Baby Bag

2020-2021 სასწავლო წლისათვის სახელმწიფო სასწავლო გრანტის წლიური მოცულობები, ოდენობები და პროგრამული დაფინანსების მოცულობა განისაზღვრა

2020-2021 სასწავლო წლისათვის სახელმწიფო სასწავლო გრანტის წლიური მოცულობები, ოდენობები და პროგრამული დაფინანსების მოცულობა განისაზღვრა

საქართველოს მთავრობის დადგენილებით 2020-2021 სასწავლო წლისათვის სახელმწიფო სასწავლო გრანტის წლიური მოცულობები, ოდენობები და პროგრამული დაფინანსების მოცულობა განისაზღვრა.

2020-2021 სასწავლო წელს საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მიერ დამტკიცებული სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების ბაკალავრიატის, მასწავლებლის მომზადების ინტეგრირებული საბაკალავრო-სამაგისტრო, ვეტერინარიის ინტეგრირებული სამაგისტრო, დიპლომირებული მედიკოსის/ სტომატოლოგის აკრედიტებული საგანმანათლებლო პროგრამების პროგრამული მიმართულების/მიმართულებების პროგრამული დაფინანსების მოცულობა განისაზღვროს 12 723 750 (თორმეტი მილიონ შვიდას ოცდასამი ათას შვიდას ორმოცდაათი) ლარით. უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებზე პროგრამული დაფინანსების გაცემის წესსა და პირობებს ამტკიცებს საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო.

2. ერთიანი ეროვნული გამოცდების საფუძველზე გასაცემი სახელმწიფო სასწავლო გრანტის წლიური მოცულობა განისაზღვროს 12 600 000 (თორმეტი მილიონ ექვსასი ათასი) ლარით.

3. სრული და ნაწილობრივი ოდენობის სახელმწიფო სასწავლო გრანტები ბაკალავრიატის, მასწავლებლის მომზადების ინტეგრირებული საბაკალავრო-სამაგისტრო, ვეტერინარიის ინტეგრირებული სამაგისტრო, დიპლომირებული მედიკოსის/სტომატოლოგის აკრედიტებული საგანმანათლებლო პროგრამის ფარგლებში ჩარიცხული სტუდენტებისათვის გაიცემა 9 155 000 (ცხრა მილიონ ას ორმოცდათხუთმეტი ათასი) ლარის ფარგლებში.

4. 2020-2021 სასწავლო წელს ერთიანი ეროვნული გამოცდების საფუძველზე გასაცემი სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობა განისაზღვროს 2 250 ლარით.

5. თუ სტუდენტმა მოიპოვა სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობა, კერძო სამართლის იურიდიული პირის – უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების სტუდენტის ამ დაწესებულების მიერ დადგენილ სწა­­ვლის საფასურს სახელმწიფო ფარავს მხოლოდ სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის ფარგლებში.

6. 2020-2021 სასწავლო წელს ერთიანი ეროვნული გამოცდების საფუძველზე გასაცემი სახელმწიფო სასწავლო გრანტის ნაწილობრივი ოდენობები კერძო და საჯარო სამართლის იურიდიულ პირებში – უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში სწავლის დასაფინანსებლად განისაზღვროს შემდეგნაირად:

ა) სრული ოდენობის 70 პროცენტი, მაგრამ არაუმეტეს 1 575 ლარისა;

ბ) სრული ოდენობის 50 პროცენტი, მაგრამ არაუმეტეს 1 125 ლარისა.

7. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული თანხა:

ა) განაწილდეს ერთიანი ეროვნული გამოცდების შემდეგ საგნებზე:

ა.ა) მათემატიკა;

ა.ბ) ბიოლოგია;

ა.გ) ქიმია;

ა.დ) ფიზიკა;

ა.ე) ზოგადი უნარები;

ა.ვ) ისტორია;

ა.ზ) გეოგრაფია;

ა.თ) ლიტერატურა;

ა.ი) სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება;

ა.კ) სამოქალაქო განათლება;

ბ) ამ პუნქტის „ა.ა“ – „ა.კ“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ საგნებზე განაწილდეს შემდეგი პრინციპის დაცვით:

ბ.ა) ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის „ა.ა“ – „ა.ე“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული საგნებისათვის პრიორიტეტულ წონად განისაზღვროს 1.4, ხოლო „ა.ვ“ – „ა.კ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული საგნებისათვის – 1;

ბ.ბ) ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული თანხის 5% თანაბრად განაწილდეს ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საგნებზე. იმ შემთხვევაში, თუ არცერთი უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მიერ დამატებით საგნად არ არის განსაზღვრული ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული ერთი ან რამდენიმე საგანი, ამ საგნისთვის/საგნებისთვის განკუთვნილი თანხა თანაბრად ნაწილდება დანარჩენ საგნებზე;

ბ.გ) ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული თანხის 95% პროპორციულად განაწილდეს უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების მიერ ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული საგნებისათვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობის შესაბამისად, საგნებისათვის მინიჭებული პრიორიტეტული წონის გათვალისწინებით;

ბ.დ) ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის „ბ.გ“ ქვეპუნქტში მითითებული თითოეული საგნისათვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობის განსაზღვრისას:

ბ.დ.ა) თუ უმაღლესმა საგანმანათლებლო დაწესებულებამ აკადემიურ პროგრამაზე ჩარიცხვისათვის დააწესა დამატებითი გამოცდა, ამ პროგრამისათვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობის ნახევარი ითვლება საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 2011 წლის 18 თებერვლის №19/ნ ბრძანების №1 დანართით დამტკიცებული „ერთიანი ეროვნული გამოცდების ჩატარების დებულების“ (შემდგომში – დებულება) მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული საგნისათვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობად, ხოლო ნახევარი – დებულების მე-6 მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული საგნისთვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობად. უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების მიერ სავალდებულო საგნად დებულების მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ორივე საგნის განსაზღვრის ან დამატებითი გამოცდის რამდენიმე საგანში დაწესების შემთხვევაში, ამ საგნებისათვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობად ითვლება მათთვის დადგენილი აბიტურიენტთა მინიმალური კვოტის ნახევარი;

ბ.დ.ბ) დებულების მე-6 მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებული საგანმანათლებლო პროგრამების შემთხვევაში, თითოეული პროგრამისათვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობის ნახევარი ითვლება ბიოლოგიის საგნისათვის გამოცხადებული ადგილების რაოდენობად, ხოლო ნახევარი – დებულების მე-6 მუხლის მე-8 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საგნებისათვის გამოყოფილად, მათთვის დადგენილი აბიტურიენტების მინიმალური კვოტის გათვალისწინებით;

გ) ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად თანხის განაწილების შემდეგ თანხის დარჩენის შემთხვევაში, დარჩენილი თანხა ნაწილდება იმ საგანზე, რომელზეც ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად თანხის განაწილების შემდეგ მეტი თანხა განაწილდა;

დ) ამ პუნქტით დადგენილი განაწილების შედეგად მიღებული თანხის 25% განაწილდება სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობით (100 პროცენტით) დაფინანსებისათვის, 25% განაწილდება სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 70 პროცენტით დაფინანსებისთვის, ხოლო 50% – სრული ოდენობის 50 პროცენტით დაფინანსებისათვის.

8. ამ მუხლის მე-2 – მე-7 პუნქტებით დადგენილი წესი არ გამოიყენება ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ზოგადი უნარების აზერბაიჯანულენოვანი, სომხურენოვანი, აფხაზური ენისა და ოსური ენის ტესტების შედეგების საფუძველზე ჩარიცხული იმ სტუდენტების სახელმწიფო სასწავლო გრანტით დაფინანსებისას, რომლებიც გადიან ქართულ ენაში მომზადების საგანმანათლებლო პროგრამას. ამ სტუდენტთათვის 2020-2021 სასწავლო წელს ერთიანი ეროვნული გამოცდების საფუძველზე გასაცემი სახელმწიფო სასწავლო გრანტის ოდენობა შეადგენს 2 250 ლარს.

9. თუ ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ზოგადი უნარების აზერბაიჯანულენოვანი, სომხურენოვანი, აფხაზური ენისა და ოსური ენის ტესტების შედეგების საფუძველზე ჩარიცხულმა სტუდენტმა მოიპოვა სახელმწიფო სასწავლო გრანტი, კერძო სამართლის იურიდიული პირის – უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების სტუდენტის ამ დაწესებულების მიერ დადგენილ სწავლის საფასურს სახელმწიფო ფარავს მხოლოდ ამ მუხლის მე-8 პუნქტით დადგენილი სახელმწიფო სასწავლო გრანტის ოდენობის ფარგლებში.

10. „უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ სტუდენტთა სოციალური პროგრამის ფარგლებში დაფინანსება შეადგენს 2 520 000 (ორი მილიონ ხუთას ოცი ათასი) ლარს.

11. „უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-80 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული უცხო ქვეყნის მოქალაქეთა დაფინანსება შეადგენს 240 000 (ორას ორმოცი ათასი) ლარს, რომელიც გაიცემა საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მიერ განსაზღვრული სახელმწიფო პროგრამის შესაბამისად.

12. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ზოგადი უნარების აზერბაიჯანულენოვანი ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხულ სტუდენტთა სახელმწიფო სასწავლო გრანტით დაფინანსება შეადგენს 225 000 (ორას ოცდახუთი ათასი) ლარს.

13. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ზოგადი უნარების სომხურენოვანი ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხულ სტუდენტთა სახელმწიფო სასწავლო გრანტით დაფინანსება შეადგენს 225 000 (ორას ოცდახუთი ათასი) ლარს.

14. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ აფხაზური ენის ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხულ სტუდენტთა სახელმწიფო სასწავლო გრანტით დაფინანსება შეადგენს 10 000 (ათი ათასი) ლარს.

15. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ოსური ენის ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხულ სტუდენტთა სახელმწიფო სასწავლო გრანტით დაფინანსება შეადგენს 10 000 (ათი ათასი) ლარს.

16. იმ აბიტურიენტთა დაფინანსება, რომელთაც ბაკალავრიატის, მასწავლებლის მომზადების ინტეგრირებული საბაკალავრო-სამაგისტრო, ვეტერინარიის ინტეგრირებული სამაგისტრო, დიპლომირებული მედიკოსის/სტომატოლოგის აკრედიტებულ საგანმანათლებლო პროგრამაზე აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობისათვის გამოყოფილი თანხა, განხორციელდება სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 70 პროცენტისთვის გამოყოფილი თანხიდან, კანონმდებლობით დადგენილი წესით. ამ შემთხვევაში, სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობისათვის გამოყოფილი თანხის დარჩენილი ნაწილი ემატება სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 70 პროცენტისათვის გამოყოფილ თანხას.

17. იმ აბიტურიენტთა დაფინანსება, რომელთაც ბაკალავრიატის, მასწავლებლის მომზადების ინტეგრირებული საბაკალავრო-სამაგისტრო, ვეტერინარიის ინტეგრირებული სამაგისტრო, დიპლომირებული მედიკოსის/სტომატოლოგის აკრედიტებულ საგანმანათლებლო პროგრამაზე აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 70 პროცენტისათვის გამოყოფილი თანხა, განხორციელდება სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 50 პროცენტისათვის გამოყოფილი თანხიდან, კანონმდებლობით დადგენილი წესით. ამ შემთხვევაში, სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 70 პროცენტისათვის გამოყოფილი თანხის დარჩენილი ნაწილი ემატება სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 50 პროცენტისათვის გამოყოფილ თანხას.

18. ის აბიტურიენტები, რომელთაც ბაკალავრიატის, მასწავლებლის მომზადების ინტეგრირებული საბაკალავრო-სამაგისტრო, ვეტერინარიის ინტეგრირებული სამაგისტრო, დიპლომირებული მედიკოსის/ სტომატოლოგის აკრედიტებულ საგანმანათლებლო პროგრამაზე აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის სახელმწიფო სასწავლო გრანტის სრული ოდენობის 50 პროცენტისათვის გამოყოფილი თანხა, დაფინანსებას არ მიიღებენ.

19. ამ მუხლის მე-16 – მე-18 პუნქტებით გათვალისწინებული განაწილების შედეგად ამ მუხლის მე-7 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ საგნებში თანხის დარჩენის შემთხვევაში, დარჩენილი თანხის საერთო ოდენობა განაწილდება აბიტურიენტებზე თითოეული საგნის მიხედვით, საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრთან შეთანხმებით, სსიპ – შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის დირექტორის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით განსაზღვრული რიგითობით, აბიტურიენტების მიერ მიღებული აბსოლუტური ქულის მიხედვით უმაღლესიდან უმდაბლესისკენ, სრული ოდენობის 50 პროცენტით დაფინანსებისათვის.

20. ამ მუხლის მე-19 პუნქტით გათვალისწინებული დარჩენილი თანხების გადანაწილების დროს მხედველობაში არ მიიღება ის საგანი/საგნები, რომელშიც ყველა აბიტურიენტი დაფინანსდა ან რომელშიც თანაბარი უმაღლესი აბსოლუტური ქულის მქონე აბიტურიენტთა დასაფინანსებლად დარჩენილი თანხა საკმარისი არ არის.

21. ის აბიტურიენტები, რომელთაც აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის ამ მუხლის მე-19 პუნქტით გათვალისწინებული თანხა, ამ მუხლის მე-19 პუნქტით გათვალისწინებული განაწილების შედეგად დაფინანსებას არ მიიღებენ.

22. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ზოგადი უნარების აზერბაიჯანულენოვანი ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხული ის სტუდენტები, რომელთაც აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის ამ მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული თანხა, დაფინანსებას არ მიიღებენ.

23. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ზოგადი უნარების სომხურენოვანი ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხული ის სტუდენტები, რომელთაც აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის ამ მუხლის მე-13 პუნქტით გათვალისწინებული თანხა, დაფინანსებას არ მიიღებენ.

24. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ აფხაზური ენის ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხული ის სტუდენტები, რომელთაც აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის ამ მუხლის მე-14 პუნქტით გათვალისწინებული თანხა, დაფინანსებას არ მიიღებენ.

25. ერთიანი ეროვნული გამოცდების მხოლოდ ოსური ენის ტესტის შედეგების საფუძველზე ჩარიცხული ის სტუდენტები, რომელთაც აბსოლუტური ქულებით რანჟირების დოკუმენტით თანაბარი ქულები მოიპოვეს და ყველა მათგანის დაფინანსებისათვის საკმარისი არ არის ამ მუხლის მე-15 პუნქტით გათვალისწინებული თანხა, დაფინანსებას არ მიიღებენ.

26. ამ მუხლის 21-ე - 25-ე პუნქტების შესაბამისად განაწილების შედეგად დარჩენილი თანხა, რომელიც ამ მუხლით დადგენილი წესით ვერ განაწილდა, აგრეთვე ამ მუხლის მე-12 – მე-15 პუნქტებით გათვალისწინებული თანხის განაწილების შედეგად დარჩენილი თანხა დაემატება ამ მუხლის 27-ე პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ თანხას.

27. ის სტუდენტები, რომლებიც სტუდენტთა საგრანტო კონკურსში მოიპოვებენ სრულ სახელმწიფო სასწავლო გრანტს, ნაწილობრივ სახელმწიფო სასწავლო გრანტს ან ნაწილობრივი სახელმწიფო სასწავლო გრანტის ოდენობის გაზრდის უფლებას, მოპოვებული ქულების მიხედვით, ამ მუხლის მე-16 – მე-18 პუნქტებით დადგენილი წესით დაფინანსდებიან 215 000 (ორას თხუთმეტი ათასი) ლარის ფარგლებში, შემდეგი ოდენობებით:

ა) სრული სახელმწიფო სასწავლო გრანტი – 70 000 (სამოცდაათი ათასი) ლარი;

ბ) სრული სახელმწიფო სასწავლო გრანტის 70 პროცენტი – 70 000 (სამოცდაათი ათასი) ლარი;

გ) სრული სახელმწიფო სასწავლო გრანტის 50 პროცენტი – 75 000 (სამოცდათხუთმეტი ათასი) ლარი.

იხილეთ ​დადგენილება 

შეიძლება დაინტერესდეთ

სოციო-ემოციური სწავლების სტრატეგიები

სოციო-ემოციური სწავლების სტრატეგიები

მოქალაქეობრივი განათლების ძირითად მიზანს დემოკრატიული საზოგადოების აქტიური წევრის ჩამოყალიბება წარმოადგენს, ხოლო მოქალაქეობრივ კომპეტენციად განსაზღვრულია მემკვიდრეობის დაფასება და მასზე ზრუნვა, ენობრივი და კულტურული მემკვიდრეობის გააზრება და დაფასება, საკუთარი და განსხვავებული კულტურის წარმომადგენლებთან/ჯგუფებთან წარმატებული კომუნიკაცია, კონფლიქტების არაძალადობრივი მეთოდებით მართვა და სხვა.

ბოლო რამდენიმე ათწლეულია თანამედროვე სკოლის წინაშე მდგარ პრიორიტეტულ ამოცანებს შორის განსაკუთრებით მზარდი მნიშვნელობით გამოირჩევა მოსწავლის სოციალური და ემოციური განვითარება, როგორც საზოგადოების კეთილდღეობის ერთ-ერთი მთავარი საყრდენი ჯანსაღი, სოციალურად ჰარმონიული და უსაფრთხო საზოგადოების ფორმირებაზე დაკვეთა მიმართულია სკოლისაკენ.

დღეს სოციო-ემოციური სწავლება მოსწავლეთა წარმატების ინდიკატორად მიიჩნევა.

სოციო-ემოციური სწავლება, როგორც კონცეპტუალური ჩარჩო წარმოდგენილია შემდეგი ხუთი კომპონენტის სახით:

თვითშემეცნება - მოიცავს საკუთარი ემოციების, პირადი მიზნების, ღირებულებების გაცნობიერებას, საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებას.

თვითმართვა - მოიცავს უნარებსა და დამოკიდებულებებს, რომლის დახმრებითაც შესაძლებელია ემოციების და ქცევების რეგულირება.

სოციალური ცნობიერება - მოიცავს განსხვავებული გამოცდილების კულტურის მქონე ადამიანების შეხედულებების მიღებას, ემპათიის და თანაგრძნობის განცდას. ოჯახის, სკოლისა და საზოგადოების შეცნობასა და მხარდაჭერას.

ურთიერთობის უნარები - მოიაზრებს მოსწავლეთა შესაძლებლობებს დაამყარონ ჯანსაღი ურთიერთობები.

პასუხისმგებლობაზე დამყარებული გადაწყვეტილების მიღება - გულისხმობს სხვადასხვა სიტუაციაში პირად ქცევასა და სოციალურ ინტერაქციასთან დაკავშირებული სოციო-ემოციური სწავლის შესაძლებლობის მიცემა.

წარმოგიდგენთ სოციო-ემოციური სწავლის წარმატებული პრაქტიკის მაგალითებს, რომლებიც სოციალური და ემოციური განვითარების გზით ეხმარება მოსწავლეს აქტიურ მოქალაქედ ჩამოყალიბებაში.

„ბრაზის თერმომეტრი“

„ბრაზის თერმომეტრი“ სოციო-ემოციური სწავლის ხელშემწყობი სახალისო აქტივობაა.განსაკუთრებით სასარგებლოა მისი გამოყენება დაწყებით საფეხურზე.ვინაიდან სოციო-ემოციური სწავლის ერთ-ერთ მიზანს ემოციების ამოცნობის ,გააზრების და მართვის უნარის განვითარება წარმოადგენს.ამ აქტივობის შედეგად: მოსწავლეები სწავლობენ, რომ გაბრაზება ბუნებრივი მოვლენაა,რომ ყველა შეიძლება გაბრაზდეს სხვადასხვა მიზეზის გამო: სხვადასხვა სიტუაციაში ბრაზის ტემპერატურამ შეიძლება მოიმატოს ,როგორც წყლის ტემპერატურა იმატებს ნელ-ნელა ,სანამ ადუღდება.

პრაქტიკული რჩევები /ნაბიჯები „ბრაზის თერმომეტრის“ გამოყენებისათვის.

მოამზადეთ სამუშაო ფურცელი, რომელიც თამაშის ძირითად მასალას წარმოადგენს -სამუშაო ფურცლები შეგიძლიათ თითოეული ნიშნული სხვადასხვა ფერით მონიშნოთ ისე, რომ ფერის გრადაციამ ქვევიდან ზემოთ 1-დან 5-ის ჩათვლით.

ნუმერაციის მიხედვით დაიტანეთ მინიშნებები:

1. მშვიდი

2. გაღიზიანებული

3. ნაწყენი

4. გაბრაზებული

5. განრისხებული

სამუშაო ფურცლები შეგიძლიათ გამოიყენოთ, როგორც დამოუკიდებელი, თავისუფალი დისკუსიისას რაიმე თემაზე, ასევე კონკრეტული ტექსტის, ვიდეომასალის, მოვლენის, ამბის ანალიზისას: მოსწავლეები (ინდივიდუალურად ,წყვილებში ან ჯგუფებში) ავსებენ „ბრაზის თერმომეტრის „სამუშაო ფურცელს კონკრეტული ნიშნულის (შინაარსის, ემოციის) შესაბამისად, ასახელებენ მაგალითებს: ფურცლების შევსების შემდეგ მოსწავლეებს მიეცით მსჯელობის, დისკუსიის საშუალება - ისაუბრონ თავიანთ ნაშრომებზე, ახსნან რა შეესაბამება მათ მიერ დასახელებული მაგალითები თერმომეტრზე ემოციური „ტემპერატურის“ მატებას. მოსწავლეებმა ემოციების მართვის სტრატეგიებზეც ისაუბრონ, რა გამოსავლი შეიძლება არსებობდეს ამა თუ იმ ემოციის მართვისას. დისკუსიის დროს მოსწავლეებმა შეძლონ ერთმანეთის მოსმენა და განსხვავებული მოსაზრებების მიღება.

სავარჯიშო 2

სავარჯიშოს მიზანია, ბავშვებმა განიხილონ ბრაზის წარმოშობის ზოგადი მიზეზები, რომლებიც შესაძლოა განსხვავებული იყოს ცალკეული ადამიანისთვის, დაფიქრდნენ, რა არის ხშირად მათთვის ბრაზის გამომწვევი მიზეზი და როგორ არის შესაძლებელი მისი კონტროლი. ასევე, დაფიქრდნენ ბრაზის გამოხატვის დადებით და უარყოფით შედეგებზე. 

საჭირო მასალა:

ფლიპჩარტის ქაღალდი;

ფერადი ფანქრები ან მარკერები.

ინსტრუქცია: 1. ჯგუფის წევრებს სთხოვეთ დასხდნენ წრეზე. სავარჯიშო დაიწყეთ ფრაზით: „მისტერ რობინსი ბრაზდება, როცა... (მაგ.) მას მიმართავენ ზედმეტსახელით“. სთხოვეთ წრეზე მჯდომ მომდევნო ბავშვს, გაიმეოროს იგივე ფრაზა და დაასახელოს სხვა მიზეზი, რის გამოც მისტერ რობინსი ბრაზდება, მაგ. „მისტერ რობინსი ბრაზობს, როცა მიმართავენ ზედმეტსახელით“.

მომდევნო ბავშვი იმეორებს ფრაზას, მანამდე დასახელებულ მიზეზებს და ამატებს ახალს. სავარჯიშო დასრულდება მაშინ, როცა წრეში მყოფი ყველა ბავშვი დაასახელებს მიზეზს. სხვა მიზეზები შესაძლოა იყოს: • როცა ვინმე უყვირის; • როცა ბევრი სამუშაო აქვს; • როცა მშიერია და არა აქვს ფული;

შემდეგ თვითონ გაიხსენონ ბოლოს როდის და რაზე გაბრაზდნენ.სთხოვეთ დაფიქრდნენ ორ მიზეზზე, რის გამოც უკიდურესად ბრაზდებიან ხოლმე. თითოეული ბავშვი აკეთებს ჩამონათვალს და (საჭიროების შემთხვევაში მასწავლებლის დახმარებით), მონიშნავს ბრაზის გამომწვევ ორ ყველაზე უფრო ძლიერ მიზეზს.საბოლოოდ დასვით შეკითხვები დისკუსიისთვის: - არსებობს ადამიანი, რომელიც არასოდეს ბრაზდება? - შეგიძლია პრობლემები გადაჭრა მაშინ, როცა გაბრაზებული ხარ? - რა დადებითი შედეგი მოაქვს ბრაზს? - რა უარყოფითი შედეგის მოტანა შეუძლია ბრაზის გამოხატვას? პასუხები ჩამოწერეთ (ან სიმბოლურად გამოხატეთ) ფლიპჩარტზე და შეჯამებისას ხაზი გაუსვით ბრაზის აგრესიული ფორმით გამოხატვის უარყოფით შედეგებს და საფრთხეებს.

სავარჯიშო 3.

„რა გვემართება, როცა ვბრაზდებით?“

სავარჯიშოს მიზანია მოზარდების ინფორმირება ბრაზის თანმხლები ფიზიკური რეაქციების შესახებ.

საჭირო მასალა:

ფლიპჩარტი;

ფერადი მარკერები.

ინსტრუქცია: „დღეს ვისაუბრებთ იმაზე, თუ რა მოსდის ჩვენ სხეულს, როცა ვბრაზდებით. დაფიქრდით და მითხარით, რა ემართება თქვენს სხეულს მაშინ, როცა ძლიერი ბრაზი გიპყრობთ? მონაწილეთა პასუხები ფლიპჩარტზე დაწერეთ, შემდეგ კი აუხსენით ქვემოთ მოცემული ინფორმაცია:

„გულისცემა გვემატება“;

„სწრაფად ვსუნთქავთ“;

„გულმკერდი გვტკივა“;

„სუნთქვა არ გვყოფნის“;

„ვკანკალებთ“;

„ვოფლიანდებით“.

ინფორმაცია ბრაზის შესახებ რაც უფრო ძლიერად ვბრაზდებით, მით ძლიერი რეაქცია აქვს ჩვენს სხეულს და მეტიც, - რაც უფრო ძლიერია ჩვენი სხეულის რეაქცია, მით უფრო მეტად ვბრაზდებით. იმისთვის, რომ ვისწავლოთ, თუ როგორ გავბრაზდეთ ნაკლებად, ჩვენს სხეულს უნდა ვასწავლოთ მოდუნება. რაც უფრო მეტად დუნდება ჩვენი სხეული, მით მეტად მოდის ჩვენთან კარგი ფიქრები და შეგრძნებები. ასე რომ, ჩვენ ვისწავლით, როგორ შეიძლება მოდუნება..

სავარჯიშო 4. მოთხრობა: „ბრაზის დაჭედება“.

სავარჯიშოს მიზნები:

ბრაზის მართვა;

პრობლემის გადაჭრის ძიება;

ენერგიის კრეატიულად გამოყენება;

ქცევის შედეგების გაცნობიერება;

პასუხისმგებლობის გრძნობის გაღვივება;

ახალი შესაძლებლობების ძიება;

პოზიტიური ალტერნატივების შექმნა.

ინსტრუქცია: მოუყევით მოზარდებს მათეს ამბავი და ქვემოთ მოცემული შეკითხვების დახმარებით წარმართეთ დისკუსია.

მათეს ამბავი

მათე კარგი ბიჭი იყო. მას სიამოვნებდა მეგობრებთან და ოჯახთან ერთად ყოფნა და მათაც სიამოვნებდათ მათესთან ურთიერთობა. მაგრამ მათეს ერთი პრობლემა ჰქონდა: როცა რამე არ მოსწონდა, ძალიან ბრაზდებოდა, ხმამაღლა ყვიროდა, კარს აჯახუნებდა, მხარს გაჰკრავდა ხოლმე ირგვლივ მყოფ ბავშვებს ან ნივთებს ისროდა. დედა და მამა ეუბნებოდნენ: „მათე, სჯობს ისწავლო შენიხასიათის კონტროლი, თორემ ერთდღესაც პრობლემები შეგექმნება“. მართლაც, მათემ ნელ-ნელა შენიშნა, რომ სკოლის მეგობრები თავს არიდებდნენ მასთან ურთიერთობას. რაც უფრო მეტად ბრაზდებოდა, მით უფრო ნაკლებად ატარებდნენ მეგობრები დროს მასთან ერთად. ეს მათეს ძალიან აწუხებდა. მას მოსწონდა თავისი მეგობრები და არ უნდოდა მათი დაკარგვა, მაგრამ, ამავე დროს, არ იცოდა, როგორ მოქცეულიყო. ის ცდილობდა თავი ეკონტროლებინა, მაგრამ მისი ბრაზი ვულკანივით გროვდებოდა და მერე ფეთქდებოდა. რა უნდა ექნა მათეს?! ერთ მშვენიერ დღეს, შაბათს, დილით, მამამ საჩუქარი მოუტანა. თქვენი აზრით, რას მოუტანდა მამა მათეს? - მან ახალი ჩაქუჩი და ლურსმნებით სავსე ჩანთა აჩუქა. შემდეგ ლურსმნები ძველი კონსერვის ქილაში ჩაყარა და მათეს მიმართა: „ყოველ ჯერზე, როცა გაბრაზდები, გადი გარეთ და ჩაარჭვე ეს ლურსმანი ხის ღობეზე“. თავიდან მათემ იფიქრა: „ალბათ მამა ბევრს მუშაობს და გადაიღალაო“. ბოლოს მან მხრები აიჩეჩა და იფიქრა: „რა აღარ ვცადე, რომ ჩემი თავი გამეკონტროლებინა და რატომაც არ უნდა ვცადო ის, რაც მამამ მირჩია?“ მართლაც, ყოველთვის, როცა მათე სახლში ყოფნის დროს გაბრაზდებოდა, მივიდოდა ხის ღობესთან და ლურსმანს აჭედებდა. თუ მათე სკოლაში ყოფნისას ბრაზდებოდა, ის იმახსოვრებდა და რამდენჯერაც გაბრაზდებოდა, იმდენ ლურსმანს აჭედებდა სახლში მისვლისას. მალე მათეს მობეზრდა ლურსმნების ჩაჭედება. მას აღარ მოსწონდა იმის დამახსოვრება, თუ რამდენჯერ ბრაზდებოდა, მერე ფარდულში გასვლა, ლურსმნების და ჩაქუჩის წამოღება და ბოლოს, ღობეზე ჩაჭედება. ეს ყველაფერი განსაკუთრებით მაშინ უძნელდებოდა, როცა გარეთ წვიმდა ან ციოდა.მათემ აღმოაჩინა, რომ ბოლო დროს უფრო და უფრო იშვიათად ბრაზდებოდა. მისთვის უფრო ადვილი გახდა ხასიათის კონტროლი, ვიდრე გაბრაზების რაოდენობის დამახსოვრება და ლურსმნების ჩაჭედება. ერთხელაც, როცა ერთი კვირა ისე გავიდა, რომ მათეს არ მოუწია არც ერთი ლურსმნის ჩაჭედება, ის ამაყად მივიდა მამასთან და მოუყვა თავისი ამბავი. „კარგია“, - თქვა მამამ, - სასიამოვნოა ამის მოსმენა. მოდი, ახლა იცი რა გააკეთო? ყოველდღე, როცა კი არ გექნება ბრაზის შემოტევა, თითო ლურსმანი გამოაძვრე ღობიდან“. მათემ დაუჯერა მამას. დღეები გადიოდა და სულ ცოტა ლურსმანი იყო დარჩენილი ღობეზე. მაგრამ მათემ შენიშნა, რომ ხვრელებირჩებოდა მათ ადგილზე და ლურსმნების ამოძრობის დროს ღობეც იბრიცებოდა. მათე შეწუხდა ამ ღრეჩოების გამო. როცა ეს მამას უთხრა, მან უპასუხა: „ზუსტად ასე ხდება გაბრაზების დროსაც - ბრაზს შეუძლია ტკივილი მიაყენოს ადამიანს და ხანდახან ჭრილობაც კი დაუტოვოს მას. ბრაზი გაივლის, მაგრამ მის მიერ მიყენებული ტკივილი ადამიანებს დიდხანს არ ავიწყდებათ“. მათე რამდენიმე დღის განმავლობაში ფიქრობდა მამის ნათქვამზე. მას არ მოსწონდა ის, რომ ხვრელირჩებოდა ღობეზე. ყოველთვის, როცა ჩაივლიდა, ხედავდა თავისი ნამოქმედარის შედეგს. ერთ შაბათ დღეს მან მამას წებო სთხოვა და ხვრელების ამოვსება დაიწყო, მაგრამ ისინი მაინც შესამჩნევი იყო. მათეს უნდოდა შეეკეთებინა თავისი ნამოქმედარი, ამიტომ ღობის შეღებვა გადაწყვიტა. მას რამდენიმე იდეა ჰქონდა ღობის ფერთან დაკავშირებით. მათეს შეეძლო ერთი ფერით შეეღება მთელი ღობე ან თითოეული ფიცარი სხვადასხვა ფერის ყოფილიყო. ის ასევე ფიქრობდა მეგობრების მოწვევას და მათთან ერთად ღობეზე სხვადასხვა ნახატის შექმნას. მან ამ ყველაფერზე ფიქრის დროს აღმოაჩინა, რომ უამრავი რამით შეეძლო გამოესწორებინა თავისი ნამოქმედარი. მათე მიხვდა, რომ ეს ყველაფერი გაცილებით სახალისო იყო, ვიდრე ძლიერ გაბრაზება და შემდეგ ლურსმნების დაჭედება.

შეკითხვები დისკუსიისთვის:

რა იწვევდა მათეს ძლიერ გაბრაზებას?

რას გრძნობდნენ მათეს მეგობრები, როცა მათე მათ ასე ექცეოდა?

რას გრძნობდა მათე მაშინ, როცა აღმოაჩინა, რომ მეგობრებს კარგავდა?

კიდევ რა შეიძლებოდა მომხდარიყო, მათეს რომ გაეგრძელებინა ასე გაბრაზება?

თქვენ როგორ გამოხატავთ ხოლმე ბრაზს?

თქვენ რას გააკეთებთ იმისთვის, რომ დაძლიოთ თქვენი ბრაზი?

ავტორი: ზესტაფონის მუნიპალიტეტის სოფელ კვალითის საჯარო სკოლის ისტორიის მასავლებელი თეა კელენჯერიძე

წაიკითხეთ სრულად