Baby Bag

„პირველ რიგში, ბავშვის კეთილდღეობისთვის, დედა უნდა იყოს კარგად, მისი განწყობა პირდაპირ აისახება ბავშვის განწყობაზე“ - ფსიქოლოგი ირინა ტაბუციძე

„პირველ რიგში, ბავშვის კეთილდღეობისთვის, დედა უნდა იყოს კარგად, მისი განწყობა პირდაპირ აისახება ბავშვის განწყობაზე“ - ფსიქოლოგი ირინა ტაბუციძე

რამდენად ხშირია დეპრესია მშობიარობის შემდეგ, რა შეიძლება იყოს გამომწვევი მიზეზები, რამდენ ხანს შეიძლება გაგრძელდეს და ვინ არის განსაკუთრებულად რისკის ქვეშ? - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებზე  ფსიქოლოგმა ირინა ტაბუციძემ უპასუხა. 

- ქალბატონო ირინა, პირველ რიგში რომ განვმარტოთ, რა არის მშობიარობის შემდგომი დეპრესია და რა სიხშირით გვხვდება დედებში?

- ბოლო დროს, სოციალურ ქსელებში, ძალიან ხშირად მხვდება ეს პრობლემა. შეიქმნა ქალთა უამრავი ჯგუფი, სადაც დედები თავიანთი დეპრესიის შესახებ ერთმანეთს გამოცდილებას უზიარებენ. ახალბედა დედები ხშირად ვერ აანალიზებენ რასთან აქვთ საქმე. ჰგონიათ, რომ საშინელი დედები არიან და დანაშაულის შეგრძნება აწუხებთ. დედებო, ამაში არაფერია საგანაგაშო! მსოფლიო სტატისტიკის მიხედვით, ყოველ მეშვიდე ქალს აქვს მშობიარობის შემდგომი დეპრესია, აქედან ნაწილს მუბუქი ფორმით და ფსიქოთერაპევტთან რამდენიმე ვიზიტი სრულიად საკმარისია, ნაწილს კი მედიკამენტოზური ჩარევა სჭირდება და მათთან ფსიქიატრები მუშაობენ, რადგან შესაძლებელია, ამგვარ დეპრესიას გართულებებიც მოჰყვეს.

- რა შეიძლება იყოს მშობიარობის შემდგომი დეპრესიის გამომწვევი მიზეზები?

- ორსულობამდე თუ ქალს ჰქონდა დეპრესიული სიმპტომები, მეტია ალბათობა, რომ მშობიარობის შემდგომი დეპრესია განვითარდეს. პირველ რიგში, დიდი მნიშვნელობა აქვს ადამიანის ხასიათსა და მის ფსიქოტიპს. თუ მისი ურთიერთობები პარტნიორთან და ოჯახის წევრებთან არ არის სასურველი, ეს დეპრესიის პირველი მაპროვოცირებელი მიზეზია. როდესაც ბავშვი არის დედისთვის სასურველი, ის არის საყვარელი ადამიანების გარემოცვაში, ოჯახში მას აქვს სიმშვიდე და სიყვარული, პრაქტიკულად ნულამდეა დაყვანილი მშობიარობის შემდგომი დეპრესია. თუ ეს კრიტერიუმები არ არის დაკმაყოფილებული გარკვეულ მიზეზების გამო, მაგალითად, როდესაც დედას აღარ უნდა შვილი, ყველაზე მძიმე შემთხვევაა გაუპატიურების შემთხვევა და აქედან გამოწვეული ორსულობა, ან შემთხვევა, როდესაც პარტნიორი არის უხეში და დედა ძალადობის მსხვერპლია. სადაც ძალადობის ელემენტებია, იქ დეპრესიის მაჩვენებელი ძალიან მაღალია. ბავშვის ხშირი ავადმყოფობაც შეიძლება, გახდეს დეპრესიის მიზეზი. როდესაც დედა არ არის ფსიქოლოგიურად მზად ბავშვისთვის, პატარა ნიუანსმაც კი შეიძლება იმოქმედოს მასზე. მშობიარობის შემდგომ, პირველ ხანებში დედას სჭირდება დახმარება, მორალური მხარდაჭერაც კი უდიდესი შვებაა მისთვის. იმ შემთხვევაში თუ დედა ბავშვთან მარტო ატარებს დიდ დროს, ესეც გარკვეულწილად აისახება მის განწყობასა და ფსიქიკაზე, რადგან ამ პერიოდში ის საკუთარი ძალების აღდგენაზე უნდა იყოს ორიენტირებული. თუმცა არიან ქალები. რომლებიც სტრესს მარტივად უმკლავდებიან და მათ არც ოსრულობისას და არც მშობიარობის შემდეგ არა აქვთ დეპრესია. რაც უფრო მეტად აქვს ახალბედა დედას ხელშეწყობა დასვენებისთვის, სრულფასოვნად კვებისა და ბავშვთან ჯანსაღი ურთიერთობის დამყარებისთვის, მით უფრო ნაკლებია დეპრესიის განვითარების რისკი.

- როგორია მშობიარობის შემდგომი დეპრესიის სიმპტომები, როგორ ვლინდება ის?

- ხშირ შემთხვევაში დეპრესია ვლინდება მშობიარობის შემდეგ, თუმცა ორსულობის დროსაც არის გარკვეული დეპრესიული სიმპტომები, რომელიც ჰგავს კლასიკურ-კლინიკურ დეპრესიას - უხასიათობა, მოწყენილობა, გაღიზიანებადობა, მომატებული ძილიანობა ან პირიქით - უძილობა, უმადობა, აპათია, ბავშვისადმი გულგრილი დამოკიდებულება, პარტნიორის უარყოფა. ზოგადი შეფასებით ადამიანი თავს გრძნობს ცუდად, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც მას ინფორმაციის დეფიციტი აქვს. როგორც წესი, ასეთი ადამიანები თავს გრძნობენ ხოლმე დამნაშავედ, ყველაზე გავრცელებული შემთხვევაა, როდესაც მოლოდინები ჰქონდათ ოჯახის წევრებს მისგან, რომ წარმატებული, ბედნიერი დედა იქნებოდა, უმეტესწილად კი პირველ პერიოდში დედა ამ მოლოდინს ვერ ამართლებს, ის ითრგუნება, თავს გრძნობს დამნაშავედ და ჰგონია, რომ ცუდი დედაა. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, რომ ეს ასე არ არის!

- რამდენ ხანს შეიძლება, გაგრძელდეს მშობიარობის შემდგომი დეპრესია?

- საშუალო დრო 6 კვირაა. 2 ან 3-კვირიანი სიმპტომების გაგრძელების შემთხვვევაში, უმჯობესია, მიმართოთ სპეციალისტს. ასე უფრო სწრაფად ხდება დეპრესიის დაძლევა. ზოგადად, მშობიარობიდან პირველი ექვსი თვის განმავლობაში დეპრესიის საფრთხე მაღალია. მთავარია, პანიკა არ იყოს უმნიშვნელო დეტალებზე, რადგან ადამიანის განწყობა მუდმივად ცვალებადია და არ შეიძლება ყველაფერი დეპრესიას დავაბრალოთ. იმ შემთხვევაში თუ დეპრესიის რომელიმე ნიშანს შეამჩნევთ, რეჟიმი (დასვენება, ჯანსაღი კვება, ვარჯიში...), როგორც წესი, პირველ ეტაპზე, საუკეთესო საშუალებაა. მძიმე შემთხვევებში ფსიქოთერაპევტები და ფსიქიატრები ერთობლივად მუშაობენ ამ საკითხზე.

- რას ურჩევთ ახალბედა დედებს მშობიარობის შემდგომ პერიოდში?

- პერფექციონისტი ქალებისთვის რთულია ახალბედა დედობის სიძნელეებთან გამკლავება, რადგან მათ სურთ ყველაფერი მოწესირგებულად ჰქონდეთ - სახლი, ბავშვის ტანსაცმელი და ა.შ. განსაკუთრებული გამოხატულებაა ხოლმე, როცა დედა ჩვილის ტანსაცმელს ორივე მხრიდან აუთოებს ისე, რომ რაიმე პატარა დეტალი არ გამორჩეს. ყველაფრის იდეალურად ქონა პრაქტიკულად შეუძლებელია, მით უმეტეს, როდესაც ამდენი ნიუანსია გასათვალიწინებელი, ამიტომ, დედებო, ნუ შეშინდებით, თუ სახლი ოდნავ მაინც არეული გაქვთ... პირველ რიგში, ბავშვის კეთილდღეობისთვის, დედა უნდა იყოს კარგად. დედის ხასიათი პირდაპირ აისახება ბავშვის განწყობაზე, თუ დედა არის მშფოთვარე - ბავშვიც მოუსვენარია: ხშირად ტირის, არ სძინავს. დედებს ვურჩევ, რომ პირველ რიგში, საკუთარ თავზე იზრუნონ. ბედნიერი დედა ბავშვისთვის არის როლური მოდელი. თქვენ თუ წარმატებული და ბედნიერი ხართ, ისიც თქვენ გემსგავსებათ და არა სხვას.

დახმარების თხოვნის არასდროს შეგრცხვეთ. როდესაც რაიმე გვაწუხებს, მაგალითად, კბილი, მივდივართ სტომატოლოგთან, ანალოგიურად ვიქცევით მშობიარობის შემდგომი დეპრესიის შემთხვევაშიც, საჭიროების შემთხვევაში აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს. რაც უფრო დროულად ჩავერევით, მით უფრო ცოტა დრო დაგვიჭირდება სამკურნალოდ, შესაძლოა, ერთჯერადი ფსიქოთერაპიული სეანსიც კი საკმარისი იყოს დედისთვის.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე

ფოტო: 1TV.GE

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge

R. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

10 რამ, რაც მშობელმა ბავშვის ნაცვლად არ უნდა გააკეთოს

10 რამ, რაც მშობელმა ბავშვის ნაცვლად არ უნდა გააკეთოს

მშობლები შვილებს ხშირად იმაზე მეტად ეხმარებიან, ვიდრე საჭიროა. უფროსებმა ბავშვების ნაცვლად არ უნდა იცხოვრონ. ბავშვი უნდა გაიზარდოს და განვითარდეს, მან დამოუკიდებლობა ადრეული ასაკიდანვე უნდა მოიპოვოს. აუცილებელი არ არის, რომ თქვენს შვილებს ყველაფერში დაეხმაროთ.

1. ბავშვების ნაცვლად არ ისაუბროთ

უცხო ადამიანს, რომელიც ბავშვს სახელს ეკითხება, პასუხი მშობელმა არ უნდა დაუბრუნოს. ხშირად ხდება, რომ მსგავს კითხვებზე უფროსები პატარების ნაცვლად პასუხობენ. როგორც კი ბავშვი ლაპარაკს იწყებს, მშობელმა მის ნაცვლად საუბარი უნდა შეწყვიტოს. მშობლები ბავშვის ნაცვლად ხშირად ლაპარაკობენ. ეს ყოველდღიურად ხდება მაღაზიაში, სამეზობლოში, ქუჩაში, პარკში. საბოლოოდ ბავშვი დამოუკიდებლად საუბრის შესაძლებლობას კარგავს. თუ ბავშვი დახმარებას გთხოვთ და არ იცის რა თქვას, ამ შემთხვევაში მისი დახმარება შეგიძლიათ. თუმცა საკუთარი სურვილით ეს არ უნდა გააკეთოთ. მომავალში, როდესაც ბავშვის ნაცვლად საუბარი მოგინდებათ, თავი შეიკავეთ და ეცადეთ, გაჩუმდეთ.

2. ბავშვთან ახლო მეგობრობას ნუ გადაწყვეტთ

ბევრი მშობელი ცდილობს შვილთან იმეგობროს და მისი ყველა საიდუმლო იცოდეს. ყველას კარგად გვესმის, რომ მშობელს შვილის დაცვა უნდა და ამას მასზე ზრუნვით აკეთებს. მიუხედავად ამისა, აჯობებს ყველაფერს სიღრმისეულად შევხედოთ. მეგობარი ის არის, ვისთანაც თანასწორივით საუბარი შეგიძლია. მეგობარს არაფერს უმალავ და მასთან გულწრფელი ხარ. მშობლებს სხვა როლი აქვთ: ისინი შვილებზე ზრუნავენ. არ არის აუცილებელი, რომ მშობელი შვილის ახლო მეგობარი გახდეს. უმჯობესია, რომ ბავშვმა უახლოესი მეგობრები თანატოლებში გაიჩინოს. დედა და მამა ბავშვის გვერდით უნდა იყვნენ მაშინ, როდესაც მას მხარდაჭერა ესაჭიროება. ბავშვს აუხსენით, რომ ურთიერთობაში მეტისმეტი სიახლოვე არ გსურთ და ერთმანეთისადმი პატივისცემის გამოჩენა აუცილებელია.

3. ბავშვის საჭიროებების და მოთხოვნილებების ერთპიროვნულად განსაზღვრა არ შეიძლება

მშობლები ხშირად შვილების ნაცვლად იღებენ გადაწყვეტილებას, თუ რომელი საჭმელი უნდა მოსწონდეთ მათ. რა თქმა უნდა, ყველამ ვიცით, რომ ბროკოლი სასარგებლოა, შოკოლადი კი პატარებისთვის არ შეიძლება. მიუხედავად ამისა, დედამ შვილი არ უნდა აიძულოს, რომ მას ბროკოლი მოსწონდეს. მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვს თრგუნავს და მას მეამბოხეობისკენ უბიძგებს. მშობელი შვილის სურვილებსა და საჭიროებებში კარგად უნდა გაერკვეს. ბავშვის „მეს“ ნუ დათრგუნავთ. თუ გსურთ, რომ თქვენს შვილს ჯანსაღი ჩვევები ჰქონდეს, მას ეს იძულებით არ უნდა გააკეთებინოთ. ბავშვთან თბილი და მოსიყვარულე უნდა იყოთ.

4. ბავშვს ყოველთვის არ უნდა დაეხმაროთ

2-3 წლის ბავშვს ტანსაცმლის დამოუკიდებლად ჩაცმა და გახდა შეუძლია. ის თეფშის გარეცხვას და დასვრილი ტანსაცმლის სპეციალურ ყუთში ჩალაგებასაც შეძლებს. ამასთან, ამ ასაკში ბავშვს სურვილი აქვს, რომ ეს ყველაფერი დამოუკიდებლად გააკეთოს. როგორ იქცევიან მშობლები? მათი ნაწილი შვილებს ჩაცმაში მანამ ეხმარება, ვიდრე „ბავშვები“ არ დაოჯახდებიან. მშობლები ხშირად ამბობენ: „ის ამას დამოუკიდებლად ვერ შეძლებს.“ მშობლები ბავშვებს თავად აჭმევენ. ისინი შვილებს დამოუკიდებლად კვების შესაძლებლობას არ აძლევენ. შემდეგ მშობლებს უკვირთ, რომ თინეიჯერობის ასაკში ბავშვი საკუთარ ოთახს არ ალაგებს და დედას სახლის დალაგებაში არასდროს ეხმარება. ბავშვს შესაძლებლობა მიეცით, რომ დამოუკიდებლად იმოქმედოს.

5. ბავშვის ნაცვლად ნუ გადაწყვეტთ, როგორი გემოვნება აქვს მას

მშობლები ცდილობენ, რომ ბავშვს თავს მოახვიონ საკუთარი გემოვნება. მათ სურთ, რომ ბავშვმა ის წიგნები წაიკითხონ, რომლებიც თავად მოსწონთ, იმ ფილმებს უყურონ, რომელსაც თავად უყურებენ და იმ მუსიკას უსმინონ, რომელსაც თავად უსმენენ. მშობლებს, რა თქმა უნდა, მხოლოდ კეთილი მიზნები ამოძრავებთ, თუმცა ისინი ბავშვს ამგვარი ქცევით ინდივიდუალიზმს ართმევენ. ბავშვებს თქვენი გემოვნების შესახებ ხშირად ესაუბრეთ, თუმცა არასდროს დააძალოთ, რომ ის ფილმები ნახონ, რომლებიც თქვენ მოგწონთ.

6. ბავშვის მიერ შეგროვილი ფულის დათვლა

ბავშვები ხშირად აგროვებენ ფულს. მშობელი არ უნდა ცდილობდეს იმის გარკვევას, თუ რა რაოდენობის ფული აქვს შეგროვილი მის შვილს. ამაზე უარესია, როდესაც მშობლები ბავშვის ჩანთას ან საფულეს ჩუმად ჩხრეკენ. ბავსვს უფლება მიეცით, ფული ისე შეაგროვოს, როგორც თავად სურს. ბავშვს ფულის სწორად გამოყენება ასწავლეთ. მათ შესაძლებლობა მიეცით საკუთარ ფულს ისე მოექცნენ, როგორც სურთ.

7. თავად ნუ განსაზღვრავთ ბავშვის სურვილებსა და ინტერესებს

დედას სურს, რომ მისი ქალიშვილი მუსიკაზე ატაროს. ის ამას დიდი სიხარულით აკეთებს. დედას ბავშვი კვირაში სამჯერ დაჰყავს მუსიკის გაკვეთილებზე და უზომოდ ბედნიერია. მამა ვაჟს ფეხბურთზე ატარებს, რადგან თვლის, რომ ეს ბავშვისთვის საუკეთესო სპორტია. ბავშვების ნაცვლად მსგავს გადაწყვეტილებებს ნუ მიიღებთ. ყურადღებით დააკვირდით თქვენს შვილს. გაარკვიეთ, რა მოსწონს მას ყველაზე მეტად, შემდეგ კი ხელი შეუწყვეთ, რომ საყვარელი საქმიანობით დაკავდეს.

8. ბავშვის წარმატებას საკუთარ მიღწევად ნუ ჩათვლით

დედები სოციალურ ქსელებში ხშირად დებენ შემდეგი შინაარსის პოსტებს: „ვისადილეთ,“ „ვისეირნეთ,“ „გავიღვიძეთ.“ მართალია მშობლები შვილებს ყოველთვის ეხმარებიან, მაგრამ ბავშვის წარმატება საკუთარ მიღწევად არ უნდა ჩათვალოთ. ბავშვების ზრდასთან ერთად ეს ყველაფერი უფრო სერიოზულ ხასიათს იძენს. მშობლები შვილების წარმატებაზე ისე საუბრობენ, თითქოს ეს მხოლოდ მათი დამსახურებაა. თქვენი შვილის წარმატება უნდა გახარებდეთ, მაგრამ ამის გამოხატვა სწორად უნდა შეგეძლოთ.

9. ბავშვის დაბადების დღის საჩუქარი თქვენ არ უნდა აირჩიოთ

ბავშვს საუბარი თუ შეუძლია, მან თავად უნდა გადაწყვიტოს, რა საჩუქრის მიღება უნდა დაბადების დღეზე. აუცილებელი არ არის, რომ თქვენს შვილს კიდევ ერთი ახალი მაისური უყიდოთ. ბავშვს არჩევანის დამოუკიდებლად გაკეთება უნდა ასწავლოთ. ეს მას ცხოვრებაში ძალიან გამოადგება.

10. ბავშვის პირად ცხოვრებაში ზედმეტად არ უნდა ჩაერიოთ

თინეიჯერების მშობლები ბავშვების პირად ცხოვრებაში ხშირად ზედმეტად ერევიან. ბავშვებს ამ ასაკში ბევრი მეგობარი ჰყავთ, მათ ცხოვრებაში პირველად უყვარდებათ. ეს ყოველივე სავსებით ნორმალურია. ნუ დაუწყებთ ბავშვს დაკითხვას. ამგვარად ბავშვი ჩაიკეტება და თქვენთან საუბარს არ მოინდომებს. თქვენი შვილი თავად დაგელაპარაკებათ, თუ ეცოდინება, რომ მას გაუგებთ. ბავშვის მიმოწერა ჩუმად არასდროს წაიკითხოთ. თქვენს შვილს პირადი სივრცე დაუტოვეთ და ზედმეტი კითხვებით არ შეაწუხოთ.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად