Baby Bag

როგორი იქნება მომავლის განათლება?

როგორი იქნება მომავლის განათლება?
დროის ცვლილებასთან ერთად იცვლება სამყაროც, ტექნოლოგიები ვითარდება, რაც ცხოვრების ყველა სფეროზე ახდენს გავლენას, მათ შორისაა განათლება. მეცნიერებს და განათლების ექსპერტებს კვლევების შედეგად გარკვეული დასკვნები გამოაქვთ, თუ როგორი შეიძლება იყოს განათლება 2050 წელს, რა შეიცვლება და როგორ. ყველაზე თვალშისაცემ და მნიშვნელოვ მიღწევად კი ტრადიციული სასწავლო სისტემის ინოვაციური მეთოდით/ტექნოლოგიებით ჩანაცვლება წარმოადგენს.

აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ ამერიკული და ევროპული სკოლების უმეტესობა დღეს სრულად არის აღჭურვილი თანამედროვე ნანო ტექნოლოგიებით, ისინი დღეს წარმატებით იყენებენ ხელოვნურ ინტელექტს სწავლების პროცესში. მათთვის პრიორიტეტს წარმოადგენს სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი უნარების განვითარებაზე ფიქრი, ემოციური ინტელექტი აქ რელევანტურ ადგილს იკავებს, კრიტიკული აზროვნება, განსჯა, ანალიზი, პრობლემის გადაჭრისა და სწორი გადაწყვეტილების მიღების უნარი - ეს ითვლება აუცილებელ უნარებად.
როგორი იქნება მომავლის განათლება?
როგორც სპეციალისტები ამბობენ, სწავლების პროცესში აქტიურ როლს და ადგილს დაიკავებს თანამედროვე ტექნოლოგიები. დღესაც ბევრი სკოლა იყენებს მსგავს პრაქტიკას, მაგალითად, ვირტუალურ რეალობას, რომლის გამოყენება სწავლების უნიკალური გამოცდილებაა, ის გარკვეული შეგრძნებების სტიმულაციასა და ჩართულობას განაპირობებს, მისი დახმარებით მოსწავლეები დამკვირვებლები კი არ არიან მხოლოდ, არამედ ახლა მათ უკვე შეუძლიათ გახდნენ პროცესის მონაწილენი, ვირტუალურად აღმოაჩინონ წყალქვეშა სამყარო მათი შეგრძნების ორგანოების გამოყენებით.
ვირტუალურ რეალობას აქვს უნარი, მოსწავლეები პირდაპირ სიმულაციურ გარემოში მოახვედროს, ამიტომ თანამედროვე სწავლებაში იზრდება მისი, როგორც სასწავლო იარაღის გამოყენების პოპულარულობა. კვლევების შედეგად დადგინდა, რომ დასასწავლი მასალის 90%-ის ათვისება ტექნოლოგიების გამოყენებით ხდებოდა, დარჩენილი ნაწილის კი და ტრადიციული მეთოდით სწავლების დროს.
ამ სტატიით დაგანახებთ, როგორ შეიძლება გავაუმჯობესოთ სწავლების ხარისხი თუ ვირტუალური რეალობის ღრმა პოტენციალს აღმოვაჩენთ.
ექსპერტები გვეუბნებიან, რომ რამდენიმე წელიწადში დაფებს, ცარცს და მარკერს სრულიად ჩაანაცვლებს კომპიუტერული ტექნიკა, პროექტორები, ინტერაქტიული დაფები და ა.შ. შეიცვლება ასევე შეფასების სისტემები, ტესტირება სრულად გაუქმდება, რადგან ფსიქოლოგების თქმით, მოსწავლე ტესტირების ჩაბარების შემდეგ სრულად ივიწყებს შესწავლილ მასალას და ამიტომ ეს პრაქტიკა შედეგზე ორიენტირებული არ არის.
ასევე, საკლასო გარემო/ინფრასტრუქტურა 2050 სრულიად ახალ სახეს მიიღებს, კლასში შესვლისას, ბიომეტრიული სკანირებით იქნება შესაძლებელი დასწრების აღნიშვნა და რეგისტრაცია. ხელოვნურ ინტელექტს გამოიყენებენ მოსწავლეთა ნამუშევრების შემოწმებაში, ასევე მასწავლებელი ChatGPT-ის პროგრამის გამოყენებით შეძლებს პლაგიატიზმის გამოაშკარავებას, მოსწავლეები თავიანთი ნამუშევრების შესახებ მიიღებენ დროულ უკუკავშირს.
მეტავერსი, რომელიც ვირტუალური რეალობის დახვეწილი ვერსიაა, განათლების სისტემაში კარგად დაიმკვიდრებს თავს. ამ დროს მოსწავლეებიც და მასწავლებლების საკუთარი ციფრული ავატარის შექმნას შეძლებენ, ვირტუალური რეალობის ჩაფხუტის გაკეთების შემდეგ მოხვდებიან სამყაროში, სადაც ასევე შეეძლებათ სწავლასთან ერთად, ითამაშონ, გაერთონ, ადამიანები გაიცნონ, კონცერტს დაესწრონ, იშოპინგონ ან ბიზნესი აკეთონ.
სწორედ მეტავერსი გახდება განათლებაში ინტერაქტიული სასწავლო გარემოს შემქმნელი. შეიცვლება ასევე სასწავლო მასალაც, Kindle და e-books პოპულარობა გაიზრდება, რადგან ნებისმიერ ადგილას ნებისმიერი რამის წაკითხვის საშუალებას გვაძლევს და ასევე ტექსტში ორიენტირების სწრაფ საშუალებებს გვთავაზობს. ქაღალდის მოხმარება შემცირდება, თუმცა სრულიად არ გაქრება, განსაკუთრებით ხელოვნებისა და დიზაინის სფეროებიდან მათი სრულად ამოღება გაჭანურდება, ამიტომ გამოიყენებენ ეკო მეგობრულ ქაღალდს, რომელსაც გარემოსთვის ზიანი არ მოაქვს.
6 მიზეზი თუ რისთვის იყენებენ ვიარს (VR) ანუ ვირტუალურ რეალობას ამერიკულ სკოლებში
  • გეოგრაფიის სწავლებისას
ვიარის ტექნოლოგია უნიკალურ შესაძლებლობას სთავაზობს სტუდენტებს, რომ ვირტუალურად იმოგზაურონ სამყაროს გარშემო. გაჰყავს ისინი საკლასო ოთახებიდან მათთვის სასურველ დედამიწის ნებისმიერ კუთხეში - იქნება ეს ქვიშიანი სანაპირო თუ თოვლიანი მთები.
გეოგრაფიის მასწავლებლებს შეუძლიათ შექმნან ვირტუალური სამოგზაურო რუკა და მისცენ მოსწავლეებს შანსი, გამოცდილება მიიღონ იმის შესახებ, თუ როგორ ცხოვრობენ ადამიანები მსოფლიოს სხვადასხვა ადგილას. მაგალითად, რა ზეგავლენას ახდენს ბუნებრივი მოვლენები გეოგრაფიულ ლოკაციებზე, როგორ შეუძლიათ მიწისძვრებს ქალაქის ინფრასტრუქტურის მოშლა, როგორ ახდენს გავლენას ადამიანის საქმიანობა გარემოზე, რა როლს თამაშობენ ეკონომიკა და ვაჭრობა ამ ყველაფერში. ამისთვის არსებობს National Geographic-ის VR აპლიკაცია, რომელსაც იყენებენ მასწავლებლები საგაკვეთილო პროცესში.
  • ანატომიის სწავლებისას
ადამიანის სხეულის შესახებ ცოდნის მიღების საქმეში ვირტუალური რეალობა რევოლუციურ გზას წარმოადგენს. მოსწავლეები იკვლევენ და სხვადასხვა ორგანოს იდენტიფიკაციას ახდენენ, რაც მეტად საინტერესოს ხდის მეცნიერების სწავლებას. მოსწავლეები ვირტუალური ტურით ადამიანის გულ-სისხლძარღვთა სისტემას ათვალიერებენ და აკვირდებიან, თუ როგორ ფუნქციონირებენ ორგანოები, უკეთ იგებენ, თუ როგორ მუშაობს კუნთოვანი სისტემა და ა.შ.
  • ენის სწავლებისას
ვიარ ტექნოლოგია მასწავლებლებისა და მოსწავლეების მიერ ენობრივი უნარების განვითარებისთვისაც გამოიყენება, სადაც ხდება პირდაპირი გამოცდილების მიღება ანუ კომუნიკაციაში შესვლა ნამდვილ პიროვნებებთან, მიდიხარ რომელიმე დაწესებულებაში, სადაც საუბრობ ამ ენაზე, მაგ: კაფე, ბიბლიოთეკა და ა.შ.
  • სხვადასხვა უნარის ათვისებისთვის
კვლევები ადასტურებენ, რომ ამ ტიპის ექსპერიმენტული განათლება დიდი მნიშვნელობის მქონეა, რადგან გარემოსთან უშუალო ინტერაქცია მეტად დასამახსოვრებელს ხდის მიღებულ გამოცდილებას. ზოგიერთი კომპანია იყენებს ვიარ ტექნოლოგიას, რათა გაააქტიუროს თანამშრომლებში გარკვეული უნარები: კრიტიკული ანალიზისა და ლოგიკური განსჯის უნარი, ტრეინინგისთვის საჭირო ყოველგვარი დამატებითი რესურსის გარეშე.
  • ფიზიკური აღზრდის სწავლებისას
წარმოიდგინეთ ნებისმიერი სპორტის სახეობა - იქნება ეს ჩოგბურთი, კალათბურთი ან თუნდაც გოლფი, შეგიძლიათ ვირტუალურად ითამაშოთ და ამ პრაქტიკული გამოცდილებით შეისწავლოთ ახალი სპორტის შესახებ.
  • ხელოვნების სწავლებისას
რევოლუციური ტექნოლოგიის გამოყენებით, მოსწავლეს შეუძლია ნებისმიერ მუზეუმს ეწვიოს მსოფლიოს ნებისმიერ კუთხეში და ახლოდან დაათვალიეროს ცნობილი ხელოვნების ნიმუშები და დაკვირვებით მეტი შეისწავლოს მასზე. გუგლმა შექმნა Google’s Tilt Brush AiR program პროგრამა, რომელიც თავს უყრის ნიჭიერ ადამიანებს სხვადასხვა სფეროდან, რომ აღმოაჩინონ ვირტუალური რეალობის უსაზღვრო შესაძლებლობები ხელოვნებაში, მათ შორის არიან მოცეკვავეები, გრაფიტის შემქმნელები, ილუსტრატორები და ა.შ. 60-ზე მეტი არტისტი იყენებს გუგლის ამ საჩუქარს, რათა შექმნან თვალისმომჭრელი ხელოვნების ნიმუშები.
  • რთული საგნების ათვისებისას
ვიარ ტექნოლოგიები გამოიყენება ასევე რთული კონცეპტების უფრო ნათელი დემონსტრაციებისთვის, მაგალითად, როგორ მუშაობენ მოლეკულურ დონოზე საგნები ან როგორ ვრცელდება დროთა განმავლობაში გარკვეული ტიპის დაავადებები, მოსწავლეებისთვის ასეთ დროს მარტივია იმის გაგება, თუ როგორ პროგრესირებს ინფექცია ან როგორი გავლენა შეიძლება მოახდინოს მცენარის ზრდაზე სხვადასხვა გარემო ფაქტორმა.
ვიარ ტექნოლოგიების უპირატესობები
  • აუმჯობესებს მახსოვრობისა და მოპოვებული ცოდნის შენახვის უნარს
ინფორმაციის გარკვეული დროით დამახსოვრების უნარი მნიშვნელოვანია წარმატებული სწავლებისთვის. მუშა მეხსიერება საშუალებას გვაძლევს გამოვიყენოთ ის უნარები, რასაც ყოველდღიური ცხოვრებიდან ვითვისებთ, დაწყებული საბაზისო მათემატიკური ანგარიშებიდან, დამთავრებული კომპლექსური პრობლემის გადაჭრის უნარით.
  • ზრდის კლასში მოსწავლეთა მოტივაციას, ჩართულობას
მის უნარს მოახდინოს სიმულაცია რეალური ცხოვრებისეული მომენტებისა, შეუძლია ინტერაქტიული გახადოს სასწავლო პროცესი, რაც ასევე ზრდის მოტივაცის ნებისმიერი ასაკის მოსწავლეში.
  • ხელს უწყობს ემოციური ინტელექტის განვითარებას
ემოციური ინტელექტი არის ის ძალა, რომელსც შეუძლია დაგეხმაროს შენი მიზნების მიღწევასა და გეგმების განხორციელებაში. მისი დახმარებით შენ ეფექტურად გაუმკლავდები სტრესს, უკეთესი კომუნიკაცია გექნება სხვებთან, ააწყობ წარმატებულ პირად ურთიერთობებს სამსახურსა თუ სკოლაში, შეიცნობ საკუთარ თავს ემოციურ დონეზე, ის სიმულაციური სცენარები, რასაც ტექნოლოგია ქმნის, მოსწავლეებს მისცემს გადაწყვეტილებების მიღების საშუალებას და დაანახებს, თუ რა შედეგი მოაქვს მათ რომელიმე არჩევანს, ამ ტიპის ექსპერიმენტული სწავლება არის კრიტიკული აზროვნების წამახალისებელი, რაც ასე რელევანტურია თანამედროვე სამყაროში.
  • ხელმისაწვდომობა
ეს ტექნოლოგია ფლობს პოტენციალს, განათლება გახადოს ხელმისაწვდომი მათთვის, ვისაც არ შეუძლია ტრადიციულ საკლასო ოთახში იმყოფებოდეს განათლების მიღების მიზნით. ვირტუალური რეალობა ეხმარება იმ მოსწავლეებსაც, რომლებიც არიან შეზღუდული შესაძლებლობის მქონენი და რეგულარულ გაკვეთილებს ხშირად ვერ ესწრებიან. და ბოლოს, ის აძლევს საშუალებას მოსწავლეებს, მოინახულონ ის ადგილები, რომლის ნახვის შანსი სხვა შემთხვევაში არ ექნებოდათ.
რა მინუსები აქვს ვიარ ტექნოლოგიის გამოყენებას?
  • ღირებულება/ფასი
ამ ტექნოლოგიის ფლობა მისი ფასიდან გამომდინარე, ყველა სკოლას არ შეუძლია. ამიტომ ბევრი საგანმანათლებლო დაწესებულება ვირტუალური სასწავლო გარემოს შესაქმნელად მზად არ არის.
  • ტექნიკური მხარე
ეს ტექნოლოგია მოითხოვს თანამედროვე პროგრამულ და ასევე ტექნიკურ უზრუნველყოფას, უწყვეტ ინტერნეტკავშირს.
  • უსაფრთხოება

ვიარ მოწყობილობების დიდი ხნით გამოყენებამ შესაძლოა მიგვიყვანოს გარკვეულ პრობლემებთანაც, მაგ. თავის ტკივილი, თვალების შეშუპება/ტკივილი. ამიტომ, აუცილებელია ხშირად შევისვენოთ და განვსაზღვროთ სწორად დრო, თუ რამდენ ხანს გავატარებთ ამ მოწყობილობასთან.

ავტორი: უფროსი მასწავლებელი დიანა მაკალათია​

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს“

„მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს“

როგორ უნდა გახდეს პედაგოგი წამყვანი, მენტორი - რა პრაქტიკული საქმიანობები შეუფასდებათ მასწავლებლებს? - ​„ახ​ალი განათლების“ აღნიშნულ კითხვას მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილემ მანანა რატიანმა უპასუხა. 

მისი თქმით, მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს:

„საინტერესო დეტალი, რაც სქემაში ცვლილებების შედეგად აისახა - მასწავლებელი, რომელსაც კომპეტენციის დასადასტურებელ გამოცდაზე მიღებული აქვს 1 ან 4 კრედიტი, სტატუსის ასამაღლებელი გამოცდის ჩაბარებას ვერ შეძლებს. აქედან გამომდინარე, ის სტატუსს ვერ აიმაღლებს. ამიტომ, თუკი სტატუსის ამაღლების სურვილი ექნება, კიდევ ერთხელ მოუწევს გამოცდაზე გასვლა, ანუ გადაბარება და საგნობრივი კომპეტენციის დადასტურების შედეგის გაუმჯობესება. მასწავლებელს გამოცდაში 7 ან 10 კრედიტი უნდა ჰქონდეს მიღებული, რომ სტატუსის ასამაღლებელ გამოცდაზე დაიშვას,“ - აღნიშნა მანანა რატიანმა.

მან ასევე ისაუბრა სტატუსის ცვლილებისთვის აუცილებელ ორ პირობაზე - პრაქტიკულ და თეორიულ ნაწილზე:

„სქემის მიხედვით, სტატუსის ცვლილებისთვის აუცილებელი პირობაა, პრაქტიკული და თეორიული ნაწილი. თეორიულ ნაწილში იგულისხმება გამოცდა, რომელსაც გამოცდების ცენტრი მოამზადებს სტატუსის შესაბამისად. ეს იმას ნიშნავს, რომ აქამდე არსებული სტანდარტული გამოცდის ნაცვლად, მასწავლებლებს მოუწევთ წამყვანის ან მენტორის კომპეტენციების შესაბამისი გამოცდის ჩაბარება. თუმცა, მხოლოდ ეს არ არის საკმარისი, რადგან მას თავის პორტფოლიოში მასწავლებლის პროფესიულ სტანდარტში გაწერილი ფუნქცია-მოვალეობებისა და კომპეტენციების დამადასტურებელი საქმიანობის დოკუმენტაცია უნდა ჰქონდეს ატვირთული – პორტფოლიო შემოწმდება. გამოცდის ჩაბარების შემდეგ კი, მასწავლებელს თავად შეუძლია აარჩიოს, სამწლიან პერიოდში, რომელ სემესტრში სურს, რომ დააკვირდნენ, ნაცვლად 5 გაკვეთილისა, როგორც აქამდე ვაკვირდებოდით. ეს არ იქნება ერთჯერადი დაკვირვება, როგორც აქამდე ხდებოდა, ეს იქნება მისი პორტფოლიოს სრულფასოვანი შესწავლა – ადგილზე ინტერვიუ სასკოლო საზოგადოებასთან (სასკოლო საზოგადოებაში, რა თქმა უნდა, კოლეგებსაც ვგულისხმობთ და ადმინისტრაციასაც). ჩვენი წარმომადგენელი მივა სკოლაში და ინტერვიუებს ჩაატარებს, მანამ კი შეისწავლის მის პორტფოლიოს. მასწავლებელთან ჩაღრმავებული ინტერვიუ ჩატარდება – რა გააკეთა, როგორ გააკეთა, შემოწმდება დოკუმენტების ავთენტურობაც, ისიც – რამდენად სწორადაა მთელი ეს პროცედურა შერულებული. თუ ის პრაქტიკულ კომპონენტსაც წარმატებით გაივლის, მხოლოდ ამის შემდეგ შეიცვლის სტატუსს,“ - დასძინა მასწავლებლის სახლის დირექტორის მოადგილემ.

გამოცდასთან დაკავშირებით კი აღნიშნა, რომ ის აღარ იქნება სტანდარტული, არამედ – განსხვავებულ კომპეტენციებზე გათვლილი, ჩატარების დროდ კი მომდევნო ზაფხული დაასახელა:

„რაც შეეხება გამოცდას, მომდევნო ზაფხულს ჩატარდება და პრაქტიკული საქმიანობის შეფასებაც მხოლოდ გამოცდის გავლის შემდეგაა შესაძლებელი. მაგრამ ეს დრო, რომელიც გამოცდამდე რჩება, მასწავლებლებმა შეიძლება ძალიან გონივრულად გამოიყენონ იმ თვალსაზრისით, რომ იმ კომპეტენციების მიხედვით, რომელიც განსაზღვრულია პროფესიულ სტანდარტში, ნელ-ნელა აიღოს მასზე სწორება და სტატუსის ცვლილებისთვის მოემზადოს.

პროფესიული სტანდარტი შეიცვალა და ამიტომ, მასწავლებელმა უნდა იცოდეს ყველა კომპეტენცია, რაც ახალ სტანდარტში წერია და იმაზეც უნდა იფიქროს, ფლობს თუ არა ამ კომპეტენციებს. ამიტომაც გადაწყდა, რომ გამოცდა აღარ იქნება სტანდარტული, არამედ – განსხვავებულ კომპეტენციებზე გათვლილი. შესაბამისად, მათ დროს სჭირდებათ, რომ ამისთვის მოემზადონ. მას გამოცდის ქულები სამი წელი ენახება და ამ პერიოდში უნდა იმუშაოს სკოლაში და დაიგროვოს საქაღლდეში მენროტორობისთვის ან წამყვანობისთვის განკუთვნილი ქმედებები,“ - აღნიშნა რატიანმა. 

მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილემ სტატუსის ამაღლებასთან დაკავშირებულ კიდევ ერთ ცვლილებაზე ისაუბრა:

„აქამდე დოქტორის ხარისხის მქონე მასწავლებელი შეიძლება, გამოცდის გარეშე გამხდარიყო წამყვანი მასწავლებელი, მაგრამ ახლა ეს გამოირიცხა და ყველას მოუწევს ამ სტატუსის შესაბამისი გამოცდის ჩაბარება და პრაქტიკულ ნაწილზე დაკვირვება. თუმცა, ეს არ ეხება უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მინიჭებას – დორექტორის ხარისხის მქონე, შესაძლებელია, გამოცდის გარეშე გახდეს უფროსი მასწავლებელი. ძალიან სასიამოვნოა, როცა ხარისხის მქონე კადრი შემოდის სისტემაში, მაგრამ შემდეგ საფეხურზე გადასასვლელად მას პრაქტიკული და თეორიული კომპონენტი ისევე მოეთხოვება, როგორც დანარჩენებს“, - აღნიშნა მანანა რატიანმა.

გაეცნით ინტერვიუს სრულად ამ ​ბმულზე

წაიკითხეთ სრულად