Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

​უნდა გაიხსნას თუ არა სასწავლო დაწესებულებები სექტემბერში? - ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი დეტალებზე

​უნდა გაიხსნას თუ არა სასწავლო დაწესებულებები სექტემბერში? - ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი დეტალებზე

უნდა გაიხსნას თუ არა სასწავლო დაწესებულებები სექტემბერში? - ამ თემაზე სოციალურ ქსელში ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ამის ახლა, ამ ეტაპზე, დაგეგმვა შეუძლებელია. წინ კიდევ სამი თვეა და ეპიდემიოლოგიური სიტუაცია ქვეყანაში როგორი იქნება, ეს არავინ იცის. თუმცა, თუ მეტ-ნაკლებად სტაბილური სიტუაცია შენარჩუნდა, რა თქმა უნდა, უნდა გაიხსნას.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციას გამოქვეყნებული აქვს რეკომენდაციები კოვიდ პანდემიის პერიოდში სასწავლო დაწესებულებების გახსნასთან და მოსწავლეების/სტუდენტების დაბრუნებასთან დაკავშირებით. ამ რეკომენდაციებზე და არსებულ გამოცდილებაზე დაყრდნობით შეგვიძლია, გავითვალისწინოთ შემდეგი:

1) სასწავლო დაწესებულებები მაქსიმალურად უნდა იყოს აღჭურვილი სადეზინფექციო საშუალებებით. შესასვლელებში ყველგან უნდა იყოს ხელმისაწვდომი სადეზინფექციო სითხე.

2) რა თქმა უნდა, უზრუნველყოფილი უნდა იყოს ხელის დაბანის და გამშრალებისთვის საჭირო ინფრასტრუქტურა. სამწუხაროდ, ჩვენს სკოლებში/ბაღებში/უნივერსიტეტებში ტუალეტები ხშირად ვერავითარ კრიტიკას ვერ უძლებს. ამიტომ, ამ ინფრასტრუქტურის მოწესრიგება კორონავირუსის გარეშეც სასიცოცხლოდ აუცილებელია სხვა, უამრავი ინფექციური დაავადების პრევენციისთვის, რაც ასე ხშირია ჩვენს ბავშვებში.

3) რეგულარულად უნდა მოხდეს ზედაპირების დეზინფექცია (რასაც რეალური მნიშვნელობა ექნება, როცა სკოლები გაიხსნება. თორემ ჩვენთან ეს ცოტა უცნაურად მოხდა - დეზინფექცია ჩაუტარდა სასწავლო დაწესებულებებს მათი დაკეტვის შემდეგ, როცა იქ ბავშვები აღარ იყვნენ და ამას, ცხადია, არავითარი აზრი არ ჰქონდა).

4) მთავარ რეკომენდაციად აქაც რჩება დისტანციის დაცვა, მერხებს შორის მანძილი მინიმუმ 1 მეტრი.

5) ასევე შესაძლებლობის ფარგლებში ცვლების შემოღება, რომ მოსწავლეების რაოდენობა დროის ერთ მონაკვეთში ნაკლები იყოს და დისტანციის დაცვა უფრო გაადვილდეს. ჩვენთან ამ მხრივ შესაძლებელია ინდივიდუალური მიდგომები სხვადასხვა სასწავლო დაწესებულებისათვის. თუ სასწავლო დაწესებულება პატარაა და სტუდენტების/მოსწავლეების რაოდენობა მცირეა, მაშინ უფრო ადვილად იქნება შესაძლებელი ამუშავება. ეს ხშირია ჩვენს სოფლებში, სადაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვების სკოლებში დაბრუნება, რადგან ინტერნეტი და კომპიუტერები სახლებში უფრო მეტად არის პრობლემა, ვიდრე ქალაქის მოსახლეობაში. ამიტომ სოფლების ნაწილში ბევრად ადვილი იქნება სკოლების გახსნა. თანაც, სავარაუდოდ, ეს ბავშვები, ალბათ მაინც კონტაქტში არიან ერთმანეთთან.

6) ჯანმოს ამავე დოკუმენტში ერთ-ერთი რჩევაა, მაგალითად, კაფეტერიების ამუშავებისგან თავის შეკავება, სადაც უფრო მეტი რისკია ინფექციის გადაცემის, ვიდრე კლასში. გვირჩევენ, ბავშვებმა სახლიდან წამოღებული საკვები მიიღონ კლასშივე, მერხებზე.

7) ასევე, ის სკოლები, სადაც მოსწავლეები სხვადასხვა საკლასო ოთახში გადადიან სხვადასხვა გაკვეთილზე, გადავიდნენ ერთ ოთახში დარჩენის რეჟიმზე, რომ სხვადასხვა კლასის მოსწავლეებს შორის კონტაქტი შემცირდეს. იმავეს გათვალისწინება უმაღლესი სასწავლო დაწესებულებებისთისაც არ იქნებოდა ურიგო.

8) განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოიჩინონ იმ ბავშვების მშობლებმა/მასწავლებლებმა, რომელთაც სხვადასხვა ქრონიკული დაავადების გამო გართულებების მაღალი რისკი აქვთ.

9) ერთ-ერთი რეკომენდაციაა ასევე, რომ ბავშვების სკოლაში მოყვანასა და წაყვანაში მონაწილეობას ნუ მიიღებენ ხანდაზმული ბებია/ბაბუები, რომ ნაკლებად შევიდნენ კონტაქტში არა მხოლოდ თავიანთ, არამედ სხვა ბავშვებთანაც. ზოგადად, ხანდაზმულებთან კონტაქტის შემცირება ალბათ ერთ-ერთი ყველაზე აუცილებელი ღონისძიებაა.

10) თუ სკოლას ტრანსპორტი ემსახურება, ბავშვებს შორის დისტანცია აქაც დაცული უნდა იყოს. ამისთვის შესაძლოა, ტრანსპორტის დამატება გახდეს საჭირო.

11) თერმოსკრინინგი სასწავლო დაწესებულებებშიც აქტუალურია.

12) ჯანმო ასევე გვირჩევს, რომ სასწავლო დაწესებულებებმა გააუქმონ ავადმყოფობის დამადასტურებელი ცნობის მოთხოვნა, რათა ამან ხელი არ შეუწყოს შეუძლოდ მყოფი მოსწავლის/სტუდენტის გამოცხადებას.

13) ოთახები მაქსიმალურად ხშირად განიავდეს.

14) თუ სკოლას ამის საშუალება აქვს, სტიმული მიეცეს გაკვეთილების ჩატარებას გარეთ, ღია სივრცეში.

15) შემცირდეს სოციალური და სპორტული აქტივობები (ეს რისკი ჩვენს მოსწავლეებს მაინც ნაკლებად აქვთ, სპორტის გაკვეთილები ისედაც დიდი ხანია შემცირდა/გაუქმდა).

16) რა თქმა უნდა, საჭიროებისამებრ ისევ იქნას გამოყენებული ონლაინ გაკვეთილების სისტემა. მაგალითად, ზოგიერთ ქვეყანაში, ადგილზე ატარებენ ლაბორატორიულ/სადემონსტრაციო ტიპის გაკვეთილებს, ხოლო თეორიულს ისევ ონლაინ.

- ყველა შემთხვევაში, ინდივიდუალური მიდგომა და ადგილობრივი კონტექსტის გათვალისწინება აუცილებელია.

- არ უნდა გავიმარტივოთ საქმე და ხელაღებით განვაცხადოთ, რომ ყველა მოსწალე/სტუდენტი დარჩეს სახლში და ისწავლოს ონლაინ. ხანგრძლივად ეს შეუძლებელია და მძიმე გავლენა ექნება როგორც სწავლის ხარისხზე, ასევე ბავშვების/ახალგაზრდების ფსიქიკაზე. მგონი, ყველა თანხმდება იმაზე, რომ ონლაინ სწავლება მკვეთრად აუარესებს ხარისხს.

- ამ ზომების გათვალისწინება ძალიან გამოადგება სხვა ინფექციური დაავადებების პროფილაქტიკასაც, განსაკუთრებით, გრიპის, რომელიც (რაც არ უნდა აღიზიანებდეს ზოგიერთს ეს შედარება), ბავშვებში გაცილებით უფრო მძიმე შედეგებს იძლევა, ვიდრე კორონავირუსი. ამ ვირუსთან დაკავშირებით ბავშვებში ინფექციის პროფილაქტიკის მთავარი მიზანი მაინც არის ხანდაზმულ უფროსებზე კორონავირუსის გადადების თავიდან აცილების მცდელობა და ეს ნამდვილად სერიოზული მიზანია,“ - წერს მაია ბუწაშვილი.

-ps-5292-pe-

წაიკითხეთ სრულად