდეგ დელტას გამოჩენამდე, ხოლო დელტას გამოჩენის შემდეგ ინფექციით პრევენციის უმნიშვნელო შემცირება შეინიშნება. შოტლანდიაში ვაქცინის ეფექტურობა RT-PCR დადასტურებული SARS-CoV-2 დელტა ინფექციის თავიდან აცილებაში იყო 79% BNT162b2 და 60% AstraZeneca– ს ორი დოზის მიღების შემდეგ. ინგლისში სისტემატურ ტესტირებაზე დაფუძნებულმა ბოლოდროინდელმა ანალიზმა აჩვენა, რომ Pfizer-BioNTech და AstraZeneca ვაქცინები უაღრესად დამცავია ნებისმიერი ინფექციისგან, მსგავსი ალფა, მათ შორის მაღალი ვირუსული დატვირთვით (Ct <30).

ასე რომ, თქვენი გადასაწყვეტია რულეტკას ითამაშებთ და დაინფიცირებაზე ჩამოხვალთ ფსონს (აცრის მაგივრად) აზარტული თამაშის მოყვარული ბევრია საქართველოში, მაგრამ კოვიდ ვირუსთან თამაშით არა მგონია ისე მყისიერად გამდიდრდეთ, როგორც ეს აზარტული თამაშების რეკლამებშია დახატული'' - აღნიშნავს ზაზა წერეთელი. 


წაიკითხეთ სრულად