Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

​„თუ ბედავ სწავლებას, თავადაც არასდროს შეწყვიტო სწავლა“ - პედაგოგების მოხალისეობრივი შრომა პანდემიის პირობებში

​„თუ ბედავ სწავლებას, თავადაც არასდროს შეწყვიტო სწავლა“ - პედაგოგების მოხალისეობრივი შრომა პანდემიის პირობებში

„მოტივირებულ პედაგოგთა კლუბი“, რომელიც სოციალურ ქსელში, Facebook-ზე შეიქმნა, ინფორმაციული და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების პედაგოგების - ნატალია თურქაძისა და მზია კახაძის მიერ, 24 ათასზე მეტ პედაგოგს აერთიანებს. ჯგუფის ერთ-ერთი მთავარი მიზანია, დაეხმაროს პედაგოგებს, გაუმკლავდნენ იმ გამოწვევებს, რომელსაც „მასწავლებლის საქმიანობის დაწყების, პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემა“ სთავაზობს, განვითარდეს პედაგოგებს შორის თანამშრომლობითი გარემო და გაუმჯობესდეს მოსწავლეთა აკადემიური შედეგები.

  

ჯგუფის ერთ-ერთმა ხელმძღვანელმა ნატალია თურქაძემ ჩვენთან ისაუბრა იმ გამოწვევებზე, რომელთა წინაშეც აღმოჩდნენ პანდემიის პერიოდში:

„მოგეხსენებათ, პანდემიამ ახალი გამოწვევების წინაშე დაგვაყენა. ჩვენ, პედაგოგებს გამუდმებით გვიწევს ახალ-ახალი უნარ-ჩვევების გამომუშავება, სხვადასხვა პლატფორმის ათვისება სასწავლო რესურსების მოსამზადებლად. ჯონ კოტონ დანას გამონათქვამი - „თუ ბედავ სწავლებას, თავადაც არასდროს შეწყვიტო სწავლა“ ჩვენი ჯგუფის დევიზია და ჩვენც ვიზიარებთ ამ მოსაზრებას. ვფიქრობთ, სწორედ ამიტომ არის მნიშვნელოვანი ისეთი ურთიერთობების განვითარება, რაც ხელს შეუწყობს მასწავლებლებს შორის თანამშრომლობის განვითარებას, რომელიც ზრდის პედაგოგის პროფესიული განვითარების ტემპს, თავის მხრივ კი, ეს იმას ნიშნავს, რომ სკოლა იღებს მაღალკვალიფიციურ მასწავლებელს, რაც პირდაპირ კავშირშია მოსწავლის დადებით აკადემიურ შედეგთან.

მეგობრები ერთმანეთთან საუბრისას ხშირად ვიხსენებთ რონალდ ბარტის სიტყვებს, რომელიც თანამშრომლობის საჭიროებას შემდეგნაირად აფასებს: „საინტერესოა, რამდენი ბავშვის ცხოვრებას გავხდით წარმატებულს, თუ მასწავლებლები ერთმანეთს გავუზიარებდით იმას, რაც ვიცით“. სწორედ, ამიტომ ქალბატონ მზიასთან ერთად მოვიდა იდეა - ჩვენი კოლეგებისთვის შეგვეთავაზებინა ტრენინგები, ვებინარები და შეხვედრები სხვადასხვა თემაზე. ამისათვის Teams-ში შეიქმნა იგივე დასახელების ჯგუფი, სადაც ძალიან სწრაფად მოხდა პედაგოგების გაწევრიანება და ნოემბრის თვიდან ჯგუფმა ინტენსიურად დაიწყო შეხვედრების განხორციელება. დღემდე ჩატარებული გვაქვს 15 შეხვედრა სხვადასხვა თემაზე, სადაც ერთმანეთს ვუზიარებთ პროფესიულ გამოცდილებას. დაინტერესება იმდენად დიდია, რომ თავდაპირველად პირველივე კვირას მოგვიწია 3-4 შეხვედრის ჩატარება. ჩვენი ჯგუფის მეშვეობით ჩავატარეთ გამოკითხვები, თუ რომელ თემებზე სურდათ პედაგოგებს ტრენინგები. თითოეული მასწავლებელი დაინტერესებულია, რაც შეიძლება მეტად დაეუფლოს ახალ ტექნოლოგიებს, გაიგოს მეტი და სიახლეები დანერგოს თავის პრაქტიკაში, რაც მიმართულია სწავლებისა და კლასის მართვის სტრატეგიების გაუმჯობესებისკენ. ჩვენი მიზანიც ეს არის - კოლეგათა თანამშრომლობა მხოლოდ შეხვედრების დონეზე არ დარჩეს და იგი გაგრძელდეს საკლასო ოთახებსა (იმედია, მალე დავბრუნდებით) და ყოველდღიურ სამუშაო პროცესში,“ - აღნიშნა ნატალია თურქაძემ.

მისივე თქმით, მომავალშიც ბევრ სიახლეს შესთავაზებენ კოლეგებს:

„პედაგოგისთვის მნიშვნელოვანია პროფესიული ქცევა და პროფესიულ განვითარებაზე მუდმივი ზრუნვა. ყველას მოგეხსენებათ, რომ პირველ მათგანს არეგულირებს „მასწავლებლის ეთიკის კოდექსი“. რაც შეეხება პროფესიულ განვითარებაზე ზრუნვას, იგი გულისხმობს პედაგოგიური პრაქტიკის გაუმჯობესებისკენ მუდმივ სწრაფვას, რომელიც ჯანსაღი, კოლაბორაციული თანამშრომლობით მიიღწევა.

აღსანიშნავია ის, რომ შეხვედრების განხორციელებაში სრულად უფასოდ, დიდი დახმარება გაგვიწია სხვადასხვა ტრენერმა და ორგანიზაციამ, რიგითმა პედაგოგებმა. ამისათვის კიდევ ერთხელ გამოვხატავთ უდიდეს მადლიერებას და პატივისცემას მათ მიმართ.

ახალი წლიდან კვლავ ვგეგმავთ მუშაობის გაგრძელებას ამ მიმართულებით და ბევრ სიახლეს შევთავაზებთ ჩვენს კოლეგებს. ბედნიერ შობა-ახალ წელს გისურვებთ, ჯანმრთელობას, სიახარულს, წარმატებას და უფლის წყალობას,“ - აღნიშნა ნატალია თურქაძემ.

წაიკითხეთ სრულად