მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
ყოველთვის ენდეთ საკუთარ შვილებს და მათ მიმართ კრიტიკულები ნუ იქნებით
მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში ყველაზე მეტად ბავშვის შესაძლებლობებისადმი რწმენა ეხმარებათ. მშობლებს შვილების ნდობა ძალიან უჭირთ. ისინი ფიქრობენ, რომ ბავშვებმა მათ კვალზე უნდა იარონ და მათი მითითებები შეასრულონ. თუმცა, ვინ ვართ უფროსები, რომ შვილებს ყველაფერი მივუთითოთ და ვასწავლოთ? რა ვიცით ჩვენ შვილების არჩევანის ავკარგიანობის შესახებ, რამდენად შეგვიძლია მათი არჩევანის სწორად შეფასება? მშობლის მოვალეობა შვილის გასავლელი გზის წინაღობებისგან გათავისუფლებაა და არა ამ გზის გაკვალვა.
ერთ-ერთი კომპოზიტორის დედა იხსენებს: „ჩემი შვილი ადრეული ასაკიდანვე უკრავდა ვიოლინოზე, მაგრამ მეცადინეობები არ მოსწონდა, ძალიან განიცდიდა. ვგრძნობდი, რომ ამის გამო ჩვენ შორის ურთიერთობა ძალიან დაიძაბა. შევთავაზე, რომ ვიოლონის შესწავლისთვის თავი დაენებებინა. ისიც დამთანხმდა. გარკვეული დროის შემდეგ სწავლის გაგრძელება თავად მოისურვა. ახლა ის ცნობილი კომპოზიტორია, რაც უზომოდ მახარებს.“
მშობლების ნდობა ბავშვს თავდაჯერების ამაღლებაში ეხმარება. ჩვენი ვალი არ არის შვილების ფარული ნიჭის აღმოჩენა, არამედ მათი სურვილების მხარდაჭერა. ბავშვები მშობლების კრიტიკას, უნდობლობას და ჭკუის სწავლებას ყოველთვის პროტესტით პასუხობენ. ისინი ვერ ეგუებიან, როდესაც მშობლებს მათი არ სჯერათ.
მშობლებს ეშინიათ, რომ მათი შვილები შეცდომებს დაუშვებენ. ისინი ცდილობენ ბავშვებს ცხოვრება ასწავლონ. როდესაც მშობელი გრძნობს, რომ შვილი არასწორად (მშობლის აზრით) იქცევა, ის მის გაკრიტიკებას იწყებს და ცდილობს მისი გადაწყვეტილება შეცვალოს. მშობელს სურს, რომ მისი შვილი საზოგადოებისთვის მისაღებ ქცევას ავლენდეს და საერთო წესებს ემორჩილებოდეს, მაგრამ რა ხდება მაშინ, თუ თქვენი შვილი ქვეყანას ახალი წესების შექმნისთვის მოევლინა? რატომ უნდა აიძულოთ ის, რომ არსებულ წესებს დაემორჩილოს?
მშობლებს ეშინიათ, რომ მათი შვილები სერიოზულ შეცდომებს დაუშვებენ. მათ ავიწყდებათ, რომ ერთ დროს თავადაც დამოუკიდებლობაზე ოცნებობდნენ და არ მოსწონდათ, როდესაც მშობლები მათ მიმართ უნდობლობას ავლენდნენ.
შვილებს ჩვენგან თანადგომა და მხარდაჭერა სჭირდებათ, ისინი ელიან, რომ ყოველთვის მხარს დავუჭერთ მათ მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებს, დავიცავთ მათ ყოველგვარი საფრთხისგან და არასდროს დავტოვებთ მარტო. მშობელს უნდა სჯეროდეს, რომ შვილს წარმატების მიღწევა და მშობლის გაბედნიერება სურს, რადგან მას მშობელზე ძვირფასი არავინ ჰყავს. ბავშვებს საკუთარი გზის პოვნა სურთ, ისინი მზად არიან ისწავლონ და განვითარდნენ. მშობლების კრიტიკა და უნდობლობა ბავშვებს არწმუნებს, რომ მათ წარმატების მიღწევა არ შეუძლიათ, ისინი ვერავის ენდობიან და არავის იმედი არ აქვთ.
მასწავლებლობა და ლიდერობა არ გუსლიხმობს, რომ მშობელმა შვილს საკუთარი აზრები თავს მოახვიოს. ბავშვის დასჯა, იზოლორება, მისთვის შეზღუდვების დაწესება და მისი საყვარელი ნივთების ჩამორთმევა ის გზა არ არის, რომელიც მას მოტივაციას შესძენს. გამუდმებული კრიტიკით და ჭკუის სწავლებით მშობელი შვილს საშიში გზისკენ მიუძღვება. ბავშვები სამყაროსადმი ნდობას კარგავენ, ისინი არც საკუთარ თავს და არც მშობლებს აღარ ენდობიან. მშობლებო, საკუთარი შვილებისთვის სიკეთე თუ გსურთ, პირველ რიგში, ნდობა ისწავლეთ. მოუსმინეთ ბავშვებს და გაიგეთ, რა სურთ მათ, მაშინაც კი, როდესაც მათი იდეები არ მოგწონთ.